Lai Châu: Nỗ lực tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy kinh tế hợp tác xã phát triển bền vững

3 giờ trướcBài gốc

HTX khẳng định vai trò "lực lượng nòng cốt"

Hiệu quả trong quá trình thực hiện Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, mô hình hợp tác xã (HTX) đã khẳng định vai trò "lực lượng nòng cốt" trong tổ chức sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, gắn kết nông dân với thị trường.

Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh Lai Châu, toàn tỉnh hiện có 210 HTX nông nghiệp, thu hút trên 2.350 thành viên, tạo việc làm cho 2.347 lao động. Doanh thu bình quân mỗi HTX ước đạt khoảng 900 triệu đồng/năm, với thu nhập bình quân của lao động thường xuyên đạt 58 triệu đồng/người/năm. Các HTX đã chủ động chuyển đổi mô hình hoạt động từ tự cung, tự cấp sang gắn với thị trường, mạnh dạn ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, đầu tư máy móc, thiết bị chế biến, bao gói sản phẩm.

Đoàn công tác Ban Chỉ đạo Phát triển Kinh tế tập thể tỉnh kiểm tra việc triển khai các chương trình hỗ trợ của tỉnh tại Hợp tác xã Phan Vinh, xã Tân Uyên, tỉnh Lai Châu.

Giai đoạn 2021-2025, trên địa bàn tỉnh Lai Châu 09 HTX, Thành viên và người lao động theo mô hình liên kết, với tổng kinh phí gần 7,3 tỷ đồng (từ các chương trình của Liên minh HTX Việt Nam), trực tiếp được tham gia với vai trò đơn vị cung ứng các sản phẩm, dịch vụ cho các dự án và các thành viên HTX được thụ hưởng theo các dự án đơn vị liên kết.

Ông Nguyễn Biên Cương - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lai Châu cho biết: Chương trình là nguồn lực quan trọng giúp HTX hình thành và củng cố hoạt động sản xuất – kinh doanh. Thông qua các dự án, tiểu dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, nhiều HTX được tiếp cận vốn hỗ trợ, giống cây trồng, vật nuôi, máy móc thiết bị, từng bước mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao năng lực cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho thành viên. Chương trình cũng tạo điều kiện để HTX tham gia tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị tại vùng DTTS và miền núi, khuyến khích HTX đóng vai trò “hạt nhân liên kết”, kết nối hộ thành viên với doanh nghiệp, thị trường; góp phần chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung, phù hợp với điều kiện đặc thù vùng miền núi.

Bên cạnh đó, góp phần nâng cao năng lực quản trị và chất lượng nguồn nhân lực HTX. Thông qua các hoạt động đào tạo, tập huấn, tư vấn kỹ thuật, cán bộ quản lý và thành viên HTX từng bước nâng cao nhận thức về quản trị, kế toán, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, tiếp cận chính sách và thị trường.

Vẫn đối mặt với nhiều khó khăn vướng mắc

Trong quá trình tham gia Chương trình phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, các HTX trên địa bàn tỉnh Lai Châu vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Trước hết, về cơ chế, chính sách, quy trình hồ sơ, thủ tục tham gia các dự án còn phức tạp, yêu cầu nhiều minh chứng, thời gian thẩm định, phê duyệt và giải ngân kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ triển khai sản xuất – kinh doanh của HTX. Một số điều kiện, tiêu chí tham gia còn mang tính cứng nhắc, đặc biệt là các tiêu chí về số lượng thành viên, quy mô sản xuất, khiến nhiều HTX ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó đáp ứng.

Việc tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ từ Chương trình tuy có thuận lợi khi các nguồn vốn hỗ trợ khá đa dạng, bao gồm vốn đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật và hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị, với mức ưu đãi dành cho HTX cao hơn so với hộ sản xuất đơn lẻ; song thời gian giải ngân còn kéo dài, tỷ lệ hỗ trợ tối đa 80% khiến HTX phải đối ứng nguồn lực lớn, trong khi quy mô vốn hỗ trợ chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế, chưa đủ để đầu tư cơ sở hạ tầng, máy móc, thiết bị hiện đại.

Liên minh HTX tỉnh tổ chức cho các HTX tham gia trưng bày và giới thiệu các sản phẩm tiêu biểu của các HTX trên địa bàn tỉnh Lai Châu tại Đồng Nai.

Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ sản xuất, liên kết chuỗi giá trị và phát triển sản phẩm hiện nay mới phù hợp với các mô hình sản xuất truyền thống và liên kết thị trường; trong khi các sản phẩm đặc thù của vùng miền núi như dược liệu, thủ công truyền thống chưa có danh mục hỗ trợ rõ ràng, chi phí đầu tư cho khâu xử lý sau thu hoạch, sơ chế, chế biến nhỏ lẻ chưa được hỗ trợ tương xứng.

Ngoài ra, những hạn chế về hạ tầng như giao thông nông thôn, kho bãi, điện phục vụ sản xuất còn yếu làm tăng chi phí vận chuyển, giới hạn quy mô sản xuất; thiếu cơ sở sơ chế, bảo quản ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và thời gian lưu kho. Hạn chế về nhân lực cũng là vấn đề lớn khi HTX còn thiếu lao động có kỹ năng chuyên môn về kỹ thuật sản xuất, quản trị chuỗi giá trị, tiếp thị; trình độ quản lý của ban quản trị HTX chưa đồng đều, gây khó khăn trong xây dựng dự án, tổ chức triển khai và kiểm soát tài chính theo yêu cầu của Chương trình.

Trước thực tế đó, các HTX kiến nghị cần có những điều chỉnh, bổ sung đồng bộ về cơ chế, chính sách và giải pháp triển khai để Chương trình phát huy hiệu quả, tạo sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số trong thời gian tới.

Theo đó, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xét duyệt, phê duyệt và giải ngân; đồng thời linh hoạt hơn về điều kiện, tiêu chí tham gia, bảo đảm phù hợp với điều kiện đặc thù vùng miền núi. Việc mở rộng danh mục sản phẩm địa phương, sản phẩm OCOP được hỗ trợ, trong đó có các sản phẩm dược liệu và thủ công truyền thống, là yêu cầu cần thiết.

Cùng với đó, cần tăng cường hỗ trợ về vốn và dịch vụ tài chính thông qua các cơ chế vốn quay vòng, bảo lãnh tín dụng cho HTX vùng khó khăn, kết hợp Chương trình với các quỹ tín dụng vùng nhằm giảm rủi ro về vốn và tạo điều kiện cho HTX tiếp cận các chính sách ưu đãi. Đồng thời, cần quan tâm đầu tư phát triển hạ tầng cơ sở thiết yếu như hệ thống giao thông, kho lạnh bảo quản, điện phục vụ sản xuất để giảm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX.

Bên cạnh giải pháp về nguồn lực, việc nâng cao năng lực cho HTX cũng cần được chú trọng thông qua tăng cường tập huấn về quản trị HTX, kỹ thuật sản xuất, quy trình tiêu chuẩn (GAP, hữu cơ), marketing số và thương mại điện tử; đồng thời có cơ chế hỗ trợ, thu hút cán bộ trẻ, lực lượng cộng tác viên có trình độ tham gia đồng hành cùng HTX, góp phần nâng cao hiệu quả triển khai Chương trình và phát huy vai trò của HTX trong phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bích Thảo

Nguồn TCDN : https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/lai-chau-no-luc-thao-go-diem-nghen-thuc-day-kinh-te-hop-tac-xa-phat-trien-ben-vung-d63584.html