Ông Nguyễn Hồng Hải, Phó giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Lai Châu
PV: Thời gian qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lai Châu đã triển khai hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá như thế nào?
Ông Nguyễn Hồng Hải: Với vai trò là cơ quan tham mưu cho Ban Chỉ đạo chăm sóc sức khỏe nhân dân tỉnh, hàng năm Trung tâm đã chủ động xây dựng kế hoạch, đồng thời phối hợp với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể triển khai tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá, tác hại của khói thuốc lá, thuốc lá thế hệ mới, lợi ích của môi trường không khói thuốc lá đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn tỉnh Lai Châu bằng nhiều hình thức, biện pháp khác nhau: Tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền trực tiếp.
Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá được triển khai trên toàn tỉnh Lai Châu từ năm 2014 đến nay, góp phần đẩy mạnh công tác phòng, chống, giảm thiểu các tác hại của việc sử dụng thuốc lá và từng bước nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người và môi trường, từng bước đưa Luật phòng chống tác hại thuốc lá vào cuộc sống, giảm số người hút thuốc lá, thuốc lào trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Các cơ quan, ban, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh Lai Châu luôn có sự phối hợp chặt chẽ trong hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và trong công tác kiểm tra, giám sát về phòng chống tác hại thuốc lá liên ngành của cơ quan chức năng được giao nhiệm vụ.
Chúng tôi chủ động xây dựng phóng sự, bản tin về phòng chống tác hại thuốc lá phản ánh hoạt động của Ban chỉ đạo, công tác tuyên truyền vận động người dân không hút thuốc tại nơi công cộng, công tác giám sát; phát sóng thông điệp về phòng, chống tác hại của thuốc lá do Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá cung cấp trên sóng phát thanh và truyền hình tỉnh; đăng tải tin, bài, ảnh về phổ biến kiến thức về tác hại thuốc lá, thuốc lá thế hệ mới, các bệnh lý liên quan đến thuốc lá, luật phòng chống tác hại thuốc lá và quy định của Luật, phản ánh gương người tốt việc tốt trong công tác truyền thông vận động cai nghiện thuốc lá, tuyên truyền môi trường không có khói thuốc lá; tình hình triển khai hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá và xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại các đơn vị trong tỉnh trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Lai Châu; phát thanh các bài về phòng chống tác hại của thuốc lá trên hệ thống phát thanh của xã, phường, thị trấn.
Tổ chức thành công 4 Hội thi tìm hiểu Luật phòng chống tác hại thuốc lá cho: Cán bộ viên chức và người lao động trong ngành Y tế, đoàn viên, thanh niên tỉnh Lai Châu, cho cán bộ chiến sỹ Công an tỉnh Lai Châu, cho học sinh các trường THPT trên toàn tỉnh Lai Châu, các phần thi đã truyền tải được những thông điệp về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người. Thông qua hội thi góp phần trang bị cho đoàn viên, thanh niên những kiến thức về luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và các quy định, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tác hại thuốc lá.
Thực hiện 2 đề tài nghiên cứu đưa ra những bằng chứng phục vụ cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại tỉnh Lai Châu.
Một lớp tập huấn tuyên truyền phòng chống tác hại thuốc lá ở cơ sở của Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Lai Châu
Nhằm tăng cường việc thực hiện quy định về môi trường không khói thuốc, cai nghiện, thuốc lá, cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ của các công ty thuốc lá. Hàng năm, Ban chỉ đạo tổ chức Lễ mít tinh, diễu hành hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến 31/5.
Tổ chức 147 lớp Tập huấn cho: Giáo viên về phòng chống tác hại thuốc lá để giảng dạy ngoại khóa; cán bộ y tế tuyến huyện, thành phố về tư vấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng; Trưởng thôn, bản các chức danh tại thôn bản về Luật phòng chống tác hại thuốc lá và môi trường không khói thuốc lá; cán bộ, chiến sỹ công an trên toàn tỉnh về triển khai Luật phòng chống tác hại của thuốc lá và các văn bản hướng dẫn liên quan.
Ngoài ra còn tổ chức các buổi truyền thông trực tiếp tại cộng đồng cho nhân dân trên địa bàn tỉnh về tác hại của thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe, tác hại của hút thuốc lá thụ động, tác hại của thuốc lá thế hệ mới.
Tăng cường năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá, và tăng cường các hoạt động giám sát, đánh giá tình hình thực hiện các quy định của Luật phòng chống tác hại thuốc lá. Tổ chức các đợt giám sát liên ngành tại các cơ quan đơn vị từ tỉnh, đến huyện, xã.
PV: Quá trình thực hiện công tác phòng chống tác hại thuốc lá có những thuận lợi, khó khăn gì không thưa ông?
Ông Nguyễn Hồng Hải: Về thuận lợi, thì được sự quan tâm sát sao của Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá - Bộ Y tế, sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh, ngày 6/8/2014 UBND tỉnh Lai Châu ban hành Quyết định số 865?QĐ-UBND về việc thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh Lai Châu. Ban chỉ đạo gồm: Trưởng ban là đồng chí Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách khối Văn hóa - Xã hội, 3 Phó Trưởng ban, trong đó Giám đốc Sở Y tế là Phó Ban thường trực và 18 đại diện lãnh đạo các sở, ngành liên quan làm ủy viên.
Có sự giám sát, quản lý, hướng dẫn về việc tổ chức các hoạt động từ Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá tạo động lực cho Trung tâm triển khai tốt các hoạt động về phòng chống tác hại thuốc lá trên địa bàn tỉnh.
Có sự phối hợp chặt chẽ của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Lai Châu trong việc thực hiện các hoạt động truyền thông đại chúng: Chuyên trang trên báo, chuyên mục y học thường thức, phát spot trên sóng phát thanh và truyền hình tỉnh.
Có sự quan tâm, phối hợp thực hiện của các cơ quan, sở, ban, ngành tỉnh trong hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá.
Về khó khăn, mặc dù công tác phòng, chống tác hại thuốc lá đã được triển khai tại tất cả các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn toàn tỉnh, tuy nhiên hiện tượng hút thuốc lá tại nơi làm việc và ở nơi công cộng vẫn còn tương đối phổ biến. Một số cơ quan, đơn vị chưa thực sự sâu sát, thực thi nghiêm các quy định của Luật phòng chống tác hại thuốc lá, vẫn còn một bộ phận cán bộ, công nhân viên chức hút thuốc lá tại cơ quan, công sở, do đó hiệu quả công tác phòng chống tác hại của thuốc lá tại tỉnh Lai Châu vẫn còn hạn chế.
Cán bộ, viên chức, người dân đã nhận thức được những tổn thất to lớn về sức khỏe, kinh tế và môi trường do thuốc lá gây nên, hiểu được tác hại của thuốc lá là nguyên nhân dẫn đến nhiều căn bệnh gây chết người. Tuy nhiên do thói quen, cộng với việc xử lý những trường hợp hút thuốc tại địa điểm cấm còn chưa quyết liệt, nên vẫn tái diễn việc hút thuốc tại nơi làm việc dù đã bị nhắc nhở.
Thuốc lá được bày bán tràn lan, mọi người có thể dễ dàng tiếp cận và mua thuốc lá ở nơi công cộng đang gây ra những khó khăn, cản trở những nỗ lực trong việc cai nghiện thuốc lá, giảm tỷ lệ hút thuốc lá.
Việc triển khai kiểm tra, xử phạt vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc cũng là nguyên nhân việc thực thi Luật chưa hiệu quả, chưa tạo được tính răn đe lớn trong cộng đồng.
PV: Ông có kiến nghị, đề xuất trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá tròng thời gian tới?
Ông Nguyễn Hồng Hải: Theo tôi, Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá cần tham mưu cho Bộ Y tế phối hợp với các Bộ, Ngành liên quan tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn sâu sát hơn nữa để việc thực thi Luật phòng chống tác hại thuốc lá tại các cơ quan, đơn vị được triệt để và có hiệu quả hơn.
Tiếp tục quan tâm, tổ chức các buổi tập huấn cập nhật thông tin, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng chống tác hại thuốc lá trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời đề nghị nghiên cứu xây dựng lại phần mềm thống kê báo cáo, hiện nay các mục nhập liệu báo cáo còn chưa hợp lý so với kế hoạch triển khai.
PV: Xin cảm ơn ông!
Hoàng Sa (thực hiện)