Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành nội dung. Ảnh: Hồ Long
Không quy định về Phó Tổng Thư ký, Ban Thư ký, cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Theo Tờ trình dự án Luật do Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng trình bày, trên cơ sở mục đích, quan điểm chỉ đạo và kết quả rà soát Luật Tổ chức Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất phạm vi sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Quốc hội tập trung vào các nội dung:
Thứ nhất, sửa đổi, bổ sung quy định về Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.
Thứ hai, sửa đổi, bổ sung các quy định về Tổng Thư ký Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thứ ba, điều chỉnh một số nội dung có liên quan đến việc phân định thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội với thẩm quyền của Chính phủ và các cơ quan nhà nước khác; đồng thời, kết hợp sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản liên quan đến hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội mà qua tổng kết thực tiễn hoạt động từ năm 2016 đến nay có phát sinh vướng mắc, bất cập.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng trình bày Tờ trình dự án Luật. Ảnh: Quang Khánh
“Dự thảo Luật tập trung vào 35/102 điều của Luật Tổ chức Quốc hội hiện hành. Các nội dung sửa đổi, bổ sung được bố cục trong 2 điều, Điều 1 sửa đổi, bổ sung 18 điều và bãi bỏ 17 điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành”, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết.
Về việc phân định thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy nhà nước, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nêu rõ, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 5 của Luật Tổ chức Quốc hội để làm rõ phạm vi những nội dung cần được quy định bằng luật, nghị quyết của Quốc hội và quy định có tính nguyên tắc, định hướng về mức độ chi tiết cần được quy định trong luật. Việc phân định thẩm quyền giữa Quốc hội với các cơ quan nhà nước khác trong từng lĩnh vực cụ thể sẽ được tiếp tục làm rõ, cụ thể hóa trong các luật, nghị quyết điều chỉnh về từng lĩnh vực chuyên ngành.
Dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định về cơ quan của Quốc hội (Chương IV của Luật Tổ chức Quốc hội) theo hướng tiếp tục khẳng định Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội là các cơ quan của Quốc hội; số lượng, tên gọi các Ủy ban do Quốc hội quyết định; quy định các chức năng cơ bản của các cơ quan của Quốc hội tập trung vào 3 nội dung thẩm tra - giám sát - kiến nghị; quy định khái quát về cơ cấu tổ chức, nguyên tắc làm việc của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng trình bày Tờ trình dự án Luật. Ảnh: Hồ Long
Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định về Tổng Thư ký Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội (các Điều 98, 99, 100 của Luật Tổ chức Quốc hội) phù hợp với Kết luận số 111-KL/TW của Bộ Chính trị như: xác định Tổng Thư ký Quốc hội đồng thời là Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội; không quy định về Phó Tổng Thư ký, Ban Thư ký, về cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cơ bản phân định được thẩm quyền của Quốc hội với Chính phủ và các cơ quan khác trong bộ máy nhà nước
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết ban hành, phạm vi sửa đổi, bổ sung và các nội dung cơ bản của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội như được nêu trong Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nội dung của dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất với hệ thống pháp luật và tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Hồ sơ dự án Luật được chuẩn bị nghiêm túc, đầy đủ và đảm bảo chất lượng theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Liên quan đến việc phân định thẩm quyền của Quốc hội với thẩm quyền của Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy nhà nước (Điều 5), Chủ nhiệm Ủy ban Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành với việc sửa đổi quy định về làm luật, sửa đổi luật tại Điều 5 của Luật Tổ chức Quốc hội và thấy rằng, quy định như trong dự thảo Luật đã cơ bản phân định được thẩm quyền của Quốc hội với Chính phủ và các cơ quan khác trong bộ máy nhà nước, đáp ứng yêu cầu và ý kiến chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: Hồ Long
Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị không nên quy định nội dung này trong Luật Tổ chức Quốc hội vì đây là vấn đề phân định thẩm quyền lập pháp và lập quy giữa Quốc hội với Chính phủ và các cơ quan nhà nước khác, nên cần được quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng đang được Chính phủ trình Quốc hội xem xét, sửa đổi tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín này.
Ủy ban Pháp luật tán thành việc dự thảo Luật chỉ quy định chung về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; còn việc thành lập từng Ủy ban cụ thể thì do Quốc hội quyết định căn cứ vào chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước trong từng thời kỳ nhằm bảo đảm tính ổn định, lâu dài của Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: Hồ Long
Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị tiếp tục kế thừa các quy định của Luật Tổ chức Quốc hội hiện hành theo hướng Luật xác định rõ số lượng, tên gọi của các Ủy ban của Quốc hội và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và ban hành Quy chế làm việc mẫu của các cơ quan của Quốc hội. Theo phương án này thì Quốc hội không phải ban hành Nghị quyết về việc tổ chức các cơ quan của Quốc hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi, bổ sung quy định về Tổng Thư ký Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội như dự thảo Luật. Việc không quy định về Phó Tổng Thư ký, Ban Thư ký và cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong Luật Tổ chức Quốc hội là nhằm thể chế hóa chủ trương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước tại Kết luận số 111-KL/TW của Bộ Chính trị.
Minh Trang