Kỳ vọng phát triển nông thôn toàn diện, vì hạnh phúc người dân

13 giờ trướcBài gốc

Hướng đến mô hình nông thôn mới thực chất, linh hoạt và hiện đại

Dự thảo Bộ tiêu chí mới được trình bày tại Hội thảo tham vấn Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp giai đoạn 2026-2030 tổ chức ngày 25/7/2025 tại Hà Nội, do Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam chủ trì, đã tiếp tục kế thừa những nền tảng tích cực của giai đoạn 2021-2025, đồng thời bổ sung các nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Dự thảo phân chia các xã thành 3 nhóm theo điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp, đồng thời đề xuất mạnh mẽ việc phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo... nhằm đảm bảo tính linh hoạt, sát thực tế.

Đặc biệt, Dự thảo nhấn mạnh đến yếu tố “xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, bền vững”, thể hiện qua việc bổ sung tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP, tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã.

Hạ tầng giao thông nông thôn tiếp tục là nội dung then chốt. Dự thảo đặt ra mục tiêu: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được giữ ở mức ≥80%.

Về điện, các xã phải đảm bảo hệ thống đạt chuẩn và tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn đạt từ 95% đến 98% tùy nhóm xã. Riêng tiêu chí nước sạch, tỷ lệ hộ dân được tiếp cận theo quy chuẩn được nâng lên mức tối thiểu 35%, với nhóm xã 3 đạt ≥85%, phản ánh sự quan tâm đến chất lượng sống và sức khỏe người dân nông thôn.

Tiêu chí nước sạch được nâng cao quy chuẩn trong Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030.

Một điểm mới nổi bật là tiêu chí thu nhập bình quân đầu người đặt ra mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3. Đây là nỗ lực thể hiện rõ định hướng của Nghị quyết 19-NQ/TW năm 2022, phấn đấu thu nhập người dân nông thôn tăng 2,5–3 lần vào năm 2030.

Cùng với đó, yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP thể hiện mục tiêu nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%–40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả.

Một điểm mới được kỳ vọng là việc bổ sung tiêu chí khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Tất cả các xã cần có ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, hướng đến xây dựng mô hình chính quyền điện tử và quản trị hiện đại. Đồng thời, tiêu chí yêu cầu xã có kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn VietGAP hoặc tương đương, đáp ứng các yêu cầu về sản xuất nông nghiệp bền vững.

Văn hóa – xã hội gắn với phát triển con người

Dự thảo giữ nguyên tiêu chí về giảm nghèo đa chiều, với xã nhóm 3 có tỷ lệ nghèo ≤1,5%, xã nhóm 1 là ≤13%. Tiêu chí về y tế, giáo dục, văn hóa được đề nghị gắn chặt hơn với các chương trình mục tiêu quốc gia riêng để tránh chồng chéo.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành.

Tất cả các xã được yêu cầu đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đảm bảo an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng dân quân vững mạnh và thực hiện đầy đủ các chỉ tiêu quốc phòng. Đây là nhóm tiêu chí nền tảng nhằm bảo đảm ổn định chính trị, giữ vững chủ quyền địa phương, hỗ trợ phát triển bền vững.

Một điểm nổi bật trong Dự thảo là xu hướng phân quyền cho chính quyền địa phương cấp tỉnh, thay vì quy định cứng toàn bộ từ trung ương. Nhiều chỉ tiêu được để mở và giao UBND tỉnh quy định phù hợp với điều kiện thực tiễn từng địa phương như về nước sạch, giao thông, nhà ở, giáo dục, văn hóa, y tế...

Đây là bước đi phản ánh đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương, khuyến khích tính chủ động, sáng tạo của địa phương và giúp chương trình nông thôn mới tránh rơi vào tình trạng hình thức, chạy theo thành tích.

Với việc bổ sung các tiêu chí về “xã hạnh phúc”, “làng thông minh”, chất lượng hành chính công, Bộ tiêu chí 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm.

Việc hoàn thiện Dự thảo và triển khai thực tế trong thời gian tới được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam bước sang giai đoạn phát triển nông thôn mới với tư duy đổi mới, cách làm hiệu quả và mục tiêu vì người dân.

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/ky-vong-phat-trien-nong-thon-toan-dien-vi-hanh-phuc-nguoi-dan-2426480.html