Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.
Thực tế này giúp các nhà hoạch định chính sách trong khu vực có thêm dư địa để hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh rủi ro từ thuế quan Mỹ và sự bất định liên quan tới thuế quan gây áp lực lên triển vọng tăng trưởng.
Dữ liệu lạm phát từ hầu hết các nền kinh tế châu Á đã công bố báo cáo lạm phát tháng 5 đều cho thấy tốc độ tăng chậm lại của giá cả. Hồi tháng 4, mức tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân của châu Á không bao gồm Nhật Bản là 1,5%, thấp nhất kể từ quý 1/2021 - theo dữ liệu của ngân hàng Nomura.
Theo hãng tin Bloomberg, trong vòng 1 tháng qua, thị trường hoán đổi lãi suất tăng đặt cược vào khả năng Ngân hàng Trung ương Australia (RBA) tiếp tục cắt giảm lãi suất và giảm đặt cược vào khả năng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) tiếp tục tăng lãi suất. Ngoài ra, thị trường cũng tăng đặt cược vào khả năng các ngân hàng trung ương của Hàn Quốc, Ấn Độ và Malaysia giảm lãi suất trong 3 tháng tới.
Đến thời điểm hiện tại, nhiều ngân hàng trung ương trong khu vực đã mạnh tay nới lỏng. Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBA) giảm lãi suất mạnh hơn dự báo, với mức giảm 0,5 điểm phần trăm. Ngân hàng Australia cũng đưa ra lập trường mềm mỏng đáng ngạc nhiên sau khi hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Trong cả hai trường hợp, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ đều đề cập đến mối lo về sự suy yếu của nhu cầu và ảnh hưởng tiềm ẩn của thuế quan Mỹ.
“Lạm phát, giảm phát, đình lạm - điều gì xảy ra ở mỗi nền kinh tế sẽ tùy thuộc thỏa thuận thương mại đạt được và việc các ngân hàng trung ương phản ứng như thế nào”, trưởng thị trường toàn cầu của công ty KB Securities, ông Peter Kim, nói với hãng tin Bloomberg.
Trung Quốc, nền kinh tế lớn nhất châu Á, đang chìm trong giảm phát. Chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) của nước này trong tháng 5 đã giảm tháng thứ 32 liên tiếp, với mức giảm sâu nhất trong gần 2 năm.
Tại Nhật Bản - nền kinh tế lớn thứ hai khu vực - Thống đốc BOJ Kazuo Ueda tuần này nói BOJ vẫn còn chưa đạt được mục tiêu lạm phát, và tuyên bố này của ông đã đẩy đồng yên giảm giá so với USD. Dù ông Ueda bác bỏ khả năng cắt giảm lãi suất, việc ông đề cập đến sự cần thiết phải hỗ trợ nền kinh tế dẫn tới ấn tượng rằng BOJ sẽ không sớm có đợt tăng lãi suất tiếp theo.
Trong khi đó, sự giảm tốc bất ngờ của lạm phát ở Hàn Quốc củng cố khả năng nước này giảm lãi suất. Bloomberg Economics dự báo Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOJ) hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm mỗi lần vào tháng 8 và tháng 11, đưa lãi suất cơ bản về mức 2% vào cuối năm nay.
Câu chuyện tương tự cũng đang diễn ra ở nhiều nền kinh tế Đông Nam Á.
“Các ngân hàng trung ương, thay vì đưa lãi suất về trạng thái trung tính (neutral) nếu họ chưa ở vào trạng thái đó, giờ đây lại đang tiến hành nới lỏng”, nhà kinh tế về ASEAN của Bloomberg Economics, bà Tamara Henderson, phát biểu. “Vấn đề là họ sẽ nới lỏng nhanh như thế nào, vì thuế quan sẽ tồn tại”.
Bà Henderson dự báo Singapore và Thái Lan sẽ rơi vào suy thoái do thuế quan của Mỹ gây suy giảm nhu cầu hàng hóa toàn cầu. Trên thực tế từ cuối năm 2024, dự báo về tăng trưởng kinh tế 2025 của phần lớn các nền kinh tế trong khu vực đã bị cắt giảm, một phần do giá dầu thô giảm và thuế quan phủ bóng đen lên tâm lý của người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Xu hướng giảm giá trên diện rộng gần đây của đồng USD, nếu duy trì, đồng nghĩa các ngân hàng trung ương ở châu Á sẽ không cần phải lo lắng nhiều về tỷ giá đồng nội tệ khi cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với một số trở ngại. “Trong những chu kỳ kinh tế trước kia, sự suy yếu của các đồng tiền châu Á giữa vai trò là một nhân tố quan trọng hấp thụ các cú sốc khi xuất khẩu suy yếu. Nhưng lần này, tấm nệm đó có lẽ không có”, nhà kinh tế trưởng Sonal Varma của Nomura nhận xét.
Nomura dự báo các đồng yên Nhật, đôla Đài Loan và won Hàn Quốc sẽ tiếp tục tăng giá trong năm nay.
Về tỷ giá của các đồng tiền châu Á, đường đi lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng sẽ đóng một vai trò quan trọng. Chủ tịch Fed Jerome Powell đến hiện tại vẫn bỏ ngoài tai lời kêu gọi của Tổng thống Donald Trump muốn Fed hạ lãi suất, và thay vào đó duy trì cách tiếp cận thận trọng nhằm đánh giá tác động đầy đủ của thuế quan đối với giá cả và việc làm ở Mỹ.
Các nhà kinh tế cũng cho rằng triển vọng kinh tế và chính sách của châu Á sẽ tùy thuộc nhiều vào chính sách thuế quan của Mỹ.
“Không giống như Covid, thuế quan không phải là một cú sốc có thể đẩy lạm phát tăng trên toàn thế giới”, chuyên gia cấp cao Robin Brooks của Viện Brookings nhận định. Ông nói rằng việc thay thế nhu cầu của Mỹ sẽ không dễ dàng, nên sẽ có áp lực giả giá ở những quốc gia xuất khẩu ròng, trong khi áp lực tăng giá ở Mỹ có thể sẽ tăng lên. “Bức tranh lạm phát toàn cầu sẽ không đồng nhất”, ông nói.
An Huy