Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đến vịnh Cam Ranh gặp Cao ủy Pháp D’Argenlieu là một sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng phong phú, vĩ đại, vẻ vang của Người, đặc biệt trên lĩnh vực hoạt động đấu tranh ngoại giao và mãi mãi đi vào lịch sử hào hùng của dân tộc ta. Kỷ niệm 79 năm Ngày Bác Hồ đến vịnh Cam Ranh là dịp để mỗi cán bộ, đảng viên, Nhân dân Khánh Hòa tiếp tục bày tỏ lòng thành kính, tri ân, niềm tự hào, niềm tin son sắt về Đảng quang vinh, về sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, dân tộc Việt Nam anh hùng; khẳng định vai trò, sứ mệnh, sự cống hiến của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng dân tộc, dẫn dắt dân tộc ta trong kỷ nguyên mới.
Cuộc gặp lịch sử
Ngày 31-5-1946, nhận lời mời của Chính phủ Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh lên đường sang thăm nước Pháp. Cùng ngày, phái đoàn Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do đồng chí Phạm Văn Đồng dẫn đầu cũng lên đường đi đàm phán chính thức với Chính phủ Pháp. Từ ngày 6-7 đến ngày 10-9-1946, Hội nghị Fontainebleau đã họp bàn các vấn đề: Địa vị Việt Nam trong khối liên hiệp Pháp; mối quan hệ bang giao giữa Việt Nam với các nước; tổ chức Liên bang Đông Dương; vấn đề thống nhất 3 kỳ ở Việt Nam và việc trưng cầu dân ý ở Nam Bộ… Nhưng do lập trường thực dân của Chính phủ Pháp nên cuộc đàm phán đó đã không đạt kết quả. Phái đoàn đàm phán của Chính phủ Việt Nam lên đường về nước ngày 13-9-1946. Để tỏ rõ thiện chí hòa bình, tranh thủ thêm thời gian hòa hoãn trước khi rời nước Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đàm phán và ký với đại diện Chính phủ Pháp bản “Tạm ước 14-9-1946” cố gắng vãn hồi nền hòa bình đến phút chót, để không hòa hoãn được thì cũng có thời gian chuẩn bị lực lượng cho cuộc kháng chiến toàn quốc mà Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh biết khó có thể tránh khỏi.
Sau 3 ngày ký Tạm ước 14-9-1946, ngày 18-9-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh lên đường về nước trên chiếc hạm Dumont D’ Urville của Hải quân Pháp. Cao ủy Pháp ở Việt Nam là D’Argenlieu đã điện mời gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đường Người từ Pháp trở về nước tại vịnh Cam Ranh và được Người nhận lời mời để bàn việc thi hành Tạm ước 14-9.
Ngày 18-10-1946, tàu Dumont D’ Urville đã đưa Chủ tịch Hồ Chí Minh đến vịnh Cam Ranh. Trên tuần dương hạm Suffren, Cao ủy Pháp D’Argenlieu đón Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là lần thứ hai sau 7 tháng, Cao ủy D’Argenlieu đón Chủ tịch Hồ Chí Minh theo nghi lễ chính thức trên biển. Tàu Suffren được trang hoàng lộng lẫy, các loại cờ hiệu được kéo lên, cờ tam tài của Pháp bên cạnh lá cờ đỏ sao vàng Việt Nam. Quân Pháp giương hết các loại súng theo nghi lễ đón tiếp nguyên thủ các nước. Bước lên tàu Suffren, Bác Hồ mặc bộ quần áo ka-ki quen thuộc màu trắng, tay xách cây gậy và cầm chiếc mũ cùng màu vàng nhạt giản dị với phong độ ung dung, thư thái. Bác cùng D’Argenlieu duyệt đội hải quân danh dự Pháp. Trên tàu Suffren, trong ngày 18-10-1946 lịch sử đã diễn ra hai sự kiện: Cuộc hội kiến, chiêu đãi Hồ Chủ tịch của D’Argenlieu và cuộc họp báo.
Cuộc hội kiến giữa Hồ Chủ tịch và Cao ủy Pháp D’Argenlieu bàn luận cách thức thực hiện các điều khoản của Bản Tạm ước 14-9, đã thỏa thuận được một số điểm. D’Argenlieu đồng ý về việc bổ nhiệm một đại diện của Chính phủ Việt Nam để phối hợp thực hiện ngừng bắn. Hồ Chủ tịch kiên quyết phản đối và từ chối yêu cầu của D’Argenlieu đòi quân đội Việt Nam tại miền Nam phải rút về miền Bắc. Hồ Chủ tịch phản bác yêu cầu trên xuất phát từ nguyên tắc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Bữa tiệc trên chiến hạm ở vịnh Cam Ranh có thể nói là bữa tiệc đấu trí rất tài tình của Bác Hồ. Bác ngồi giữa một bên là viên Đô đốc Hải quân, một bên là Thống soái Lục quân của Pháp. D’Argenlieu cười, giọng mỉa mai, bóng gió: Thưa ngài Chủ tịch, ngài đang bị đóng trong cái khung lục quân và hải quân đấy. Hồ Chủ tịch mỉm cười và trả lời: Nhưng mà ngài đô đốc biết đấy, chính bức tranh làm nên giá trị cái khung. D’Argenlieu lại nói: Chủ tịch thật quen với biển cả, có lẽ xin tặng Người danh hiệu “Người thủy thủ nhỏ” như quân đội Pháp đã quý mến tặng cho Napôlêông cái tên “Người đội trưởng nhỏ”. Bác Hồ trả lời ngay: “Phải, người thủy nhỏ của Hải quân Việt Nam”.
Trong cuộc họp báo, Hồ Chủ tịch và Cao ủy Pháp ngồi bên nhau. Bác Hồ hỏi han về xứ sở, về nghề nghiệp của các nhà báo. Bác đã ở Pháp lâu năm, thạo những thổ âm, hiểu rành những tập quán từng địa phương, những đặc điểm của từng vùng nước Pháp. Do đó, cuộc họp báo trở nên một cuộc phiếm luận rất vui vẻ. Trong cuộc họp báo, Hồ Chủ tịch đã khẳng định lại lập trường kiên quyết đấu tranh giành độc lập và thống nhất hoàn toàn của Việt Nam. Trả lời câu nói của D’Argenlieu “Nếu nước Việt Nam ở trong khối Liên hiệp Pháp tôi xin tặng Ngài danh hiệu người bạn lớn của nước Pháp”, Hồ Chủ tịch nói “Chúng tôi chưa thỏa mãn với Hiệp định Sơ bộ 6-3 vì Tổ quốc chúng tôi chưa hoàn toàn độc lập. Nhưng rồi chúng tôi sẽ giành được độc lập hoàn toàn. Đối với Tạm ước 14-9 vừa rồi, chúng tôi hy vọng về phần người Pháp cũng thành thật thi hành như chúng tôi”.
Buổi chiều 19-10-1946, tàu Dumont D’ Urville nhổ neo rời vịnh Cam Ranh đưa Bác về bến cảng Hải Phòng vào ngày 21-10-1946. Hàng vạn người dân Hải Phòng và các tỉnh vùng duyên hải lân cận mang cờ hoa và biểu ngữ đến đứng chật bến cảng và dọc hai bên đường để chào đón Bác.
Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đến vịnh Cam Ranh gặp Cao ủy pháp D’Argenlieu là một sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng phong phú, vĩ đại, vẻ vang của Người, đặc biệt trên lĩnh vực hoạt động đấu tranh ngoại giao và mãi mãi đi vào lịch sử hào hùng của dân tộc ta. Từ việc ngăn chặn những hành động quá khích của quân Tưởng ở miền Bắc, hòa hoãn với Pháp để đẩy quân Tưởng về nước, ký Hiệp định sơ bộ 6-3 rồi Tạm ước 14-9 và gặp Cao ủy Pháp D’Argenlieu trên vịnh Cam Ranh trong năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh và những học trò của Người đã góp phần xuất sắc bảo vệ chủ quyền và nền độc lập còn non trẻ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong khi thế và lực của ta còn yếu, đồng thời tạo điều kiện tranh thủ thời gian xây dựng lực lượng cách mạng để đối phó với tình hình có thể xấu hơn; nâng cao vị thế của nước ta lúc bấy giờ với các nước trên thế giới.
Các hoạt động ngoại giao phong phú, sôi nổi nhưng cực kỳ phức tạp trong thời kỳ này (trong đó có cuộc gặp giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và Cao ủy Pháp D’Argenlieu trên vịnh Cam Ranh) của Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành mẫu mực về sách lược đấu tranh cùng một lúc với nhiều kẻ thù, lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ đối phương, hòa hoãn và tranh thủ những lực lượng có thể tranh thủ được dù là tạm thời để có thể bảo toàn và củng cố nền dân chủ cộng hòa, từng bước đưa cách mạng qua tình thế hiểm nghèo. Cuộc gặp Cao ủy Pháp D’Argenlieu và các hoạt động ngoại giao trước đó trong năm 1946 cho thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta cố gắng đến tận cùng nhằm tìm ra một giải pháp hòa bình, cố tránh một cuộc chiến tranh cho dân tộc, biết nhân nhượng, thậm chí lùi tạm thời ở thời điểm cần thiết để tạo điều kiện tiếp tục đưa cách mạng Việt Nam tiến lên. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn luôn kiên trì nguyên tắc nắm vững đường lối chiến lược quyết tâm theo đuổi mục tiêu cao nhất của dân tộc là độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội; khi kẻ thù không chấp nhận, muốn dùng chiến tranh để thủ tiêu nền độc lập thống nhất đất nước thì Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất kiên quyết lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đứng lên cầm súng kháng chiến chống lại kẻ thù xâm lược bảo vệ nền độc lập, tự do vừa mới giành được.
Kể từ năm 1911, khi người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành (tức Chủ tịch Hồ Chí Minh sau này) rời bến cảng Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước, thì đây là lần đầu tiên cũng là lần cuối cùng trước khi vĩnh biệt chúng ta, Người trở lại miền Nam mà tỉnh Khánh Hòa là địa phương được vinh dự in dấu chân Người.
Đẩy mạnh học tập và làm theo Bác
Trong suốt cuộc đời mình, tình cảm của Bác đối với đất nước, đối với miền Nam luôn đậm đà, sâu nặng. Chúng ta xúc động biết bao khi nhớ đến những lời phát ra từ trái tim Bác “Hình ảnh miền Nam yêu quý luôn luôn ở trong trái tim tôi”. Đáp lại những tình cảm sâu nặng và thiêng liêng cao cả của Bác Hồ, cũng như cả nước, Đảng bộ và Nhân dân Khánh Hòa tỏ lòng kính yêu vô hạn, biết ơn sâu sắc đối với Bác, một lòng đi theo con đường Bác Hồ đã lựa chọn, luôn “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”.
Năm 2006, nhân dịp kỷ niệm 60 năm sự kiện Bác Hồ đến vịnh Cam Ranh, Tỉnh ủy đã phối hợp với Viện Sử học Việt Nam, Viện Nghiên cứu lịch sử Đảng, Viện Nghiên cứu lịch sử quân sự, Vùng 4 Hải quân… tổ chức Hội thảo “60 năm Ngày Bác Hồ đến vịnh Cam Ranh”. Thể theo nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân tỉnh Khánh Hòa, ngày 19-12-2008, tỉnh đã tổ chức trọng thể lễ khánh thành Tượng đài Bác Hồ tại Công viên 18 tháng 10 (phường Cam Ranh). Việc làm này thể hiện tình cảm sâu nặng của Nhân dân Khánh Hòa nói riêng, Nhân dân miền Nam nói chung đối với Bác Hồ muôn vàn kính yêu.
Các chiến sĩ Vùng 4 Hải quân dâng hương tại Tượng đài Bác Hồ (Công viên 18-10, phường Cam Ranh) vào sáng 17-10. Ảnh: VĂN GIANG.
Suốt gần 40 năm đổi mới, Đảng bộ tỉnh luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới đất nước; không ngừng vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương của Đảng trong hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn. Ngày 1-7- 2025, tỉnh Ninh Thuận hợp nhất với tỉnh Khánh Hòa. Việc hợp nhất hai tỉnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là tầm nhìn chiến lược về không gian phát triển, lợi thế so sánh và sức mạnh nội sinh; tạo nền tảng vững chắc để tỉnh Khánh Hòa tăng tốc, bứt phá, phát triển nhanh, bền vững và toàn diện. Đồng thời, tỉnh luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Trung ương, khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TW, ngày 28-1-2022 về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quốc hội ban hành Nghị quyết số 55/2022/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh và Nghị quyết số 189/2025/QH15 ngày 19-2-2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận - mở ra quyết sách chiến lược và tạo không gian phát triển đột phá của tỉnh Khánh Hòa trong giai đoạn tới.
Tự hào là địa phương được vinh dự in dấu chân Người, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Khánh Hòa đã thường xuyên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đặc biệt, nhiệm kỳ 2020 - 2025, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đạt kết quả thực chất, với những đổi mới trong tư duy và sáng tạo, bước đột phá trong hành động, có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Điểm nhấn là Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã cụ thể hóa chuyên đề toàn khóa thành các chuyên đề hằng năm, sát với yêu cầu thực tiễn phát triển của tỉnh. Các cấp ủy, đơn vị, địa phương đã cụ thể hóa và đưa việc học tập, làm theo Bác trở thành nội dung quan trọng trong chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp; việc thực hiện Nghị quyết số 09 của Bộ Chính trị và việc triển khai, phát động các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước của ngành, của địa phương, đơn vị, góp phần thúc đẩy hoàn thành nhiệm vụ chính trị hằng năm và nhiệm kỳ. Các địa phương, đơn vị đã gắn việc học tập và làm theo Bác với việc triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tập trung giải quyết dứt điểm những nhiệm vụ trọng tâm, nhất là những vấn đề nổi cộm, còn nhiều ý kiến trong dư luận.
Thực hiện nghiêm quan điểm “Lấy dân làm gốc”, để việc học tập và làm theo Bác thực sự thấm sâu vào đời sống xã hội, cấp ủy, chính quyền tiếp tục triển khai hiệu quả Chỉ thị số 20-CT/TU, ngày 20-3-2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về xây dựng ý thức tôn trọng Nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống Nhân dân, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đối với việc chấn chỉnh lề lối, tác phong làm việc, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền các cấp. Các địa phương, đơn vị luôn sâu sát, quan tâm chăm lo phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của người dân; thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, chính sách dân tộc, tôn giáo; giải quyết việc làm, giảm nghèo; các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, tình nguyện vì cộng đồng..., nhất là ở khu vực miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Học tập và làm theo Bác, trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, với tinh thần quyết tâm cao, Đảng bộ và Nhân dân 2 tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa (trước đây) đã phát huy truyền thống đoàn kết, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách, đạt được nhiều kết quả tích cực. Công tác xây dựng Đảng, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được triển khai nghiêm túc, toàn diện, tạo chuyển biến rõ rệt trong các tổ chức Đảng, khẳng định quyết tâm chính trị cao của tỉnh trong việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới. Kinh tế - xã hội của tỉnh bứt phá, duy trì tốc độ tăng trưởng cao, bình quân toàn tỉnh sau hợp nhất đạt 8,3%/năm, quy mô năm 2025 vượt 209 nghìn tỷ đồng. Thu ngân sách tăng bình quân 10,3%/năm; thu nhập bình quân đầu người ước đạt 110 triệu đồng; các chỉ tiêu về xuất khẩu, đầu tư xã hội, năng suất lao động, xây dựng nông thôn mới đều đạt và vượt kế hoạch; tỷ lệ hộ nghèo còn 1,74%.
Đặc biệt, thực hiện chủ trương, kết luận của Trung ương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện khẩn trương, quyết liệt, đồng bộ, dân chủ, khoa học, với nhiều cách làm mới, sáng tạo, thực chất, hiệu quả. Đến nay, các tổ chức, cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở đã đi vào hoạt động thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Cùng với đó, ngay trong tháng đầu tiên sau khi hình thành tỉnh mới, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết tăng trưởng kinh tế hai con số và tổ chức hội nghị gặp mặt các doanh nghiệp lớn trong và ngoài tỉnh để hiện thực hóa Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và các nghị quyết phát triển kinh tế của tỉnh.
Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, chăm sóc sức khỏe Nhân dân được quan tâm, phát triển; chính sách xã hội ngày càng được thực hiện tốt hơn, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân ngày càng được nâng cao. Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát hoàn thành trước thời hạn. Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được chú trọng thúc đẩy, nhiều đề án có tầm chiến lược được triển khai, mở ra động lực tăng trưởng mới, dựa trên kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tri thức. Công tác quốc phòng được tăng cường, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong tỉnh đã vận hành thông suốt, dần đi vào nền nếp, từng bước đáp ứng yêu cầu của người dân và doanh nghiệp.
Tự hào là địa phương được in dấu chân của Chủ tịch Hồ Chí Minh, phường Cam Ranh và các xã, phường lân cận tiếp tục vươn mình phát triển với nhiều kết quả quan trọng, hoàn thành và vượt các chỉ tiêu kinh tế đề ra, nỗ lực từng bước thực hiện mục tiêu trở thành đô thị du lịch - logistics gắn với củng cố quốc phòng, an ninh vững chắc. Đặc biệt, phường Cam Ranh - nơi có tượng đài Bác Hồ thiêng liêng, đã đặt mục tiêu trong nhiệm kỳ 2025 - 2030 xây dựng phường trở thành phường đô thị văn minh, hiện đại, là hạt nhân trung tâm trong tiến trình xây dựng tỉnh Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030.
Kỷ niệm 79 năm Ngày Bác Hồ đến vịnh Cam Ranh là dịp để mỗi cán bộ, đảng viên, Nhân dân Khánh Hòa tiếp tục bày tỏ lòng thành kính, tri ân, niềm tự hào, niềm tin son sắt về Đảng quang vinh, về sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, dân tộc Việt Nam anh hùng; khẳng định vai trò, sứ mệnh, sự cống hiến của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng dân tộc, dẫn dắt dân tộc ta trong kỷ nguyên mới. Theo gương Bác, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Khánh Hòa tiếp tục vượt qua khó khăn, thách thức, chung sức, đồng lòng, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030; thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, viết nên trang sử phát triển mới, xây dựng Khánh Hòa ngày càng giàu đẹp, Nhân dân có mức sống cao, hiền hòa và hạnh phúc.
N.D
(Theo tài liệu tuyên truyền của Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Khánh Hòa)