Kỳ vọng tạo đột phá về cải tạo, chỉnh trang, xây lại chung cư cũ

3 giờ trướcBài gốc

Khu tập thể Thành Công. Ảnh: Khánh Huy

Áp dụng chính sách bồi thường cao nhất cho các chủ sở hữu nhà

Theo dự thảo, Nghị quyết quy định về cơ chế hỗ trợ di dời, bồi thường, tái định cư, chuyển đổi nghề nghiệp, thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị trên địa bàn TP Hà Nội. Quy định về nguyên tắc phân chia, chi trả số tiền thu được từ đấu giá quyền sử dụng đất lớn hơn số tiền chi cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong trường hợp không lựa chọn được nhà đầu tư, chủ đầu tư thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị; dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư trên địa bàn TP Hà Nội.

Đối tượng áp dụng là cơ quan Nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, tài sản công, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai, tài sản công và công chức làm công tác địa chính ở cấp xã; đơn vị, tổ chức được giao thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phân chia, chi trả số tiền thu được từ đấu giá quyền sử dụng đất đối với các trường hợp theo quy định tại khoản 6 Điều 20 và khoản 3 Điều 29 Luật Thủ đô 2024.

Chủ sở hữu nhà, các tổ chức, cá nhân sử dụng nhà, đất bị thu hồi để thực hiện dự án cải tạo chỉnh trang đô thị; cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn TP Hà Nội. Các tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động cải tạo, chỉnh trang đô thị; cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn TP Hà Nội theo quy định tại khoản 6 và điểm c khoản 9 Điều 20, khoản 3 Điều 29 Luật Thủ đô 2024.

Theo dự thảo Nghị quyết, việc hỗ trợ di dời, bồi thường, tái định cư, chuyển đổi nghề nghiệp khi thực hiện dự án cải tạo chỉnh trang đô thị trên địa bàn TP Hà Nội được thực hiện theo Luật Đất đai năm 2024; Luật Nhà ở năm 2023. Trong đó, khi Luật Đất đai và Luật Nhà ở cùng quy định một nội dung thì được lựa chọn áp dụng chính sách hỗ trợ tốt nhất (mức tối đa) theo quy định để hỗ trợ cho các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất bị thu hồi. Đảm bảo tính công khai, minh bạch, đúng đối tượng trong quá trình thực hiện, tạo sự đồng thuận của chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất. Đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, cộng đồng và chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất bị thu hồi đất. Tăng cường sự tham gia, giám sát của người dân tại khu vực thực hiện dự án. Kinh phí hỗ trợ di dời, bồi thường, tái định cư, chuyển đổi nghề nghiệp khi thực hiện dự án cải tạo chỉnh trang đô thị thuộc kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Nguồn kinh phí hỗ trợ do Nhà nước đảm bảo khi cơ quan có thẩm quyền thực hiện vai trò chủ đầu tư dự án cải tạo chỉnh trang đô thị. Trường hợp không lựa chọn được chủ đầu tư thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị theo quy định tại khoản 6 Điều 20 Luật Thủ đô, nguồn kinh phí hỗ trợ ban đầu do Nhà nước đảm bảo (UBND phường, xã nơi thực hiện dự án...). Người trúng đấu giá có trách nhiệm hoàn trả kinh phí này vào ngân sách Nhà nước.

Số tiền thu được từ việc đấu giá quyền sử dụng đất theo để thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị (khoản 6 Điều 20 Luật Thủ đô); dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư (khoản 3 Điều 29 Luật Thủ đô) còn lại sau khi đã trừ tất cả các chi phí hợp lý, hợp lệ liên quan sẽ được phân chia theo tỷ trọng kinh phí tương ứng với phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư của chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất bị thu hồi đất (bao gồm cả diện tích đất do Nhà nước quản lý) để thực hiện dự án. Công khai, minh bạch, đúng đối tượng trong quá trình thực hiện. Tăng cường tham vấn cộng đồng, bảo đảm sự tham gia, đồng thuận và giám sát của người dân tại khu vực thực hiện dự án.

Về phân bổ số tiền thu được từ đấu giá, dự thảo Nghị quyết quy định đơn vị được giao nhiệm vụ tổ chức đấu giá, người trúng đấu giá theo khoản 6 Điều 20, khoản 3 Điều 29 Luật Thủ đô 2024 có trách nhiệm quyết toán chi phí tổ chức đấu giá và thu, nộp ngân sách Nhà nước theo đúng quy định. Sau khi trừ số tiền chi cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chi phí hợp lý, hợp lệ để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất ban đầu do Nhà nước đảm bảo, ngân sách TP cấp số tiền còn lại từ đấu giá cho UBND cấp xã nơi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên cơ sở phương án phân bổ do UBND cấp xã phê duyệt.

Đơn vị được giao nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên cơ sở số tiền trúng đấu giá để xây dựng phương án tiếp tục phân bổ số tiền thu được gửi cơ quan chuyên môn cấp xã thẩm định, hoàn thiện phương án và trình Chủ tịch UBND cấp xã phê duyệt, báo cáo UBND TP. Thực hiện chi trả cho các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất bị thu hồi đấu theo phương pháp phân bổ quy định tại Điều 12 Nghị quyết này.

Tháo gỡ bế tắc, tăng tính minh bạch và bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước

Luật Thủ đô 2024 mở ra hướng giải quyết mới: nếu đạt được đồng thuận từ 2/3 số chủ sở hữu, UBND TP Hà Nội có thể thu hồi đất, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, và chia phần chênh lệch sau đấu giá cho cư dân. Điều này giúp tháo gỡ thế bế tắc, đồng thời tăng tính minh bạch và bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, nhà đầu tư. Bên cạnh đó, định hướng cải tạo theo quy mô toàn khu thay vì từng tòa riêng lẻ sẽ tối ưu quỹ đất, tạo đồng bộ hạ tầng và bảo đảm điều kiện tái định cư tốt hơn. Quy định cho phép xây dựng cao đến 40 tầng mở ra cơ hội bổ sung không gian cây xanh, trường học, dịch vụ công cộng, hướng tới mô hình đô thị văn minh, hiện đại.

KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết, Luật Thủ đô 2024 đã cho phép xây mới cao tới 40 tầng... và phần đất còn lại sẽ dành cho công viên, trường học, không gian công cộng - đúng với tinh thần tái thiết đô thị bền vững. Bên cạnh đó, thay vì yêu cầu đồng thuận tuyệt đối, Luật Thủ đô 2024 quy định, nếu không chọn được chủ đầu tư do không đủ tỷ lệ đồng thuận theo Luật Nhà ở, UBND TP Hà Nội được quyền thu hồi đất, bồi thường, tái định cư và đấu giá quyền sử dụng đất khi có sự đồng thuận của từ 2/3 tổng số chủ sở hữu. Số tiền thu được sau khi trừ chi phí sẽ chia lại cho người dân. Đây là thay đổi mang tính cách mạng, giúp phá thế bế tắc do thiểu số không đồng thuận.

Trưởng phòng Phát triển Đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội Bùi Tiến Thành chia sẻ, quy định chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất đồng thuận với tỷ lệ nhất định thì sẽ được phê duyệt là nội dung mới, chưa có Luật, Nghị định cụ thể về cải tạo, chỉnh trang đô thị. Nội dung này được quy định trong Luật Thủ đô 2024 để thực hiện chỉnh trang đô thị tại Hà Nội nhất là khu phố cổ, phố cũ và các khu cần phải di dời, cải tạo nâng cao đời sống, cải thiện nhà ở cho người dân. Khi cải tạo toàn khu thì các công trình nhà ở được xây dựng sẽ nâng cao tầng lên và phần diện tích đất nhà chung cư cũ sẽ dành cho diện tích cây xanh trong công trình công cộng…

Luật Thủ đô 2024 đã tháo gỡ về sự đồng thuận của người dân, hiện nay cần đa số người dân đồng ý là được. Luật cũng quy định rõ về bố trí các khu tái định cư và hệ số đền bù thỏa thuận giải phóng mặt bằng thì Hà Nội có đặc thù từ 1,5 - 2 lần nhà cũ.

Tiến sĩ, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam

Mạnh Thắng

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ky-vong-tao-dot-pha-ve-cai-tao-chinh-trang-xay-lai-chung-cu-cu-430517.html