Trong kỷ nguyên mới, khi yêu cầu về chất lượng giáo dục, chuẩn nghề nghiệp và năng lực thích ứng ngày càng cao, trách nhiệm đặt lên vai các thầy cô giáo càng nặng nề. Báo SGGP ghi nhận những trăn trở và kỳ vọng của các nhà giáo tiêu biểu như một góc nhìn về trách nhiệm nghề nghiệp trong thời đại chuyển đổi số.
* PGS-TS ĐẶNG THÀNH TRUNG, Giảng viên cao cấp, Khoa Cơ khí Động lực, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM:
Người thầy khơi dậy niềm tin và năng lực sáng tạo
Trong kỷ nguyên mới, khi tri thức nhân loại thay đổi từng ngày từng giờ, nghề giáo vẫn là ngọn đuốc dẫn đường cho sự phát triển của dân tộc. Người thầy không chỉ dạy cho trò kiến thức, mà quan trọng hơn là khơi dậy niềm tin, thái độ yêu nghề, đức tính kiên trì, tư duy phản biện và năng lực sáng tạo. Đây là những hành trang không bao giờ cũ. Do đó, mỗi thầy cô phải là một tấm gương sáng, làm nhiều hơn nói, nêu cao tinh thần tự tôn dân tộc, thể hiện bằng các hành động thiết thực.
Trong bối cảnh đất nước chuyển mình, nhà giáo cần hội tụ 2 nhóm phẩm chất cốt lõi. Một là, năng lực khám phá tri thức và sáng tạo, thể hiện ở khả năng tiếp cận công nghệ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực giảng dạy; chủ động khai thác môi trường số để khơi nguồn đam mê học tập và nghiên cứu của người học. Hai là, nhân văn và trách nhiệm xã hội, thể hiện ở sự tâm huyết với nghề, tình yêu thương học trò, tinh thần trung thực, ý chí, kiên trì trong công việc và ý thức học tập suốt đời. Khi kết hợp được 2 nhóm phẩm chất trên, người thầy sẽ trở thành “người dẫn đường” của thời đại mới trong sự nghiệp trồng người.
* ThS TRẦN THANH HẢI, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Viễn Đông, TPHCM:
Đầu tư cho nghiên cứu, giảng dạy, ứng dụng công nghệ mới
19 năm đầu tư vào giáo dục với vai trò doanh nhân, nhà quản lý và giảng viên đã cho tôi nhiều chiêm nghiệm, đồng thời giúp tôi nhận rõ sự chuyển mình và những kỳ vọng đổi mới trong sự nghiệp trồng người của đất nước.
Những nhà đầu tư vào giáo dục và đội ngũ nhà giáo đều cảm nhận sâu sắc sự quan tâm của Đảng, Nhà nước qua nhiều quyết sách quan trọng cho ngành. Nổi bật là Luật Nhà giáo lần đầu tiên được Quốc hội thông qua ngày 16-6-2025; Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo…
Bên cạnh đó, với việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, cũng đã mở ra những kỳ vọng về khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tư nhân tham gia vào lĩnh vực giáo dục đào tạo, khởi nghiệp hoặc hợp tác. Những quyết sách trên là những động lực quan trọng để kích hoạt hệ thống giáo dục quốc dân trong bối cảnh AI đang trở thành động lực cho lực lượng sản xuất mới.
Từ đó, chúng tôi phải tự vấn, tự trăn trở với bản thân và trách nhiệm với học sinh, sinh viên và cả phụ huynh. Đội ngũ nhà giáo càng phải đầu tư cho nghiên cứu, giảng dạy, ứng dụng công nghệ mới; phát huy tinh thần tự học, tự khám phá… để cùng toàn ngành hình thành lực lượng lao động mới, đóng góp thiết thực cho kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
* NGƯT TRẦN THỊ ĐỨC, Hiệu trưởng Trường Mầm non UKA Bà Rịa (phường Bà Rịa, TPHCM):
Giữ sự tận tâm, tình cảm để vun đắp nhân cách những mầm xanh
Người thầy phải luôn là tấm gương về đạo đức, tác phong, uy tín và tinh thần ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng. Giáo dục là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của đất nước. Và, giáo dục mầm non chính là nền tảng đầu tiên của những nền tảng, nơi hình thành nhân cách, trí tuệ, cảm xúc của mỗi con người.
Gắn bó với nghề ngót nửa thế kỷ, tôi đã chứng kiến vô vàn khó khăn nhưng cũng nhiều thành tựu đáng tự hào của ngành giáo dục. Giáo dục mầm non hôm nay đang thay đổi mạnh mẽ, sáng tạo hơn, hiện đại hơn để đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội. Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn dân dành cho trẻ em cho thấy tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng và giáo dục thế hệ tương lai.
Trong bối cảnh công nghệ bùng nổ, giáo dục mầm non không còn “đi sau” các bậc học khác mà ngày càng khẳng định vị thế. Giáo viên mầm non hôm nay phải sáng tạo hơn, biết ứng dụng công nghệ để làm giờ học hấp dẫn, sinh động và phù hợp với sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, dù công nghệ có hiện đại đến đâu, tình yêu thương, sự tận tâm và cảm xúc chân thành của người thầy vẫn là ngọn lửa giữ ấm trái tim trẻ thơ.
Tôi mong chính sách về tiền lương, phúc lợi và tuổi nghỉ hưu sẽ được cải thiện, linh hoạt hơn giúp giáo viên yên tâm gắn bó lâu dài. Tôi cũng kỳ vọng giáo dục mầm non sẽ được đầu tư mạnh hơn về cơ sở vật chất, môi trường làm việc, để mọi trẻ em Việt Nam đều được hưởng điều kiện học tập tốt nhất ngay từ những năm đầu đời.
* Cô NGUYỄN THỊ SÔNG THƯƠNG, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn An Ninh (phường Tam Thắng, TPHCM):
Nuôi dưỡng khát vọng cống hiến cho đất nước
26 năm tuổi nghề, kinh qua nhiều vị trí, với tôi, sứ mệnh của người giáo viên không chỉ là truyền đạt kiến thức mà còn kiến tạo nhân cách, đánh thức tiềm năng của mỗi học sinh. Sứ mệnh ấy thể hiện qua 3 khía cạnh: nuôi dưỡng trí tuệ và tư duy phản biện; định hình giá trị sống, lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm; dẫn dắt đổi mới để xây dựng môi trường giáo dục tích cực và nhân văn.
Nhìn lại thành tựu đất nước hôm nay, tôi càng thấm thía vai trò của giáo dục. Giáo dục chính là đòn bẩy của kinh tế - xã hội, là nơi tạo ra nguồn nhân lực chất lượng, là môi trường gìn giữ văn hóa, nuôi dưỡng nhân cách và khơi dậy tinh thần trách nhiệm, khát vọng cống hiến cho thế hệ trẻ. Trong bối cảnh công nghệ bùng nổ và hội nhập quốc tế sâu rộng, vai trò người thầy đứng trước những yêu cầu mới. Thầy cô phải là người dẫn dắt học sinh sàng lọc thông tin, khai thác công nghệ một cách thông minh. Thầy cô là nhà tư vấn tâm lý, đồng hành cùng các em, là người định hướng giá trị giữa sự giao thoa văn hóa. Đồng thời, người thầy thời đại mới cũng cần mở rộng hiểu biết, để đưa vào bài giảng những góc nhìn đa chiều và khuyến khích học sinh hợp tác, tôn trọng sự khác biệt.
Tôi kỳ vọng với những chính sách đồng bộ và nhân văn, giáo dục Việt Nam sẽ tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ, tạo dựng thế hệ công dân có tri thức, kỹ năng, nhân cách và đủ sức cạnh tranh trong bối cảnh quốc tế hóa.
* PGS-TS Đặng Thành Trung, Giảng viên cao cấp, Khoa Cơ khí Động lực, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM có 22 năm tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học, đã hướng dẫn chính cho 2 tiến sĩ, 26 thạc sĩ; chủ biên 4 giáo trình cùng hàng chục đề tài nghiên cứu cấp bộ, cấp trường và có gần 100 bài báo quốc tế. Kỷ niệm 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, PGS-TS Đặng Thành Trung được Bộ GD-ĐT tuyên dương là nhà giáo tiêu biểu có thành tích nổi bật trong quản lý, giảng dạy năm 2025.
* ThS Trần Thanh Hải, Hiệu trưởng Trường CĐ Viễn Đông. Dưới sự dẫn dắt của ThS Trần Thanh Hải, Trường CĐ Viễn Đông đạt nhiều thành tích nổi bật: liên tục hoàn thành vượt chỉ tiêu tuyển sinh, 100% sinh viên có việc làm đúng ngành 6 tháng sau tốt nghiệp. Trường đã triển khai nhiều phong trào thi đua hiệu quả và áp dụng hơn 30 sáng kiến/nghiên cứu khoa học (tiêu biểu là ứng dụng App Viendong.edu đoạt giải ba Hội thi HSSV Khởi nghiệp quốc gia 2025). Kỷ niệm 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, ThS Trần Thanh Hải được Bộ GD-ĐT tuyên dương là nhà giáo tiêu biểu có thành tích nổi bật trong quản lý, giảng dạy năm 2025.
* Cô Nguyễn Thị Sông Thương, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn An Ninh (phường Tam Thắng, TPHCM) có 19 sáng kiến cấp cơ sở, 2 cấp tỉnh và nhiều giải thưởng sáng tạo tiêu biểu. Trong 5 năm liên tiếp, bà được công nhận là Chuyên gia giáo dục toàn cầu của Microsoft. Bà được tặng nhiều bằng khen, giấy khen và được trao tặng Huân chương Lao động hạng ba (năm 2025). Kỷ niệm 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, bà Nguyễn Thị Sông Thương được Bộ GD-ĐT tuyên dương là nhà giáo tiêu biểu có thành tích nổi bật trong quản lý, giảng dạy năm 2025; được vinh danh Nhà giáo điển hình trong sự nghiệp xây dựng, đổi mới và phát triển ngành GD-ĐT TPHCM (1975-2025).
* NGƯT Trần Thị Đức, Hiệu trưởng Trường Mầm non UKA Bà Rịa được tặng thưởng nhiều danh hiệu các cấp; được trao tặng Huân chương Lao động hạng ba (năm 1999). Bà có hơn 10 sáng kiến giá trị, nhiều chuyên đề được Bộ và Sở GD-ĐT khen thưởng; cùng đồng nghiệp sáng tạo 4 bộ đồ dùng dạy học giải toàn quốc. Kỷ niệm 43 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, bà Trần Thị Đức được vinh danh Nhà giáo điển hình trong sự nghiệp xây dựng, đổi mới và phát triển ngành GD-ĐT TPHCM (1975-2025).
THANH HÙNG - KHÁNH CHI ghi