Ông Nguyễn Phương Lâm, Trưởng Bộ Phận Tư vấn & Phân tích Thị trường thuộc Younet ECI (chuyên về phân tích dữ liệu thị trường thương mại điện tử), nhận định nhiều nhãn hàng trong nước vẫn chưa khai thác tối đa tiềm năng mua sắm của người tiêu dùng trên thương mại điện tử (TMĐT). Điều này là do 3 thách thức lớn.
Nhiều thách thức giữa quy luật đào thải cao
Thách thức thứ nhất là hoạt động marketing (tiếp thị) của doanh nghiệp (DN) chưa được đồng bộ hóa với thời điểm mua sắm. Dẫn đến sự đứt gãy về mặt trải nghiệm.
Các sàn TMĐT lớn không ngừng mời gọi DN nhỏ tham gia bán hàng trên sàn, nhưng quy luật đào thải và tăng chi phí vẫn đang là những thách thức lớn.
Thách thức thứ hai là hoạt động marketing trực tuyến chưa tối ưu mục tiêu chuyển đổi. So sánh các nhãn hàng cho thấy sự chênh lệch rõ rệt về ROI (tỷ suất hoàn vốn) khi chuyển đổi social buzz (tức những thông tin sản phẩm gây “bão” mạng xã hội) thành doanh thu GMV (tổng giá trị hàng hóa hoặc giao dịch) trên TMĐT.
Thách thức thứ ba là so với kênh ngoại tuyến (offline), tốc độ tăng trưởng và thay đổi ở TMĐT (E-Commerce) diễn ra rất nhanh. Do đó, các nhãn hàng cần liên tục cập nhật thông tin thị trường để đưa ra điều chỉnh kịp thời, nhằm thích ứng với biến động.
Ngoài những thách thức nêu trên, không thể không nhắc đến quy luật đào thải ngày càng cao trên các sàn TMĐT (được ví như “chợ online”) ở Việt Nam. Thống kê từ nền tảng Metrics cho thấy tính riêng hai quý đầu của năm 2025 đã có hơn 55.000 cửa hàng (shop) rời sàn TMĐT.
Như hồi quý 1/2025 đã ghi nhận sự sụt giảm mạnh về số lượng shop có phát sinh đơn hàng, giảm hơn 38.000 shop so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, số lượng shop đạt doanh số cao lại tăng trưởng mạnh, đặc biệt nhóm shop có doanh số trên 50 tỷ đồng tăng gần gấp đôi (95%) so với cùng kỳ năm 2024.
Điều này chứng tỏ thị trường trên các “chợ online” đang dần phân hóa rõ nét. Theo đó số lượng shop nhỏ lẻ rút lui, nhường sân chơi cho các nhà bán lớn với quy mô và năng lực vận hành vượt trội.
Theo Ts. Hoàng Ái Phương, chuyên gia Digital Marketing (tiếp thị số), chính sách nghiêm ngặt hơn, phí nền tảng tăng và cạnh tranh từ nhà bán hàng quốc tế khiến nhiều doanh nghiệp (DN) trong nước đang chật vật duy trì hoạt động trên các nền tảng sàn TMĐT.
Như lưu ý của Ts. Phương, nhiều nền tảng áp dụng các chính sách nghiêng về phía người mua, gây áp lực cho người bán, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ. Với phí nền tảng ngày càng cao, chính sách siết chặt hơn và cạnh tranh khốc liệt từ các nhà bán hàng quốc tế, nhiều DN trong nước đã buộc phải rời khỏi thị trường.
Thực tế cho thấy thị trường TMĐT hiện nay bị chi phối bởi các sàn lớn và nhiều thương hiệu, khiến việc thu hút khách hàng trở nên tốn kém. Chi phí có được một khách hàng mới ngày càng tăng, gây áp lực lên lợi nhuận nếu các nhãn hàng nhỏ và vừa trong nước không có chiến lược khác biệt.
Trong Báo cáo Chỉ số TMĐT Việt Nam năm 2025 được Hiệp hội TMĐT Việt Nam (Vecom) công bố gần đây có chỉ rõ theo xu hướng chung toàn cầu thì các sàn TMĐT trong nước sẽ phải thay đổi, điều chỉnh mức phí phù hợp với mô hình kinh doanh dài hạn. Bên cạnh đó, các quy định mới về quản lý thuế đối với các nền tảng số trong nước và nước ngoài có tác động sâu sắc, toàn diện đến hoạt động kinh doanh của các nền tảng này.
Ông Nguyễn Phương Lâm cho rằng nhiều nhà bán rời sàn TMĐT do áp lực chi phí (phí nền tảng trung bình tăng đến 82%). Tuy nhiên, họ vẫn giữ được niềm tin của người mua, giữ được dữ liệu khách hàng và có được kinh nghiệm bán hàng trên sàn TMĐT.
Vì vậy, giải pháp cho các nhãn hàng nhỏ được ông Lâm đưa ra là xây dựng kế hoạch chiến lược dài hạn nhằm phát triển kênh TMĐT bền vững trong 3–5 năm tới. Bên cạnh đó, các nhãn hàng nên tạo ra trải nghiệm liền mạch cho người tiêu dùng bằng cách tăng tỷ lệ chuyển đổi từ các hoạt động Social (các hoạt động liên quan đến mạng xã hội) cho tới TMĐT. Mặt khác, các nhãn hàng nhỏ cũng cần xác định các nhà bán hàng tiềm năng để mở rộng độ phủ trên kênh TMĐT.
Nên biết “đo ni đóng giày”
Và vị trưởng Bộ Phận Tư vấn & Phân tích Thị trường thuộc Younet ECI đưa ra lời khuyên cho các nhãn hàng là cần nhanh chóng nhận diện và khai thác các phân khúc tiềm năng để dẫn đầu trong việc nắm bắt cơ hội. Họ nên cải thiện tỷ suất hoàn vốn từ các hoạt động offsite (các hoạt động quảng bá, tiếp thị và thu hút khách hàng diễn ra bên ngoài các sàn TMĐT) và onsite (các hoạt động và chiến lược marketing được thực hiện trực tiếp trên chính sàn TMĐT) nhờ tối ưu hóa điểm chạm và tận dụng hiệu quả lưu lượng truy cập do nhà bán mang lại.
Nên nhắc thêm, thị trường TMĐT ở Việt Nam được dự báo sẽ đạt 49,9 tỷ USD, chiếm 10% GDP toàn quốc vào 2028 với CAGR (tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm) là 35%. Ngành tiêu dùng nhanh (FMCG) dẫn đầu với đà tăng tốc mạnh mẽ, đạt mức tăng trưởng bình quân hằng năm 50-60%.
Không những thế, tăng trưởng TMĐT hiện diễn ra đồng đều từ nhiều loại hình cửa hàng trực tuyến. Riêng trên sàn TMĐT thì Shopee và TikTok Shop tiếp tục là hai nền tảng top đầu trong lựa chọn của người tiêu dùng Việt, dẫn đầu trong cả kết quả khảo sát và kết quả tổng giá trị giao dịch 6 tháng đầu năm 2025. Trong đó, riêng TikTok Shop tiếp tục tăng trưởng đến 148% so với cùng kỳ năm trước.
Rõ ràng, trước sức hút và khả năng tăng trưởng của các sàn TMĐT lớn ở Việt Nam, thay vì chấp nhận quy luật đào thải cao, tiếp tục đối mặt tình cảnh chật vật thì các nhãn hàng nhỏ không thể bỏ qua trong ngắn hạn lẫn dài hạn. Nhất là nên có những điều chỉnh kịp thời nhằm thích ứng với biến động.
Chẳng hạn, các nhãn hàng nhỏ nên xác định rõ ràng khoảng trắng nhu cầu trên các sàn TMĐT lớn (theo phân khúc, theo tính năng, theo đối tượng sử dụng...). Nhất là cần có chiến lược và cách tiếp cận khác nhau phù hợp cho từng nền tảng. Đơn cử như Gen Z (những người có năm sinh trong khoảng từ 1997 đến 2012) ưu tiên TikTok Shop để khám phá sản phẩm mới và săn ưu đãi, trong khi Millennials (thế hệ sinh từ năm 1981 đến năm 1996) đã ổn định với kênh mua sắm quen thuộc.
Ngoài ra, các DN nên “đo ni đóng giày” từ Digital Marketing cho đến doanh số trực tuyến (online), cần lên một bộ khung đo lường cho lập kế hoạch – theo dõi – tối ưu, kết nối chiến dịch social với chuyển đổi bán hàng.
Và điều quan trọng là cần liên kết với các nhà bán trên social commerce (hình thức mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ trực tiếp trên các nền tảng mạng xã hội) và sàn TMĐT. Điều này sẽ giúp các nhãn hàng nhỏ trong nước mở rộng kênh phân phối và tiếp cận khách hàng khắp chu trình mua hàng từ social tới E-Commerce.
Thế Vinh