Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025)Bài 1: Xây dựng nền báo chí phát triển toàn diện, mạnh mẽ, ngang tầm 100 năm lịch sử đất nước

10 giờ trướcBài gốc

Tròn 100 năm trước, ngày 21/6/1925, với kỳ công của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, tờ Thanh niên, đứa con nòi của báo chí cách mạng Việt Nam ra đời, khai sinh nền báo chí cách mạng nước nhà. Ngay từ thuở cách mạng còn trong trứng nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh ý thức rõ, báo chí là một mặt trận để “tuyên truyền, cổ động, tổ chức và lãnh đạo cách mạng”; và vừa khai sinh, Đảng ta bắt tay ngay vào việc xây dựng và phát triển một nền báo chí cách mạng Việt Nam - nền báo chí phụng sự Nhân dân, phụng sự dân tộc, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Đảng.

Bộ phận máu thịt của cách mạng Việt Nam

Báo chí cách mạng 100 năm qua là một bộ phận máu thịt của cách mạng Việt Nam.

Trước thềm kỷ nguyên mới, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Năm 2025, nền báo chí cách mạng Việt Nam tròn 100 năm tuổi - một cột mốc quan trọng, đánh dấu chặng đường lịch sử vẻ vang của nền báo chí cách mạng đồng hành cùng sự ra đời, trưởng thành và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong suốt quá trình đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng mà đầu tiên và trực tiếp là Chủ tịch Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và đất nước”(1).

Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng và trên cương vị người đứng đầu đất nước, Bác Hồ đã viết hàng nghìn bài báo với nhiều thể loại và nhiều bút danh khác nhau. Trong ảnh: Bác Hồ làm việc tại tầng 2 Nhà sàn trong Phủ Chủ tịch, tháng 4/1960. Ảnh: Tư liệu

100 năm qua, dưới ngọn cờ của Đảng, nền báo chí cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, gây dựng và chăm lo, không ngừng trưởng thành toàn diện và vinh dự đồng hành cùng dân tộc, góp phần làm nên những thành tựu vĩ đại của đất nước. Đặc biệt, 80 năm nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, trong đó có 40 năm Đổi mới, với hệ thống hùng hậu, hội tụ các loại hình báo chí hiện đại, trong vị thế và chức năng là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước và là diễn đàn của Nhân dân, là cầu nối giữa Đảng với Nhân dân, giữa nước ta với bạn bè thế giới, báo chí nước nhà ngày càng xứng đáng là người định hướng, dẫn dắt dư luận, là động lực to lớn, là nơi tin cậy để Nhân dân gửi gắm tâm tư, khát vọng, trong công cuộc giành lại và giữ gìn nền độc lập, kiến thiết và phát triển đất nước trong 100 năm, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Ngày 21/6/1925, báo Thanh Niên ra số đầu tiên. Bác Hồ vừa là Tổng Biên tập, vừa là phóng viên, viết rất nhiều tin bài cho tờ báo. Báo Thanh niên xuất bản được 88 số đã góp phần quan trọng trong việc truyền bá chủ nghĩa Marx - Lenin vào cách mạng Việt Nam, chuẩn bị tư tưởng, tổ chức để tiến tới thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930. Trong ảnh: Báo Thanh niên những ngày đầu mới xuất bản. Ảnh: Tư liệu/TTXVN

Vẻ vang 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam!

Trong sự lớn mạnh của dân tộc, đội ngũ người làm báo 7 thế hệ không ngừng trưởng thành, phấn đấu và hy sinh làm tròn sứ mệnh của nền báo chí cách mạng Việt Nam đối với đất nước. Trong đội ngũ nhà báo Việt Nam, dưới ngọn cờ báo chí Hồ Chí Minh, lấp lánh những gương mặt lịch sử tiêu biểu của các thế hệ nhà báo Việt Nam mang khí phách, tầm vóc dân tộc và tầm vóc quốc tế: Trần Phú, Hà Huy Tập, Lê Hồng Phong, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh, Nguyễn Phú Trọng... Và, các thế hệ nhà báo nối tiếp vẻ vang: Hoàng Tùng, Hồng Hà, Trần Quang Huy, Trần Hồng Chương, Hà Huy Giáp, Hà Xuân Trường, Hữu Thọ, Trần Mai Ninh, Thép Mới, Trần Đăng…

Và, một điều kỳ thú của lịch sử cách mạng Việt Nam, những tấm gương báo chí lớn ấy đồng thời là những nhà lãnh đạo kiệt xuất của Đảng, là những người tiên phong lãnh đạo và dấn thân thực hiện sứ mệnh của nền báo chí trong cuộc cách mạng của dân tộc, với tuyên ngôn: “Nay ở trong thơ nên có thép. Nhà thơ cũng phải biết xung phong” (Hồ Chí Minh); là lớp lớp những nhà báo liệt sĩ trong các cuộc vệ quốc vĩ đại xuyên hai thế kỷ XX và XXI với bản lĩnh và máu xương: “Dùng bút làm đòn chuyển xoay chế độ. Mỗi vần thơ bom đạn phá cường quyền. Và lúc cần, quẳng bút lấy long tuyền” (Sóng Hồng)…

Đó là sức mạnh vô song trong sức mạnh dân tộc vĩ đại bằng xương máu, danh dự các thế hệ người cầm bút thiêng liêng làm nên lịch sử anh hùng của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Và, các thế hệ làm báo 100 năm qua làm nên gương mặt, phẩm giá và tư chất của nền báo chí Việt Nam: vừa là người tuyên truyền tập thể vừa là người cổ động tập thể vừa là người tổ chức tập thể, vừa là người tiên phong khai minh dân trí, thức tỉnh và dẫn dắt dư luận vừa là người chép sử nước nhà bằng báo chí kiêu hãnh và tự hào, góp phần tạo nên vị thế, sức mạnh và uy tín đất nước; đồng thời, là tấm gương phản chiếu dung mạo, cốt cách và tâm hồn dân tộc mấy nghìn năm kết tinh, tỏa sáng trong sự nghiệp cách mạng giữa cộng đồng nhân loại trên trường quốc tế.

Vinh quang những người làm báo nước nhà 100 năm qua cùng dân tộc và đồng hành cùng báo chí thế giới.

Giữ vững định hướng chính trị tư tưởng báo chí - độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội

Dưới ngọn cờ của Đảng, trong lòng dân tộc, báo chí càng phát triển lại càng hội tụ về và thống nhất hữu cơ với chân lý của sự nghiệp cách mạng: “Chân lý là cái gì có lợi cho Tổ quốc, cho Nhân dân. Cái gì trái với lợi ích của Tổ quốc, của Nhân dân tức là không phải chân lý"(2). Chân lý ấy là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Cách mạng là ngọn cờ, là môi trường, là ngày hội của báo chí cách mạng; và báo chí cách mạng, đến lượt mình, lại càng là tiếng nói của cách mạng, vì Nhân dân và nâng đôi cánh của đất nước phát triển toàn diện và không ngừng. Lớn lên trong phong trào cách mạng, chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng lý luận, báo chí cách mạng vinh dự được trao sứ mệnh là người tiên phong bảo vệ chủ nghĩa Marx - Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc và hạnh phúc của Nhân dân.

Đó là mục tiêu hoạt động, là tiêu chí quy định chức năng, nhiệm vụ, đồng thời, là sự nghiệp trọng đại thử thách bản lĩnh, là môi trường phát triển, là thước đo phẩm giá và danh dự của nền báo chí nước nhà.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham quan Trưng bày ảnh chuyên đề "100 năm báo chí cách mạng Việt Nam" bên lề Hội thảo khoa học quốc gia “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc” ngày 30/5/2025. Ảnh: TTXVN

Và, báo chí cách mạng nước ta đã và đang phụng sự không mệt mỏi Tổ quốc và dân tộc tròn 100 năm qua, theo đó, trưởng thành không ngừng, xứng đáng với sự yêu mến và tin cậy của Nhân dân.

Nhìn lại hơn 95 năm qua, Đảng ta với cả máu xương của mình, tạo dựng nền móng với tất cả những điều kiện cho phép và trong khả năng có thể, dẫn dắt và nhân lên sức mạnh của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Trong mỗi bước trưởng thành của Đảng, của đất nước là mỗi bước nâng nền báo chí lên một vị thế và tầm cao mới; và mỗi bước phát triển của báo chí lại là tấm gương phản chiếu sự trưởng thành của Đảng, của Tổ quốc; là động lực mạnh mẽ, quan trọng thúc đẩy sự phát triển, nâng cao trình độ dân chủ của xã hội, góp phần làm cho Đảng và Nhà nước ta vươn lên ngang tầm nhiệm vụ cách mạng, bảo vệ vững chắc chế độ xã hội ta.

Vì thế, càng hiểu vì sao trong ngày khai sinh của mình, Đảng ta bắt tay ngay vào việc xây dựng và phát triển một nền báo chí cách mạng - nền báo chí phụng sự Nhân dân, phụng sự dân tộc, phụng sự Tổ quốc và phục vụ Đảng. Đây là một mặt trận để “tuyên truyền, cổ động, tổ chức và lãnh đạo cách mạng”. Và, Đảng không ngừng cổ vũ, bảo đảm cho báo chí góp sức mình trong công cuộc tranh lại nền độc lập, thống nhất Tổ quốc, xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ vững chắc giang sơn và càng trở thành nhiệm vụ to lớn, nặng nề, có ý nghĩa thành bại đối với công tác báo chí của Đảng.

Giữ vững định hướng chính trị tư tưởng báo chí - độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội - là nguyên tắc, nhu cầu, môi trường và động lực để báo chí tự ý thức, tự giác ngộ về sứ mệnh của mình trở thành công việc to lớn và trước hết của Đảng. “Phải có lập trường chính trị vững chắc. Chính trị phải làm chủ. Đường lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được. Cho nên, các báo chí của ta đều phải có đường lối chính trị đúng”(3). Người chỉ rõ: “… Vô luận lúc nào, vô luận việc gì, đảng viên và cán bộ phải đặt lợi ích của Đảng ra trước, lợi ích của cá nhân lại sau. Đó là nguyên tắc cao nhất của Đảng. Đó là tính đảng”(4).

Đó là nhân tố căn bản làm nên sứ mệnh, tôn vinh vị trí, vai trò lịch sử của báo chí; đó là nguyên tắc bất biến làm nên diện mạo, khí chất, sức mạnh, uy tín của nền báo chí nước nhà trong công cuộc kiến thiết quốc gia và hội nhập quốc tế. Đó chính là cương lĩnh hành động, là phương hướng căn bản của sự tự do và sáng tạo của báo chí được Hiến định.

Đó là nguồn cội làm nên lý tưởng, sinh khí, vị thế, sức mạnh và uy tín của nền báo chí cách mạng nước nhà, chủ động hội nhập và góp phần phát triển nền báo chí thế giới. Đó chính là nguyên tắc sáng tạo, là phẩm chất, là ý thức và trách nhiệm của hệ thống báo chí và đội ngũ những người làm báo nước nhà.

Do đó, một cách tự nhiên, tính Đảng là sự phát triển và kết tinh cao độ và sinh động của tính dân tộc. Đảng ta “là đứa con nòi của giai cấp lao động”. Khi báo chí lĩnh nhiệm sứ mệnh bảo vệ và phát triển quốc gia dân tộc, tôn vinh và cổ vũ Nhân dân, thì đó chính là khi tính Đảng phát triển cao nhất, rực rỡ nhất và vô cùng thiêng liêng. Báo chí tự do phục vụ sự nghiệp cách mạng của dân tộc và phụng sự Nhân dân. Đó cũng chính là nguyên tắc sáng tạo, sự tự nguyện, phẩm giá cao cả và trách nhiệm thiêng liêng của hệ thống báo chí và đội ngũ những người làm báo.

--------------------

(1) Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ trao giải báo chí Búa liềm vàng 2024, Vietnam.vn, số ra ngày 21/1/2025

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t. 8, tr. 216.

(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 9, tr. 414.

(4) Hồ Chí Minh: Sđd, t. 5, tr. 250.

TS. Nhị Lê - Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/ky-niem-100-nam-ngay-bao-chi-cach-mang-viet-nam-21-6-1925-21-6-2025-bai-1-xay-dung-nen-bao-chi-phat-trien-toan-dien-manh-me-ngang-tam-100-nam-lich-su-dat-nuoc-10375249.html