Dự báo thưởng Tết tăng nhẹ
Ngay từ đầu tháng 11, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đề nghị các địa phương báo cáo tình hình tiền lương, kế hoạch thưởng Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2025 của các doanh nghiệp đối với người lao động trước ngày 15/12. Theo báo cáo, hiện đã có 20 tỉnh thành công bố thưởng Tết Nguyên đán. Trong đó, mức thưởng cao nhất đến hiện tại là 700 triệu đồng/người ở Đà Nẵng và mức thấp nhất chỉ có 200.000 đồng. Mức thưởng bình quân các doanh nghiệp báo cáo đều tương đương 1 tháng lương. Thái Bình là tỉnh có mức thưởng Tết Nguyên đán bình quân cao nhất ở mức trên 9,8 triệu đồng. Nhìn chung, mức thưởng bình quân Tết Âm lịch năm 2025 được dự báo sẽ cao hơn năm trước 5-7%.
Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, thưởng Tết nằm trong cơ cấu chi phí của doanh nghiệp, được thiết kế từ đầu năm, căn cứ vào kết quả hoạt động kinh doanh cụ thể, doanh nghiệp cũng sẽ có những điều chỉnh khoản thưởng này. Theo khảo sát, thưởng Tết 2025 sẽ cải thiện hơn năm trước, đặc biệt, một số nhóm doanh nghiệp như dệt may, da giày, dịch vụ, logistics... sẽ có thưởng Tết khá. Trung bình mức tiền thưởng từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng, thậm chí vài chục triệu đồng. Cá biệt, có doanh nghiệp mức thưởng lên đến hàng trăm triệu đồng (nhóm lao động kỹ thuật cao). Bên cạnh tiền mặt, nhiều công ty sẽ dành quà tặng hiện vật gửi đến người lao động.
Lý giải về kết quả tích cực này, ông Phòng cho biết, các doanh nghiệp trên có thêm nhiều đơn hàng ổn định đến hết quý I năm sau. Bên cạnh đó, chỉ số xuất khẩu cải thiện. Các doanh nghiệp tích cực thực hiện tạo việc làm thỏa đáng. Cùng với đó, cơ quan chức năng vào cuộc hướng dẫn doanh nghiệp có những thỏa ước lao động nhằm cải thiện tiền lương, thưởng của người lao động.
Tuy vậy, hiện một số doanh nghiệp vẫn chưa công bố mức thưởng Tết khiến người lao động vẫn trong trạng thái ngóng chờ trong hồi hộp. Bà Trần Thị Thanh Hà, Trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) nhấn mạnh, người lao động rất mong chờ tiền thưởng Tết của doanh nghiệp. Việc công bố tiền thưởng cho người lao động sớm sẽ tạo ra không khí sản xuất tốt hơn từ nay cho đến Tết nguyên đán. Người lao động mong muốn có được một khoản tích lũy để chăm lo tết cho bản thân và gia đình, họ sẽ yên tâm và hăng hái làm việc hơn.
Thưởng Tết tùy thuộc vào kết quả sản xuất - kinh doanh trong cả một năm của mỗi doanh nghiệp
Mức thưởng phù hợp với mức đóng góp
Bên cạnh những nơi được thưởng Tết cao thì cũng có người lao động phản ánh thưởng Tết thấp, chưa phù hợp với sự đóng góp của cá nhân với tổ chức/doanh nghiệp. Ông Lê Quang Trung, nguyên Phó cục trưởng phụ trách Cục Việc làm (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho hay, thưởng Tết thỏa đáng sẽ khiến người lao động trân quý, gắn bó hơn với công ty/doanh nghiệp. Người sử dụng lao động cần xác định người lao động là tài sản quý giá nhất của mỗi đơn vị. “Tuy nhiên, bên cạnh những doanh nghiệp kinh doanh tốt, vẫn còn nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh. Trường hợp doanh nghiệp không thưởng bằng tiền mặt có thể thưởng bằng hiện vật cho người lao động, song dù sao cũng nên tham khảo ý kiến của người lao động đảm bảo tính thiết thực, ý nghĩa.
Theo các chuyên gia, việc doanh nghiệp thưởng tháng lương thứ 13 hoặc nhiều hơn là thỏa thuận riêng, không có quy định bắt buộc. Tuy nhiên, Tết 2025, với những biến động kinh tế, sẽ là một bài kiểm tra lớn đối với cả doanh nghiệp và người lao động. Dù tiền thưởng cuối năm có thể tăng hoặc không đạt mức kỳ vọng thì đây cũng là cơ hội để cả hai bên cùng nhìn nhận và điều chỉnh chiến lược phù hợp, vượt qua thử thách để hướng tới một năm mới khởi sắc hơn.
Dưới góc nhìn chuyên gia, TS. Phạm Quang Long cho rằng, có một điều đương nhiên là mức thưởng Tết cao hay thấp là tùy thuộc vào lợi nhuận đạt được từ kết quả sản xuất - kinh doanh trong cả một năm của mỗi doanh nghiệp, cũng như vị trí hay thành tích, cống hiến, đóng góp của mỗi cá nhân. Trong cơ chế thị trường, những doanh nghiệp làm ăn có lãi, không lý gì họ lại không thưởng Tết cao để giữ chân người lao động. Nhưng khi rơi vào tình thế khó khăn, câu chuyện sẽ khác.
Ở góc độ người lao động, bất kỳ ai đều muốn được thưởng cao. Thưởng Tết không chỉ mang lại niềm vui, sự quan tâm, còn là động lực để người lao động thêm gắn bó với doanh nghiệp. Ngược lại, với người sử dụng lao động, thưởng Tết cũng được coi là thương hiệu của doanh nghiệp, điều kiện để giữ chân người lao động, chắc chắn không doanh nghiệp nào lại muốn bị người lao động kêu ca, phàn nàn vào dịp cuối năm, nếu như họ có điều kiện.
Tuy nhiên, “chúng ta cũng cần nhìn nhận một sự thật là, không phải doanh nghiệp, đơn vị nào, lĩnh vực nào cũng giống nhau. Với những người nhận được mức thưởng cao, chắc chắn họ là người rất quan trọng, chịu nhiều áp lực công việc, lao tâm khổ tứ đêm ngày. Còn với những người nhận mức thưởng thấp, có lẽ cũng không nên quá chạnh lòng, bởi đó là mức độ đóng góp cũng như công việc và nơi mình đang làm việc”, TS. Phạm Quang Long phân tích.
Hương Giang