Theo cơ quan chức năng, việc vận chuyển máu từ TQ đại lục sang Hồng Kông (TQ) tăng mạnh trong 3 năm qua. Hầu hết được chuyển tới các phòng khám hoặc trung tâm y tế ở xứ cảng thơm để xét nghiệm ADN. Nhằm tránh rủi ro, các thai phụ được dặn giấu lọ máu trong thú nhồi bông, valy hoặc hộp chứa thức ăn nhẹ để tránh bị phát hiện, gửi thẳng sang xứ cảng thơm qua ngả bưu điện với mức phí từ 3.500 - 4.000 nhân dân tệ (khoảng 12 triệu VND) và nhận kết quả sau 1 tuần.
Các chuyên gia y tế ở xứ cảng thơm đã tìm ra phương pháp xét nghiệm trước sinh không xâm lấn (NIPT) cho phép dễ dàng xác định chính xác giới tính thai nhi khi được 10 tuần tuổi, thay thế những phương pháp lấy mẫu xâm lấn thường được dùng để xét nghiệm bất thường nhiễm sắc thể ở thai nhi, được nhiều nơi sử dụng vì bảo đảm độ an toàn cao hơn đối với thai phụ lẫn thai nhi.
Nếu tính số phòng thí nghiệm y học cung cấp dịch vụ xét nghiệm giới tính thai nhi ở Hồng Kông (TQ), mỗi ngày không dưới hàng chục trường hợp áp dụng kiểu này. Càng xót xa hơn khi trong gần 50 năm (từ 1970 - 2017) tại TQ có tới hàng triệu bé gái không thể chào đời vì bố mẹ các em phá thai sau khi xác định giới tính.
Sau vụ việc do Hải quan Quảng Châu phát hiện, cơ quan điều tra cho biết năm 2022 bộ phận chống buôn lậu đã theo dõi các trường hợp xuất khẩu trái phép mẫu máu bị thu giữ, thành lập lực lượng đặc nhiệm điều tra và truy tìm danh tính cũng như thông tin xuất nhập cảnh của các nghi phạm trong lẫn ngoài nước. Các đối tượng thuê văn phòng tại một khu công nghệ sáng tạo, ngụy trang thành công ty truyền thông hợp pháp. Qua lớp kính trong suốt, các nhân viên miệt mài gõ máy tính, nhưng ẩn sau vẻ hào nhoáng đó là vòng xoáy đẫm máu của lợi ích nhóm với những công việc mang tính chất cá nhân.
Qua phân tích hàng trăm ngàn hồ sơ giao dịch, cơ quan điều tra đã vào cuộc, phát hiện những kẻ buôn lậu vận chuyển hơn 4.000 mẫu máu của thai phụ ra khỏi TQ từ tháng 4/2024 đến tháng 8/2025. Việc buôn lậu mẫu máu của phụ nữ mang thai không chỉ vượt qua ranh giới pháp luật mà còn có nguy cơ đe dọa nghiêm trọng đến an ninh sinh học quốc gia và sức khỏe cộng đồng, để rồi nhiều sinh mạng bị "lựa chọn" chỉ vì giới tính và cả nguy cơ rò rỉ mã gene của quốc gia.
Luật pháp TQ quy định nghiêm ngặt về vận chuyển máu với những tiêu chuẩn khắt khe về kiểm soát nhiệt độ, phương pháp bảo quản và quản lý toàn bộ quy trình vận chuyển, trong khi các mẫu máu vận chuyển lậu hoàn toàn không đáp ứng được yêu cầu này. Những con búp bê bị nhồi nhét các ống nghiệm máu và những gói hàng bị trộn lẫn với các mẫu máu của con người không rõ nguồn gốc. Ngay cả các hộp đựng trà dùng tiếp khách cũng được sử dụng để ngụy trang cho hoạt động phi pháp này để lẫn với các lô hàng nhu yếu phẩm thông thường. Trong khi quy trình "xét nghiệm" tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe và an toàn khi được thực hiện trong "mạng lưới ngầm" mà chẳng ai có bằng cấp y tế nào, không biện pháp giữ lạnh hoặc chống sốc giữa hành trình vận chuyển nhiều trắc trở có thể dẫn đến việc nguồn máu - vật trung gian truyền bệnh - mang virus bệnh truyền nhiễm bị rò rỉ do bao bì rách, hỏng.
Thêm một nguy cơ thường trực: Giữa bối cảnh cạnh tranh công nghệ sinh học, dữ liệu sẽ trở thành vũ khí và nguồn gene này có nguy cơ trở thành công cụ để phân tích, giải mã chính xác về đặc điểm di truyền liên quan đến dân số, thậm chí phát hiện khiếm khuyết dễ mắc ở cấp độ gene để từ đó phát triển vũ khí sinh học hay mầm bệnh nhắm vào chủng tộc. Và như thế, hậu quả sẽ vô cùng tàn khốc!
NGUYỄN XUÂN (theo CCTV News)