Một trong những nội dung quan trọng mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định, đó là: Phát huy tiềm năng, lợi thế, tăng tốc bứt phá đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Khi đó, bức tranh về Ninh Bình sẽ không chỉ là thành phố di sản thiên niên kỷ mà còn là thành phố có công nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường với trụ cột là cơ khí ô tô, công nghệ thông tin, công nghiệp điện tử, chế biến, chế tạo, công nghiệp năng lượng, vật liệu xanh; là trung tâm công nghiệp công nghệ cao quan trọng của liên vùng và đất nước.
Để hiện thực hóa mục tiêu, trên cơ sở kế thừa quy hoạch 3 tỉnh trước hợp nhất và phát huy lợi thế sẵn có, tỉnh Ninh Bình nhất quán quan điểm phát triển công nghiệp xanh, sạch, ít thâm dụng lao động, năng lượng, thu ngân sách cao, tạo giá trị gia tăng lớn, đưa công nghiệp thực sự thành động lực phát triển kinh tế - xã hội. Trọng tâm là cơ cấu lại không gian phát triển công nghiệp của tỉnh mới, phát triển theo mô hình Công nghiệp - Đô thị - Dịch vụ. Mô hình này không chỉ nhằm thu hút đầu tư mà còn là giải pháp sử dụng đất hiệu quả, tăng di dân cơ học và thúc đẩy đô thị hóa.
Sau Đại hội, Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết. Trong đó, tập trung thúc đẩy phát triển công nghiệp hiện đại, thông minh; xây dựng Đề án phát triển khu kinh tế, các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp (CCN) hướng tới công nghiệp xanh trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2026-2030, định hướng đến năm 2050. Đầu tư hoàn thiện hạ tầng Khu Kinh tế (KKT) Ninh Cơ, Khu Công nghệ cao Hà Nam và ít nhất 10 KCN mới đồng bộ, hiện đại để thu hút các ngành công nghệ cao then chốt, như: Trí tuệ nhân tạo, điện tử - bán dẫn, công nghệ sinh học và y dược cùng với công nghệ vật liệu mới; tập trung thu hút đầu tư các dự án lớn, công nghệ hiện đại, sản phẩm có giá trị gia tăng cao và đóng góp lớn cho ngân sách Nhà nước…
Mới đây, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có buổi làm việc với Đảng ủy UBND tỉnh về công tác triển khai thực hiện Chương trình hành động, trong đó có định hướng phát triển KCN, KCN công nghệ cao tỉnh Ninh Bình. Tại buổi làm việc, Đảng ủy UBND tỉnh đã đề xuất các định hướng phát triển các KCN, KCN công nghệ cao. Theo đó, trong giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn 2050, tỉnh dự kiến điều chỉnh diện tích 27 KCN đã nằm trong quy hoạch tỉnh (9 khu giảm diện tích, 18 khu tăng diện tích), bổ sung phát triển mới 27 KCN. Đến năm 2050, toàn tỉnh sẽ có 80 KCN với tổng diện tích lên tới 23.157 ha, chiếm tỷ lệ 6% tổng diện tích tự nhiên. Dự kiến đến năm 2030 sẽ có ít nhất 32 KCN đi vào hoạt động với tỷ lệ lấp đầy khoảng 70%, tạo làm cho 275.000 lao động.
Đặc biệt, để đón đầu “làn sóng” công nghệ cao đang dịch chuyển trên toàn cầu, tỉnh dự kiến quy hoạch thêm 5 KCN công nghệ cao mới tại khu vực phía Bắc với tổng diện tích 1.225 ha. Sự điều chỉnh này được kỳ vọng kiến tạo hệ thống KCN hiện đại, không chỉ thu hút đầu tư các dự án lớn mà các KCN công nghệ cao còn là trung tâm nghiên cứu - đổi mới sáng tạo - chuyển giao công nghệ, tạo chuỗi giá trị cao.
Đồng chí Nguyễn Hoàng Anh, Tỉnh ủy viên, Trưởng Ban Quản lý KKT và các KCN tỉnh cho biết: Ban đã rà soát phương án phát triển KKT, KCN để tham mưu tích hợp quy hoạch tỉnh Ninh Bình phù hợp với không gian, định hướng mới của tỉnh sau hợp nhất. Chủ động rà soát, đề xuất bổ sung thêm một số KCN đang trong quá trình lập quy hoạch có tiềm năng, lợi thế về hạ tầng mới để thành lập; đồng thời, đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch các KCN đang triển khai để sẵn sàng các điều kiện cần thiết kêu gọi, thu hút nhà đầu tư.
Trên tinh thần “đồng hành”, Ban Quản lý KKT và các KCN tỉnh đã chủ động tổ chức nhiều buổi làm việc với chủ đầu tư các dự án hạ tầng và UBND các xã, phường có dự án; thành lập 2 Tổ công tác giải GPMB để kịp thời nắm bắt khó khăn, vướng mắc, báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo quyết liệt hỗ trợ các nhà đầu tư hạ tầng sớm được bàn giao đất, khởi công xây dựng. Do vậy, đến hết tháng 11/2025, đã có 2 KCN khởi công xây dựng, phấn đấu tháng 12 khởi công thêm 1 KCN; các KCN còn lại đang tích cực đẩy nhanh tiến độ GPMB và dự kiến sẽ khởi công hết trong năm 2026.
Khi những “cánh tay” hạ tầng được kéo dài, không gian tăng trưởng được mở rộng sẽ tạo động lực thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, góp phần đạt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2025 - 2030 đạt tối thiểu 11%/năm, với tỷ trọng công nghiệp - xây dựng chiếm 55,2% cơ cấu kinh tế, tăng 8,45% so với giai đoạn 2020- 2025.
Biểu đồ tỷ trọng các ngành kinh tế tỉnh Ninh Bình phấn đấu đạt được trong giai đoạn 2025-2030.
Với quan điểm phát triển xanh-hài hòa-bền vững, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 cũng xác định phát triển công nghiệp theo chiều sâu, ưu tiên thu hút các dự án công nghệ cao, điện tử, bán dẫn, đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo, sản xuất thông minh và các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ. Đây là những lĩnh vực có hàm lượng tri thức cao, tạo giá trị gia tăng lớn và có tính lan tỏa mạnh mẽ, kết nối sâu rộng với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thời gian qua, cùng với chỉ đạo rà soát quy hoạch và phát triển hạ tầng, tỉnh tập trung đẩy mạnh thu hút đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh; tăng cường quản lý môi trường và kiểm soát dự án, kiên quyết không cấp phép dự án có nguy cơ ô nhiễm cao. Điều này một lần nữa khẳng định quan điểm của tỉnh, đó là không tăng trưởng bằng mọi giá.
Quyết tâm đưa nhanh Nghị quyết vào cuộc sống, ngay sau Đại hội Đảng bộ tỉnh, Tập đoàn Western Pacific Group (WPG) đã khởi công Khu Công nghiệp Đồng Văn V - giai đoạn 1, với tổng diện tích 237,29 ha và tổng mức đầu tư hơn 2.911 tỷ đồng (đầu tháng 10/2025). Đây là một trong những dự án hạ tầng trọng điểm trong chiến lược phát triển Công nghiệp - Đô thị - Dịch vụ của tỉnh.
Chia sẻ chiến lược đầu tư hạ tầng KCN Đồng Văn V- giai đoạn 1, ông Nguyễn Đình Quang, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Western Pacific cho biết: Quyết định tăng tổng số KCN lên 80 khu với quy mô 23.156 ha của Ninh Bình là một tầm nhìn táo bạo, mở ra không gian phát triển vô cùng lớn. Theo kế hoạch, KCN Đồng Văn V- giai đoạn 1 dự kiến thu hút từ 500 triệu USD đến 2 tỷ USD vốn đầu tư thứ cấp, tạo việc làm cho 15.000 - 20.000 lao động.
Xác định phải đón đầu “làn sóng” dịch chuyển FDI, sau khi hoàn tất giải phóng mặt bằng, Tập đoàn đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hạ tầng cơ bản để có thể thu hút các nhà đầu tư thứ cấp trong Quý I, năm 2026. Việc xây dựng KCN Đồng Văn V- giai đoạn 1 được xem là “cú huých” quan trọng để tạo nền tảng tăng trưởng và lan tỏa đầu tư của tỉnh.
Cùng với Tập đoàn Western Pacific, nhiều doanh nghiệp cũng đang dồn sức để hoàn thành mục tiêu sản xuất kinh doanh. Ông Điền Khải, Giám đốc Hành chính, Công ty TNHH Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam (KCN Bảo Minh mở rộng) cho biết: Năm 2024, Tập đoàn Xingyu (Singapore) đã quyết định đầu tư xây dựng Nhà máy Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam tại KCN Bảo Minh mở rộng, với diện tích 10ha. Dự án có tổng vốn đầu tư gần 84,5 triệu USD. Nhà máy Xingyu Việt Nam được xây dựng nhằm cung cấp các sản phẩm găng tay bảo hộ chất lượng cao, phục vụ cho thị trường trong nước và xuất khẩu.
Cũng theo ông Điền Khải, trong quá trình triển khai và vận hành dự án, Công ty đã nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ các cấp, ngành của tỉnh trong giải quyết các thủ tục hành chính như: Đánh giá Tác động Môi trường (ĐTM); phòng cháy, chữa cháy. Đặc biệt, lãnh đạo tỉnh đã tổ chức buổi làm việc với các doanh nghiệp để giải đáp các vấn đề mà doanh nghiệp, trong đó có Công ty TNHH Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam đang gặp phải, giúp nhiều vướng mắc được xử lý ngay lập tức như: điện, hồ sơ liên quan đến thuế…
Theo quy mô đầu tư, Nhà máy Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam sẽ sản xuất 300 triệu đôi găng tay bảo hộ lao động và 10 triệu đôi găng tay y tế mỗi năm, dự kiến tạo việc làm cho trên 1.000 lao động. Hiện nay, Công ty TNHH Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam đang khẩn trương lắp đặt các dây chuyền sản xuất, phấn đấu chính thức đi vào hoạt động vào Quý I, năm 2026, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp tại Ninh Bình và mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu.
Sự vào cuộc tích cực của các doanh nghiệp là minh chứng cho “sức hút” của Ninh Bình, nhất là với các dự án có vốn lớn, công nghệ hiện đại, tạo giá trị gia tăng cao.
Những tín hiệu tích cực từ các dự án lớn như KCN Đồng Văn V- giai đoạn 1 của Tập đoàn Western Pacific và Nhà máy Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam là minh chứng rõ nét cho sức "hút" đầu tư của tỉnh. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương có công nghiệp hiện đại vào năm 2030, Ninh Bình cần phải quyết liệt hóa giải các thách thức lớn về quỹ đất, hạ tầng đồng bộ và đặc biệt là bài toán nguồn nhân lực chất lượng cao.
Mặc dù đạt được những thành tựu quan trọng, song hiện nay ngành công nghiệp của tỉnh cũng đang đối diện với những khó khăn, vướng mắc đòi hỏi phải có giải pháp mang tính đột phá và đồng bộ để khơi thông “điểm nghẽn”, thúc đẩy phát triển.
Một trong những khó khăn được nhận diện, đó là hạn chế về quỹ đất và hạ tầng phát triển công nghiệp. Theo quy hoạch đất KCN của tỉnh được phê duyệt 9.045 ha, song hiện đã gần đạt ngưỡng (32 KCN đã thành lập đã chiếm 7.400 ha). Như vậy, chỉ còn khoảng 1.645 ha, con số này thiếu hụt lớn so với phương án điều chỉnh các KCN của tỉnh. Trong khi đó, hạ tầng kỹ thuật tại một số KCN cũ và CCN được xây dựng từ năm 2009 trở về trước hiện xuống cấp và thiếu hệ thống xử lý nước thải tập trung, ảnh hưởng đến môi trường và hoạt động sản xuất. Mặt khác, hệ thống kết nối giao thông giữa một số KCN, CCN với bên ngoài chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến quá trình thu hút nhà đầu tư thứ cấp. Giá trị công nghiệp các nhóm ngành chế biến, chế tạo còn thấp so với quy mô công nghiệp vùng.
Khu Công nghiệp Gián Khẩu - Ninh Bình.
Cùng với hạ tầng, vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao là một thách thức lớn mà các nhà đầu tư tại Ninh Bình đang phải đối diện. Ông Wang Song, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Risuntek (KCN Đồng Văn IV), chia sẻ: Lực lượng lao động tại địa phương cần cù, chăm chỉ, trung thực và có khả năng tiếp thu nhanh, đáp ứng tốt yêu cầu đối với các vị trí vận hành và sản xuất. Tuy nhiên, hiện nay chúng tôi đang gặp khó khăn trong thu hút và giữ chân các kỹ sư, chuyên gia công nghệ cao về làm việc lâu dài, do nguồn nhân lực này thường tập trung ở các thành phố lớn.
Chung mối quan tâm về nguồn nhân lực chất lượng cao, ông Điền Khải, Giám đốc Hành chính, Công ty TNHH Công nghệ an toàn Xingyu Việt Nam cho biết: Hiện nay có nhiều dự án đầu tư lớn vào tỉnh, dẫn đến cạnh tranh gay gắt về nguồn nhân lực trên thị trường lao động. Việc tìm kiếm nhân sự chất lượng cao và có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ cao (đặc biệt là quản lý và kỹ thuật) có thể là một thách thức lớn khi nhà máy đi vào hoạt động.
Để giải quyết vấn đề về nguồn nhân lực chất lượng cao, ông Wang Song, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Risuntek cho biết: Thời gian tới, Công ty sẽ nỗ lực thúc đẩy đổi mới công nghệ và đào tạo nhân lực, hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chính quyền và doanh nghiệp Việt Nam nhằm thúc đẩy quá trình nâng cấp và chuyển đổi ngành công nghiệp, cùng thực hiện hợp tác đôi bên cùng có lợi trong lĩnh vực điện tử. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng tỉnh cần có thêm các chính sách hỗ trợ, hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn để đào tạo các chương trình gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp công nghệ. Đồng thời tiếp tục hoàn thiện hạ tầng đô thị và dịch vụ, tăng cường kết nối giao thông, tỉnh nên xem xét phát triển thêm các tuyến xe buýt kết nối liên tỉnh một cách thuận tiện hơn, đặc biệt là tuyến kết nối với Hà Nội, tạo điều kiện cho lao động di chuyển.
Đồng chí Trưởng Ban Quản lý KKT và các KCN tỉnh cho biết: Bám sát quan điểm phát triển của tỉnh, trên cơ sở nhận diện những khó khăn, thời gian tới Ban tiếp tục tham mưu, tổ chức các buổi đối thoại với các doanh nghiệp và nhà đầu tư hiện có, qua đó cung cấp thông tin kịp thời về cơ chế chính sách ưu đãi thu hút đầu tư cũng như giải quyết những khó khăn trong thủ tục hành chính liên quan đến giải phóng mặt bằng, chính sách thu hút đầu tư. Đối với vấn đề về quỹ đất cho các KCN, KKT, Ban đã tham mưu với tỉnh kiến nghị bổ sung chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia cho KKT, KCN còn thiếu. Hiện nay, Ban cũng đang tập trung thực hiện nhiệm vụ UBND tỉnh giao, đó là tham mưu xây dựng Đề án phát triển KKT, KCN giai đoạn 2026-2035, tầm nhìn 2045 làm cơ sở cụ thể hóa định hướng, xác định danh mục ngành công nghiệp trọng điểm. Thời gian tới, Ban cũng sẽ tiếp tục tham mưu tổ chức các Đoàn xúc tiến đầu tư ở nước ngoài nhằm tìm kiếm các cơ hội đầu tư mới, góp phần nâng cao chất lượng thu hút đầu tư vào địa bàn.
Đối với bài toán nguồn nhân lực chất lượng cao, hiện nay, tỉnh đã và đang chỉ đạo tích cực, chủ động triển khai xây dựng Khu Đại học Nam Cao nhằm thu hút các cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực, các cơ sở nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ gắn với đô thị, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của tỉnh cũng như vùng Đồng bằng sông Hồng, đáp ứng nhu cầu nguồn cung cho các trụ cột công nghiệp mới, các dự án FDI lớn.
Cùng với đó, tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp tuyển dụng nhân lực thông qua các kênh liên kết với các trường nghề và trung tâm giới thiệu việc làm của tỉnh. Mục tiêu là giúp nhà đầu tư giảm thiểu tối đa thời gian từ lúc nhận giấy phép đến lúc bắt đầu sản xuất.
Tin tưởng rằng, với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, cùng với những bước đi chiến lược và giải pháp đột phá, Ninh Bình sẽ đón đầu “làn sóng” công nghệ cao, qua đó góp phần đưa ngành công nghiệp của tỉnh tăng tốc, bứt phá, tạo động lực to lớn trên hình trình hiện thực hóa khát vọng đến năm 2030- đưa Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, có công nghiệp hiện đại.