Việc áp dụng nghiêm khắc Điều 256a (Tội sử dụng trái phép chất ma túy) của Bộ luật Hình sự sửa đổi có hiệu lực (01/7/2025) đã khẳng định quyết tâm làm sạch địa bàn và đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh Lai Châu.
Ngày 25/6/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật số 86/2025/QH15, sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật sửa đổi là việc bổ sung Điều 256a về tội sử dụng trái phép chất ma túy.
07 đối tượng (x) tại xã Than Uyên bị khởi tố về hành vi "Sử dụng trái phép chất ma túy"
Trước đây, pháp luật chủ yếu quy định xử lý tội tàng trữ trái phép chất ma túy, mà tội danh này thường được áp dụng cho những người tàng trữ để sử dụng.
Điều 256a hướng vào những cá nhân sử dụng trái phép chất ma túy trong các trường hợp cụ thể, nhằm giảm việc sử dụng ma túy và tăng cường hiệu quả quản lý. Cụ thể, người nào sử dụng trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 03 năm: (1) Đang trong thời hạn cai nghiện ma túy hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy; (2) Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy; (3) Đang trong thời hạn 02 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy và trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy; (4) Đang trong thời hạn 02 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy 2021.
Đối với trường hợp tái phạm tội này, hình phạt sẽ là tù từ 03 năm đến 05 năm. Việc đưa tội "sử dụng trái phép chất ma túy" vào Bộ luật Hình sự thể hiện một phản ứng lập pháp chủ động đối với một vấn đề xã hội ngày càng nghiêm trọng. Việc bổ sung này lấp đầy một khoảng trống pháp lý quan trọng, cho phép truy tố và răn đe toàn diện hơn đối với hành vi sử dụng ma túy, đặc biệt là đối với những người tái nghiện sau cai.
Các đối tượng (x) tại xã Pắc Ta bị khởi tố về hành vi "Sử dụng trái phép chất ma túy"
Nắm bắt tinh thần của luật mới, Công an tỉnh Lai Châu đã thể hiện sự quyết liệt và vào cuộc chủ động, nhanh chóng. Tính đến thời điểm hiện tại, Công an tỉnh Lai Châu đã khởi tố 37 vụ, 43 bị can và đang giải quyết 18 vụ việc liên quan đến hành vi “Sử dụng trái phép chất ma túy”. Điều này cho thấy sự tập trung cao độ và hiệu quả trong công tác điều tra, xử lý đối tượng phạm tội, đặc biệt là các đối tượng tái nghiện.
Để đạt được kết quả trên, lực lượng Công an cơ sở, mà cụ thể là Công an xã, đóng vai trò then chốt trong việc kiểm tra, phát hiện và lập hồ sơ ban đầu.
Qua công tác nắm tình hình tội phạm mua bán, tổ chức, chứa chấp, sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn và sự tố giác của quần chúng nhân dân về việc vẫn có một số người nghiện đang điều trị bằng thuốc thay thế methadone nhưng vẫn lén lút sử dụng trái phép chất ma túy, Công an các xã đã tổ chức lực lượng tiến hành xác minh và bố trí lực lượng để bắt giữ, điều tra làm rõ.
Thông qua sử dụng các biện pháp nghiệp vụ, Công an xã Than Uyên phát hiện 07 đối tượng dương tính với ma túy gồm: Nguyễn Văn Trọng, sinh năm: 1992, bản Cẩm Trung 1; Hà Văn Vẫn, sinh năm: 1990, bản Mạ; Phùng Tiến Thành, sinh năm: 1997, trú tại khu 5B; Lường Văn Tuân, sinh năm: 1989, bản Lằn; Lù Văn Liến, sinh năm: 1974, bản Đán Đăm; Hà Văn Khín, sinh năm: 1990, bản Đội 9, đều thuộc xã Than Uyên; Lò Văn Quyết, sinh năm: 1994, bản Lướt, xã Mường Kim.
Căn cứ kết quả giám định, ngày 22/10/2025, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lai Châu đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và ra Lệnh bắt tạm giam đối với 07 đối tượng trên.
Tương tự, Công an xã Pắc Ta phát hiện 05 đối tượng dương tính gồm: Thào A Hừ, SN: 1990, trú tại bản Thào, xã Pắc Ta; Vì Văn Trường, SN: 1989; Tráng A Chờ, SN: 1967; Sùng A Dế, SN: 1958, Tráng A Và, SN: 1971 đều trú tại bản Trung Tâm, xã Pắc Ta. Sau khi có kết luận giám định, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Lai Châu đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với 05 đối tượng này vào ngày 23/10/2025.
Thành công trong việc áp dụng Điều 256a đã khẳng định rõ ràng sự quyết tâm và tinh thần trách nhiệm cao của Công an tỉnh Lai Châu trong việc thực thi pháp luật, góp phần răn đe mạnh mẽ các đối tượng lợi dụng chính sách điều trị cai nghiện để tiếp tục tái sử dụng ma túy, giữ vững an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh.
Võ Châm