Lai Châu bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Thái

6 giờ trướcBài gốc

Người Thái ở Lai Châu sinh sống khắp các xã, phường trên địa bàn tỉnh, trong đó, tập trung đông nhất tại Than Uyên, Mường Kim, Phong Thổ, Khổng Lào, Pắc Ta… Nhắc đến văn hóa của đồng bào Thái không thể không kể đến bộ váy áo cóm ôm gọn thân hình, khoe trọn nét đẹp cơ thể của người phụ nữ với chiếc thắt lưng xanh nổi bật và khăn piêu rực rỡ sắc màu. Hay những lễ hội đặc sắc mang đậm bản sắc như: Nàng Han, Then Kin Pang, Kin Lẩu Khẩu Mẩu, Xòe Chiêng, Lùng Tùng, Hạn Khuống... Âm nhạc rộn ràng với chiếc đàn tính tẩu, câu hát then ngân nga, trong trẻo. Những điệu múa xòe, múa khăn, múa quạt uyển chuyển, nhẹ nhàng mà tinh tế. Ẩm thực đa dạng, phong phú với nhiều món ăn ngon, hấp dẫn được chế biến từ nguyên liệu sẵn có nơi núi rừng Tây Bắc: thịt trâu, thịt lợn gác bếp, lạp sườn, cá nướng, các món rau rừng nộm. Trò chơi dân gian: tó má lẹ, ném còn, đánh yến, đẩy gậy đầy hấp dẫn. Nghề thủ công truyền thống: dệt vải, đan chài lưới, đan lát và kiến trúc nhà sàn độc đáo…

Chị Nguyễn Phương Anh (Du khách Hà Nội) phấn khởi chia sẻ: Tôi có dịp lên Lai Châu mấy lần cùng gia đình, được tham gia trải nghiệm một số lễ hội truyền thống của người Thái như: Xòe Chiêng, hoạt động Tết Độc lập ở Than Uyên. Tôi ấn tượng với văn hóa của đồng bào nơi đây; những món ăn trang trí đẹp mắt, vị ngon tuyệt vời; điệu múa xòe vô cùng hấp dẫn và lôi cuốn. Các cô gái Thái trong bộ trang phục truyền thống rất đẹp.

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, thời gian, văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái luôn được gìn giữ và trao truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác bằng tình yêu và trách nhiệm. Bởi với họ, văn hóa là tài sản quý báu của cha ông để lại, là nguồn cội dân tộc. Chính những nét đẹp, bản sắc ấy đã tiếp thêm động lực giúp nhân dân vượt khó khăn, vươn lên xây dựng cuộc sống mới no ấm, hạnh phúc, văn minh.

Chia sẻ với phóng viên, nghệ nhân ưu tú Lò Văn Sơi, ở bản Cang Mường (xã Than Uyên) cho biết: Tôi sinh ra và lớn lên bằng lời ru, tiếng hát của mẹ, của bà; lớn lên được mọi người trong nhà dạy lại cho những câu hát then, đàn tính, chữ viết. Tôi luôn tâm niệm phải gìn giữ văn hóa dân tộc mình; mất văn hóa là mất dân tộc. Vì vậy, ngoài việc sưu tầm, viết sách, dịch thơ bằng chữ Thái, tôi thành lập câu lạc bộ hát then, đàn tính để truyền dạy văn hóa cho thế hệ trẻ; chế tác đàn tính. Mấy năm gần đây, tôi mở lớp dạy thiếu niên, nhi đồng viết chữ Thái.

Trước sự giao thoa của các nền văn hóa hiện đại, nhiều nét đẹp truyền thống của người Thái nói riêng, đồng bào các dân tộc thiểu số nói chung có nguy cơ bị mai một. Với tinh thần “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, “Văn hóa còn là dân tộc còn”, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh quan tâm thực hiện nhiều chính sách, hoạt động nhằm gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái từ nguồn lực các chương trình mục tiêu quốc gia, nghị quyết, đề án của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch. Trong đó, tập trung mở các lớp truyền dạy dân ca, dân vũ, nghề dệt thổ cẩm tại các thôn, bản; vừa khơi dậy tình yêu văn hóa trong lớp trẻ, vừa tạo sinh kế bền vững cho nhân dân. Duy trì hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ hát then đàn tính, đội văn nghệ quần chúng.

Ông Trần Mạnh Hùng - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) tỉnh cho biết: Trên cơ sở những lợi thế, ưu điểm, những giá trị văn hóa còn đang lưu giữ trong cộng đồng dân tộc Thái, ngành VH-TT&DL chỉ đạo cơ quan chuyên môn xây dựng các hồ sơ khoa học để công nhận các di sản văn hóa phi vật thể. Đến nay, nghệ thuật xòe Thái và nghệ thuật hát then đàn tính của đồng bào Thái được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại; lễ hội Nàng Han, Then Kin Pang được Bộ VH-TT&DL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Bên cạnh đó, để gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Thái, ngành phối hợp với các địa phương tiếp tục phát huy vai trò của nghệ nhân trong việc truyền dạy làm đàn tính, trang phục, chữ viết, âm nhạc. Hàng năm, duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống dân tộc Thái, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch.

Trong những năm gần đây, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã xây dựng được các không gian văn hóa, trong đó có không gian văn hóa dân tộc Thái; thành lập câu lạc bộ thêu thổ cẩm, câu lạc bộ múa xòe. Qua đó, giúp học sinh có cơ hội tiếp cận, thực hành và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống. Hiện nay, toàn tỉnh có hàng trăm đội văn nghệ, câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Thái với sự tham gia của gần 10 nghìn thành viên ở mọi lứa tuổi, giới tính.

Có thể thấy, với những nỗ lực của cấp ủy, chính quyền, sự chung tay của người dân đã và đang lan tỏa, làm sống dậy những giá trị truyền thống quý báu của đồng bào dân tộc Thái. Để mỗi điệu xòe, tiếng hát then, đàn tính mãi ngân vang, truyền lại cho muôn đời sau; góp phần tô điểm sức sống bền bỉ, tươi đẹp nơi biên cương Tây Bắc hùng vĩ.

Đinh Đông - Anh Sơn

Nguồn Lai Châu : https://baolaichau.vn/van-hoa/lai-chau-bao-ton-ban-sac-van-hoa-dan-toc-thai-1322041