Kỳ 1: Sự hòa hợp thiêng liêng giữa hai biểu tượng dân tộc

3 giờ trướcBài gốc

Dự án xây dựng Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đền Hùng

Từ lòng dân đến chủ trương lớn

Không phải ngẫu nhiên mà ý tưởng dựng Tượng đài Bác Hồ tại Đền Hùng được nhắc đến trong thời điểm này. Hơn nửa thế kỷ trước, Chủ tịch Hồ Chí Minh khi về thăm Đền Hùng đã căn dặn cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân Phú Thọ bằng những lời thiêng liêng: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước...”

Đông đảo người dân và du khách về Đền Hùng trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm 2025

Câu nói ấy trở thành mệnh lệnh từ trái tim, lan tỏa qua bao thế hệ, là sợi dây nối dài mạch nguồn lịch sử dân tộc – từ buổi đầu dựng nước của Hùng Vương đến thời đại Hồ Chí Minh giữ nước và phát triển một Việt Nam giàu mạnh, bền vững và toàn vẹn lãnh thổ.

Tròn 80 năm kể từ ngày nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, người Việt Nam ngày càng nhận rõ tầm vóc tư tưởng và công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại – Người đã kế thừa và phát triển tinh hoa của dân tộc, đưa khát vọng “giữ nước” thành chủ trương “xây dựng một nước Việt Nam độc lập, hùng cường, hạnh phúc”. Trong chiều sâu tâm thức dân tộc, Đền Hùng là nơi khởi nguồn, Bác Hồ là người dẫn đường. Bởi vậy, việc đặt tượng Bác trong không gian linh thiêng ấy không chỉ là sự tưởng niệm, tưởng nhớ, tri ân mà còn là một cách sắp đặt, kết hợp hài hòa giữa 2 biểu tượng dân tộc có ý nghĩa thiêng liêng, mang tính giáo dục to lớn.

Xét về mặt văn hóa, mối liên kết giữa tín ngưỡng thờ Hùng Vương và hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh là sự nối dài tự nhiên của dòng chảy tâm linh Việt Nam. Nếu tín ngưỡng thờ Vua Hùng biểu trưng cho “gốc rễ dân tộc”, thì hình tượng Bác Hồ lại tượng trưng cho “đỉnh cao trí tuệ và đạo lý Việt Nam hiện đại”. Hai biểu tượng ấy không đối lập, mà bổ sung cho nhau, tạo nên một chuỗi liên kết thiêng liêng xuyên suốt tiến trình lịch sử dân tộc.

Du khách nghe giới thiệu về những bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh với Đền Hùng tại Bảo tàng Hùng Vương - Khu Di tích lịch sử Đền Hùng

Về phương diện quy hoạch, tỉnh Phú Thọ triển khai chủ trương này với tinh thần thận trọng, khoa học, phù hợp quy định bảo tồn di tích. Tượng Bác không đặt ở khu chính điện thờ các Vua Hùng, mà dự kiến bố trí tại khu vực đồi Phân Bùng, trong phạm vi Khu Di tích, đảm bảo khoảng cách hài hòa với không gian tín ngưỡng. Đây là sự tính toán kỹ lưỡng nhằm tôn trọng tuyệt đối tính linh thiêng của Đền Hùng, đồng thời mở rộng không gian văn hóa – lịch sử, hướng đến giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Theo giới chuyên môn, việc xây dựng Tượng đài Bác Hồ trong khuôn viên Đền Hùng hoàn toàn phù hợp với quy luật phát triển không gian di tích quốc gia đặc biệt. Nhiều công trình tương tự ở các địa phương khác – như Khu di tích Kim Liên (Nghệ An), ATK Định Hóa (Thái Nguyên), Quảng trường Hồ Chí Minh (Nghệ An), hay Tượng đài Bác Hồ tại Cao Bằng – đều đã trở thành điểm đến văn hóa – chính trị, góp phần lan tỏa tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh.

Do đó, xét cả trên bình diện lý luận văn hóa, quản lý di sản và quy hoạch cảnh quan, chủ trương của Phú Thọ là đúng đắn, có căn cứ và phù hợp với xu thế phát triển hiện nay là tôn vinh lãnh tụ trong không gian văn hóa nguồn cội – nơi mọi người Việt đều hướng về.

Sự hòa hợp thiêng liêng

Trong tâm thức mỗi người Việt, Vua Hùng là khởi nguyên của dân tộc, còn Chủ tịch Hồ Chí Minh là người tìm ra con đường cứu nước, đưa vận mệnh Việt Nam tiến bước trong thời đại mới. Khi hai biểu tượng ấy được đặt trong cùng không gian văn hóa tâm linh, đó không chỉ là sự tri ân, mà còn là thông điệp về sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và hiện đại.

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng đây là “cuộc gặp gỡ của hai biểu tượng lớn nhất trong lịch sử Việt Nam”, bởi lẽ, nếu Vua Hùng tượng trưng cho tinh thần đoàn kết dựng nước, thì Bác Hồ tượng trưng cho tinh thần đoàn kết giữ nước, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng tương lai. Hai giá trị vĩnh hằng ấy, dù cách nhau hàng nghìn năm, vẫn cùng hướng về một điểm chung là lấy dân làm gốc, lấy nước làm trọng, lấy hòa bình và nhân nghĩa làm nền tảng.

Với người dân Phú Thọ, nhất là thế hệ trẻ, hình ảnh Tượng đài Bác Hồ trong khuôn viên Đền Hùng sẽ không chỉ là điểm nhấn về kiến trúc, mà còn là biểu tượng của niềm tự hào, của trách nhiệm và khát vọng. Đứng trước tượng Bác, hướng lên Đền Thượng, mỗi người sẽ thấy mình tuy nhỏ bé trước lịch sử nhưng lại đầy tự tin bước vào tương lai.

Không chỉ mang giá trị biểu tượng, chủ trương này còn được đón nhận bằng tình cảm tự nhiên của Nhân dân cả nước. Bởi từ lâu, trong mỗi người dân nước Việt, hình ảnh Bác Hồ đã gắn liền với hình ảnh Đất Tổ. Hằng năm, trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, hàng triệu lượt người hành hương về Đền Hùng đều tìm đến khu trưng bày những bức ảnh Người về thăm Đền Hùng năm xưa. Ai nấy đều rưng rưng khi thấy ở mỗi khung hình, từng góc chụp, lúc nào Người cũng vô cùng xúc động, thành kính trong không gian linh thiêng của Đất Tổ. Hình ảnh giản dị mà sâu lắng ấy đã khắc sâu trong lòng mọi người dân, rằng đi đâu, làm gì, Bác cũng là một người con đất Việt, luôn thành kính trước nguồn cội dân tộc.

Vì thế, khi nghe tin tỉnh Phú Thọ chủ trương dựng Tượng đài Bác Hồ tại Đền Hùng, nhiều người dân bày tỏ sự đồng tình, nhất trí cao, xem đó như một cách tri ân, tưởng nhớ và khẳng định mối dây gắn bó thiêng liêng giữa đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và con đường cách mạng của thời đại Hồ Chí Minh.

Công trình Tượng đài Bác Hồ tại Đền Hùng khi hoàn thành sẽ không chỉ là điểm nhấn kiến trúc hay địa chỉ hành hương, mà còn là không gian giáo dục truyền thống sâu sắc. Tại đây, du khách, học sinh, chiến sĩ, đồng bào bốn phương và cả khách quốc tế sẽ có thể dừng chân, dâng hoa, tưởng niệm và suy ngẫm về mối liên hệ giữa quá khứ – hiện tại – tương lai của dân tộc Việt Nam.

Đó còn là nơi để mỗi người dân thêm hiểu rằng, nếu các Vua Hùng đã có công dựng nên đất nước, thì Bác Hồ đã đem lại độc lập, tự do cho dân tộc, hạnh phúc cho Nhân dân. Nếu núi Nghĩa Lĩnh là nơi khởi đầu của lịch sử dân tộc Việt, thì Tượng đài Bác Hồ là nơi nhắc nhở mỗi thế hệ về trách nhiệm gìn giữ và xây đắp tương lai nước Việt Nam.

Có thể nói, chủ trương xây dựng Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khuôn viên Khu di tích lịch sử Đền Hùng là sự lựa chọn có tầm nhìn văn hóa và chiều sâu lịch sử. Đây hoàn toàn không phải là việc “thêm một công trình”, mà là bổ sung một biểu tượng – biểu tượng của sự thống nhất giữa gốc và ngọn, giữa nguồn cội và khát vọng phát triển.

(Còn nữa)

Long Dương

Nguồn Phú Thọ : https://baophutho.vn/ky-1-su-hoa-hop-thieng-lieng-giua-hai-bieu-tuong-dan-toc-242312.htm