Kỳ cuối: Nói không với tư duy 'không quản được thì cấm'

6 giờ trướcBài gốc

Đột phá thể chế từ Nghị quyết 66-NQ/TW:

Nhân viên Chi nhánh Trung tâm Phục vụ hành chính công Tây Hồ tiếp đón, hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính. Ảnh: CTV

Bước ngoặt về nhận thức trong xây dựng pháp luật

Trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, hội nhập quốc tế sâu rộng và đứng trước những thời cơ, thách thức lớn của Kỷ nguyên số, công tác xây dựng và thi hành pháp luật đóng vai trò then chốt, là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững. Nghị quyết 66 được kỳ vọng sẽ là "đột phá của đột phá" trong hoàn thiện thể chế, tháo gỡ những "điểm nghẽn" cố hữu, đưa pháp luật Việt Nam vào quỹ đạo phát triển mới, kiến tạo và giải phóng mọi nguồn lực.

Nghị quyết 66 thể hiện một tư duy mới, đột phá về công tác pháp luật, trong đó nổi bật là quan điểm, pháp luật phải kiến tạo phát triển, giải phóng mọi nguồn lực. Nghị quyết 66 được kỳ vọng sẽ tạo ra những tác động mạnh mẽ và tích cực đến sự phát triển của đất nước. Cụ thể, Nghị quyết 66 sẽ giúp giải phóng nguồn lực xã hội, xóa bỏ rào cản pháp lý, khơi thông dòng chảy vốn, đất đai, nguồn nhân lực cho phát triển. Khi hệ thống pháp luật đồng bộ, minh bạch sẽ giúp bộ máy Nhà nước hoạt động hiệu quả hơn, giảm thiểu tham nhũng, lãng phí. Tăng cường vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội, bảo đảm công bằng, dân chủ, trật tự kỷ cương, quyền con người, quyền công dân…

Tuy nhiên, việc triển khai Nghị quyết 66 cũng đặt ra không ít thách thức, đòi hỏi sự chuyển đổi mạnh mẽ trong tư duy của đội ngũ cán bộ, công chức, từ cấp lãnh đạo đến người thừa hành. Cần đầu tư mạnh mẽ vào đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực pháp luật có trình độ chuyên môn cao, đạo đức nghề nghiệp tốt, vượt qua sức ì của bộ máy, sự cản trở từ các lợi ích nhóm có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi về chính sách các vấn đề như kinh tế số, AI, biến đổi khí hậu đòi hỏi những giải pháp pháp lý mới mẻ, linh hoạt, chưa có tiền lệ…

Luật sư Nguyễn Thị Yến, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhận định, Nghị quyết 66 sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho đổi mới tư duy pháp luật, hướng đến một nền pháp quyền hiện đại, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn phát triển đất nước.

Theo Luật sư Nguyễn Thị Yến, pháp luật chỉ thực sự phát huy vai trò khi được xây dựng phù hợp thực tiễn, phục vụ phát triển và được thi hành nghiêm minh. Khi đó, pháp luật sẽ tạo ra môi trường ổn định, thuận lợi cho kinh tế tăng trưởng, văn hóa phát triển, xã hội ổn định và chính trị vững mạnh. Luật sư Nguyễn Thị Yến đánh giá, Nghị quyết 66 đã đưa ra nhiều quan điểm chỉ đạo và nhiệm vụ giải pháp mang tính đột phá, tác động sâu rộng đến giới luật sư. Theo đó, luật sư cần thay đổi tư duy, thích ứng với những chuyển biến trong hoạt động lập pháp, hành pháp và tư pháp.

Một điểm nhấn đáng chú ý của Nghị quyết 66 là việc tăng cường cơ cấu cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn pháp luật trong các cơ quan Nhà nước. Điều này đồng nghĩa với việc các luật sư khi tham gia các hoạt động tư vấn, tranh tụng sẽ phải chuyên nghiệp hơn, tuân thủ pháp luật chặt chẽ hơn khi làm việc với đội ngũ công chức pháp lý chất lượng cao.

Đặc biệt, lần đầu tiên Nghị quyết T.Ư đề cập tới việc hình thành chế định luật sư công và mở rộng điều kiện để viên chức được hành nghề luật sư. Đây là bước ngoặt lớn, mở rộng không gian hành nghề và tạo ra sự giao thoa giữa các khu vực công – tư trong hoạt động pháp lý.

Một nội dung mà luật sư Nguyễn Thị Yến tâm đắc nhất là Nghị quyết 66 đã chính thức nói không với tư duy “không quản được thì cấm”. Theo luật sư, việc chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo phát triển là bước ngoặt về nhận thức trong xây dựng pháp luật. Pháp luật không chỉ là công cụ điều chỉnh, mà cần trở thành động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển bền vững.

Để hiện thực hóa điều đó, cần có những giải pháp then chốt. “Đây là một quá trình cần sự vào cuộc đồng bộ, kiên trì của cả hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của xã hội. Khi pháp luật được xây dựng dựa trên nền tảng thực tiễn, hướng đến kiến tạo phát triển, chúng ta sẽ có một hệ thống pháp luật thực sự hiệu lực, hiệu quả và đồng hành với tiến trình phát triển quốc gia” - luật sư Nguyễn Thị Yến nhấn mạnh.

Tạo động lực mạnh mẽ cho cải cách thể chế

Từ góc độ DN, ông Lý Duy Cúc, Giám đốc Công ty TNHH Hoàng hôn Đảo Ngọc, một công ty lữ hành kỳ vọng vào những cải cách sắp tới theo định hướng của Nghị quyết 66. Một hệ thống pháp luật rõ ràng, ổn định sẽ giúp DN yên tâm đầu tư, phát triển lâu dài.

Ông Lý Duy Cúc đánh giá cao việc Nghị quyết đề cao vai trò DN trong phản biện chính sách pháp luật, từ đó góp phần hoàn thiện các quy định bám sát thực tiễn. “Đây là cơ hội để DN phản ánh thực trạng, kiến nghị điều chỉnh phù hợp, sát với nhu cầu thị trường” -ông Lý Duy Cúc nói.

Tuy nhiên, Nghị quyết cũng chỉ rõ những tồn tại như việc chậm thể chế hóa chủ trương lớn của Đảng, tư duy pháp luật còn nặng về quản lý. Việc chuyển đổi sang tư duy phục vụ, tạo thuận lợi là yêu cầu cấp thiết nhằm khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng quan điểm, đại diện một công ty kinh doanh công nghệ cho rằng: “Pháp luật chậm thích ứng khiến các mô hình kinh doanh mới như thương mại điện tử, kinh tế số gặp rào cản. Có những mô hình phù hợp thông lệ quốc tế nhưng ở Việt Nam lại chưa có quy định rõ ràng, khiến DN lo ngại rủi ro pháp lý”.

Nhiều DN cũng kiến nghị đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý Nhà nước, minh bạch hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính, nhằm giảm thời gian và chi phí tuân thủ pháp luật.

Từ thực tiễn, có thể thấy đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật không chỉ là yêu cầu về mặt lý luận mà là đòi hỏi xuất phát từ nhu cầu phát triển của đất nước và kỳ vọng chính đáng từ cộng đồng DN. Việc chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ, từ tiếp cận kiểm soát sang tiếp cận kiến tạo, nếu được thực hiện một cách thực chất và đồng bộ, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho cải cách thể chế, thúc đẩy phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Minh Dương

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ky-cuoi-noi-khong-voi-tu-duy-khong-quan-duoc-thi-cam-421499.html