Trong thế giới công nghệ cao, được giám sát chặt chẽ và đầy thủ tục hành chính như hiện nay, kịch bản máy bay chở khách Boeing, nặng khoảng 30 tấn và dài gần 30m "mất tích" suốt hơn một thập kỷ - dường như là không thể. Nhưng hóa ra, điều đó vẫn xảy ra và sự việc mới nhất liên quan tới hãng hàng không hàng đầu Ấn Độ - Air India là một ví dụ.
Chiếc Boeing 737-200 bị bỏ không, phủ bụi tại sân bay Kolkata suốt hơn một thập kỷ. Ảnh: X@Aviationa2z
Hãng Air India thừa nhận đã để một chiếc Boeing 737-200 cũ, đăng ký số VT-EHH, nằm phủ bụi tại sân bay Kolkata suốt 13 năm mà hoàn toàn không nhận ra mình còn sở hữu chiếc máy bay này.
Thậm chí, khi sân bay Kolkata lần đầu liên hệ để yêu cầu thanh toán phí đỗ máy bay, Air India còn phủ nhận quyền sở hữu.
Mãi đến nay, hãng mới thừa nhận đã đánh mất dấu vết chiếc máy bay và chấp nhận trách nhiệm thanh toán 10 triệu rupee (khoảng 85.000 bảng Anh) tiền phí lưu bãi suốt hơn một thập kỷ.
Hiển nhiên, đây không phải chuyện thường xảy ra với các hãng hàng không.
Về mặt kinh tế, các hãng luôn tìm cách để máy bay bay càng nhiều càng tốt và chỉ "đắp chiếu" khi thực sự cần thiết. Với một tài sản trị giá hơn 100 triệu bảng Anh (khoảng 127 triệu USD), việc để máy bay nằm im, dễ xuống cấp là điều không ai mong muốn.
Máy bay cũng không thường xuyên bị "cho nghỉ hưu sớm" bởi phần lớn máy bay phản lực thương mại hoạt động ít nhất 10 năm với hãng ban đầu, sau đó được bán cho các hãng nhỏ hơn ở những nước đang phát triển (dù xu hướng này hiện ít phổ biến hơn). Một số máy bay cũ được chuyển đổi sang chở hàng và có thể tiếp tục bay thêm 20 năm.
Cuối cùng, máy bay sẽ được bán cho các công ty chuyên tháo dỡ và bán linh kiện, tạo nên những "nghĩa địa máy bay" nổi tiếng tại các bang như Arizona (Mỹ).
Bên cạnh các lý do kinh doanh, còn có lý do thực tế khiến việc "lạc mất" một chiếc máy bay dường như là điều khó xảy ra.
Các hãng hàng không phải duy trì khối lượng giấy tờ khổng lồ liên quan đến đội bay, trong đó nhiều hồ sơ phải được cập nhật hằng năm để đảm bảo máy bay đủ điều kiện khai thác.
"Với mức độ giám sát của cơ quan quản lý, thật khó để hình dung một hãng hàng không có thể làm thất lạc cả một chiếc máy bay", chuyên gia hàng không John Strickland, nhà sáng lập JLS Consulting nhận định và cho biết thêm: "Các hạng mục như bảo dưỡng và số sê-ri từng linh kiện đều phải được ghi chép rất rõ ràng".
Tất nhiên, điều đó chỉ đúng nếu Air India đã ghi nhận chiếc máy bay này trong danh mục tài sản ngay từ đầu.
Một số nhà phân tích cho rằng tình trạng "vô chủ" của máy bay có thể xuất phát từ lịch sử sở hữu phức tạp. Ban đầu, máy bay này thuộc Indian Airlines, một hãng hàng không nhà nước khác và sau này sáp nhập vào Air India năm 2007. Sau đó, máy bay được hãng cho Bưu điện Ấn Độ thuê để vận hành dưới dạng máy bay chở hàng và do vậy, có thể hồ sơ đã bị thất lạc trong quá trình chuyển giao.
Giám đốc điều hành Air India, ông Campbell Wilson cho biết, chiếc máy bay đã bị bỏ sót khi Air India tư nhân hóa vào năm 2022. Nếu máy bay không xuất hiện trong hồ sơ vào thời điểm đó, công ty mới không hề biết mình sở hữu chiếc máy bay và vì thế không chấp nhận việc phải trả phí tại sân bay Kolkata.
Nếu nhận ra sớm hơn, hãng bay hàng đầu Ấn Độ có thể tận dụng để tiếp tục khai thác hoặc ít nhất có thể bán để tháo dỡ lấy linh kiện.
"Đây là một chiếc máy bay rất cũ, gần như không còn giá trị nhưng vẫn tốt hơn là phải trả hóa đơn phí sân bay suốt 13 năm", ông Strickland nói.
Trang Trần