Kỷ nguyên vươn mình: Chuyển đổi số tạo đà để Việt Nam bứt phá

3 giờ trướcBài gốc

GD&TĐ - Cùng với xu thế phát triển của thế giới, Việt Nam đang có những hành động mạnh mẽ để phát triển kinh tế số và xã hội số, điều đó đồng nghĩa sẽ có thêm nhiều ngành nghề kinh doanh mới, thị trường mới và nhu cầu việc làm mới...

Xu thế tất yếu

Chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ số trở thành nhu cầu tất yếu trên mọi lĩnh vực của đời sống, là cơ hội bứt phá cho Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp nói riêng trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Công nghiệp 4.0); tạo đột phá trong phát triển; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; phương thức sống, làm việc của người dân và toàn xã hội.

Với dân số trên 100 triệu người, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số ở mức khá trong khu vực Đông Nam Á (ASEAN). Những năm qua, Việt Nam thúc đẩy mạnh mẽ việc xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số, cải cách mạnh mẽ nền hành chính theo hướng số hóa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Chính phủ đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm phần mềm quốc tế, thúc đẩy tinh thần kinh doanh, phát triển các thành phố thông minh, tăng cường các cơ chế chính sách và đối thoại với cộng đồng doanh nghiệp.

Năm 2014, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 36-NQ/TW về “Đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế” với quan điểm: “Ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin trong tất cả các lĩnh vực, song có trọng tâm, trọng điểm. Ưu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, cung cấp dịch vụ công, trước hết là trong lĩnh vực liên quan tới doanh nghiệp, người dân như giáo dục, y tế, giao thông, nông nghiệp...”.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 52-NQ/TW đã xác định phát triển kinh tế số là trụ cột, nhiệm vụ trọng tâm, chiến lược trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia và đề ra mục tiêu vào năm 2025 kinh tế số Việt Nam sẽ chiếm 20% GDP và tăng lên 30% vào năm 2030.

Gần đây nhất, Nghị quyết số 29-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030” cũng đã coi chuyển đổi số là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đồng thời xác định nội dung cốt lõi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước giai đoạn 2021 - 2030 là thúc đẩy ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo; thực hiện chuyển đổi số toàn diện, thực chất, hiệu quả, bền vững.

Để cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, thời gian qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng chương trình, kế hoạch hành động triển khai tại Trung ương và địa phương được thực hiện khá đồng bộ. Quốc hội, Chính phủ chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt chủ trương đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức và hoàn thiện thể chế để tạo thuận lợi cho tham gia cuộc Công nghiệp 4.0, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số.

Để thúc đẩy chuyển đổi số, ngày 3/6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030,” với mục tiêu kép: Vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực cạnh tranh toàn cầu. Ngày 31/3/2022 Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 411/QĐ-TTg Phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Cũng từ năm 2022, ngày 10/10 hàng năm được lấy làm Ngày Chuyển đổi số quốc gia (theo Quyết định số 505/QĐ-TTg ngày 22/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ về Ngày Chuyển đổi số quốc gia). Năm 2024, chuyển đổi số quốc gia có chủ đề: “Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững”.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trình bày chuyên đề “Một số chủ trương lớn của Đảng về chuyển đổi số trong kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”, ngày 27/11.

Những kết quả đáng ghi nhận

Chương trình Chuyển đổi số quốc gia nhằm mục tiêu kép. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân, công cuộc chuyển đổi số quốc gia của Việt Nam đang ngày càng tiến nhanh, tiến mạnh và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần rút ngắn con đường đến các mục tiêu đề ra. Hạ tầng số tại Việt Nam ngày càng phát triển, tỷ lệ hộ gia đình sử dụng Internet cáp quang băng rộng lên 82,2% (hoàn thành vượt mục tiêu đề ra đến năm 2025 là 80%), tăng 2,6% so với cuối năm 2023.

Năm 2024, Việt Nam có 87% dân số sử dụng điện thoại thông minh. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa 18 bộ, ngành, 63 địa phương, 4 doanh nghiệp, phục vụ hơn 1,3 tỷ lượt yêu cầu tra cứu. Ứng dụng VneID, ứng dụng trên thiết bị di động được phát triển bởi Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư của Bộ Công an, với mục đích thay thế cho giấy tờ truyền thống. Ứng dụng này được xây dựng trên nền tảng cơ sở dữ liệu về định danh, dân cư và xác thực điện tử, cung cấp các tiện ích phát triển công dân số, chính phủ số, xã hội số. Hiện VneID có hơn 20 triệu lượt sử dụng căn cước điện tử, 8 triệu tài khoản định danh đăng nhập Cổng dịch vụ công và hơn 14 triệu thông tin công dân tích hợp vào Sổ sức khỏe điện tử. Bộ Thông tin và Truyền thông đã rà soát và công bố hơn 150 nền tảng số từ các bộ, ngành và địa phương nhằm tối ưu hóa đầu tư, tránh chồng lấn, lãng phí.

Theo báo cáo chỉ số an toàn, an ninh mạng toàn cầu năm 2024, Việt Nam thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu trong số 194 quốc gia và vùng lãnh thổ. Về Chính phủ số, dịch vụ công trực tuyến là nội dung được Chính phủ tập trung chỉ đạo quyết liệt. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình của cả nước đạt 43,8%, gấp 2,5 lần so với cuối năm 2023. Cổng Dịch vụ công quốc gia đã cung cấp 4.473 dịch vụ công trực tuyến, hơn 353 triệu hồ sơ đồng bộ, 58,5 triệu hồ sơ trực tuyến, hơn 34,4 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến.

Chuyển đổi số giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ảnh minh họa: INT

Cơ hội để bứt phá

Vừa qua (ngày 27/11), Đảng ủy khối các cơ quan Trung ương đã tổ chức Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến thông tin chuyên đề quý IV năm 2024. Hội nghị được kết nối trực tuyến tới 401 điểm cầu, với sự tham gia của 20.543 cán bộ, đảng viên và đại biểu trong toàn Đảng bộ Khối. Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối Lại Xuân Lâm chủ trì Hội nghị.

Thông tin về chuyên đề “Một số chủ trương lớn của Đảng về chuyển đổi số trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, muốn chuyển đổi số thành công thì phải có khát vọng lớn, mục tiêu lớn và quyết tâm thay đổi. “Chuyển đổi số là cơ hội cho Việt Nam vươn lên thành quốc gia hùng mạnh. Chúng ta đang có khát vọng hùng cường. Chuyển đổi số là cách mạng toàn dân và toàn diện. Các quốc gia có một đảng lãnh đạo sẽ có cơ hội đi nhanh hơn và thành công nhanh hơn. Việt Nam có các doanh nghiệp chuyển đổi số đủ năng lực để làm chủ quá trình chuyển đổi số…”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Tại hội nghị, truyền đạt tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ TT&TT nhấn mạnh: Vươn mình là mạnh mẽ, bứt phá, vượt qua chính mình, tức là tăng trưởng trên 10%/năm ít nhất 10 năm liên tục thì mới hoàn thành 2 mục tiêu trăm năm. Chưa có quốc gia hóa rồng nào mà không có giai đoạn tăng trưởng bứt phá trên 10%/năm. Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, kỷ nguyên vươn mình đã chín vì chúng ta đã có thành tựu sau 40 năm đổi mới; cách mạng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số đã tạo ra cơ hội mới và chúng ta đang có khát vọng mạnh mẽ để sánh vai cường quốc năm châu.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, chuyển đổi số chính là lời giải cho những vấn đề lớn của Việt Nam là: Năng suất lao động thấp; Cạn kiệt tài nguyên; Thiên tai và biến đổi khí hậu; Khoảng cách nông thôn và thành thị; Phòng, chống tham nhũng và tiêu cực; Chất lượng cán bộ công chức; Bộ máy nhà nước cồng kềnh; Chất lượng thể chế; Năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, “hạ tầng số” hiện nay được coi là hạ tầng chiến lược, quan trọng như hạ tầng giao thông, năng lượng. “Muốn phát triển cái gì thì phải có người cho cái đó. Cán bộ phải có kỹ năng số, tư duy số, lãnh đạo, quản lý số. Lãnh đạo phải trực tiếp chỉ đạo, trực tiếp làm chuyển đổi số, thành thạo sử dụng công nghệ số. Đặc biệt, cần chuyển đổi số trong các hoạt động của Đảng. Cấp ủy, lãnh đạo các cấp phải có tỉ lệ cán bộ có chuyên môn, kinh nghiệm về chuyển đổi số. Kỹ năng số cho mọi người dân, nhân lực số cho ngành công nghiệp số và nhân tài số để làm chủ chuyển đổi số. Thu hút nhân tài số trong và ngoài nước. Nhân tài số là nguồn lực chiến lược trong thời đại chuyển đổi số”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Về yếu tố “an toàn số”, Việt Nam muốn thịnh vượng thì phải thịnh vượng trên không gian mạng và phải bảo vệ được sự thịnh vượng đó trên không gian mạng. Chuyển đổi số gắn với bảo đảm an ninh, an toàn là tất yếu khách quan. Kinh tế số và an toàn, an ninh mạng giống như xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Việt Nam phải là cường quốc an toàn, an ninh mạng nếu muốn trở thành nước phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh, chuyển đổi số hoạt động của Đảng là Đảng đi đầu về chuyển đổi số, thay đổi cách thức vận hành các công tác của Đảng. Chuyển đổi số sinh hoạt chi bộ, tuyên truyền, phổ biến nghị quyết, công tác kiểm tra giám sát, công tác đánh giá cán bộ. Chuyển đổi số sẽ tác động tích cực đến tổ chức bộ máy của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các tổ chức chính trị - xã hội, giúp tinh gọn bộ máy đảm bảo hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Đảng. Về Chính phủ số, đến năm 2025 sẽ kết thúc giai đoạn Chính phủ điện tử, ít nhất 70% dịch vụ công được cung cấp trực tuyến toàn trình.

Tại buổi trao đổi chuyên đề “Kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam” tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ngày 25/11, về chuyển đổi số, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu một số giải pháp chủ yếu tập trung xây dựng hành lang pháp lý cho phát triển số, tạo nền tảng để Việt Nam nắm bắt cơ hội từ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ 3 trong ASEAN về chính phủ điện tử, kinh tế số. Đẩy mạnh chuyển đổi số gắn với bảo đảm an ninh, an toàn. Tập trung xây dựng xã hội số, số hóa toàn diện hoạt động quản lý Nhà nước, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao. Kết nối đồng bộ các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, doanh nghiệp, tạo nền tảng tinh gọn bộ máy, cải cách thủ tục hành chính thực chất. Phát triển kinh tế số, xây dựng công dân số; khuyến khích phong trào “bình dân học vụ số” để phổ cập xã hội số trong toàn dân.

Đăng Chung

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/ky-nguyen-vuon-minh-chuyen-doi-so-tao-da-de-viet-nam-but-pha-post712270.html