Lần đầu ghi hình mực gonate Nam Cực khổng lồ ở độ sâu 2.152m

3 giờ trướcBài gốc

Các nhà khoa học đã ghi lại được đoạn video đầu tiên về loài mực Nam Cực khó nắm bắt, ở độ sâu 2.152 mét dưới đáy Nam Đại Dương.

Các nhà khoa học đã ghi lại cảnh quay đầu tiên về một loài mực Nam Cực khó gặp, sống dưới lòng Nam Đại Dương.

Loài mực gonate Nam Cực hiếm thấy được phát hiện ở độ sâu hơn 2.152 m trong làn nước băng giá ngoài khơi Nam Cực. Đây là lần đầu tiên loài mực màu đỏ thẫm, có móc ở đầu xúc tu này được nhìn thấy còn sống trong môi trường tự nhiên.

Phát hiện bất ngờ dưới Nam Đại Dương

Sinh vật kín đáo này được các nhà nghiên cứu trên tàu nghiên cứu R/V Falkor (too) của Schmidt Ocean Institute phát hiện. Ban đầu, nhóm dự định khảo sát sự sống trong một hõm sâu 3.000 m gần mũi phía bắc Nam Cực, gọi là Powell Basin.

Tuy nhiên, băng biển dày đã chặn đường, buộc họ triển khai tàu lặn điều khiển từ xa (ROV) SuBastian, và chính thiết bị này đã tạo ra phát hiện gây kinh ngạc.

Cảnh quay về con mực được gửi tới Tiến sĩ Kat Bolstad, chuyên gia về mực của Đại học Công nghệ Auckland, người xác định đó là mực gonate Nam Cực.

Tiến sĩ Bolstad nói với National Geographic: “Theo hiểu biết của tôi, đây là cảnh quay trực tiếp đầu tiên về loài này trên toàn thế giới.”

Dù giới khoa học đã biết đến mực gonate Nam Cực hơn 100 năm, mọi hiểu biết về đời sống của chúng đến nay đều dựa trên mẫu vật đã chết — tìm thấy trong lưới của ngư dân hoặc trong dạ dày của các loài khác, chứ chưa từng thấy sống ngoài tự nhiên.

Các nhà khoa học cho rằng loài này dành phần lớn cuộc đời ở vùng đêm hoặc tầng nước ở độ sâu 1.000–4.000 m, nơi ánh sáng duy nhất là do các sinh vật kỳ lạ sinh sống tại đó phát ra.

ROV đã nhìn thấy con mực hiếm này trôi lơ lửng ngay bên ngoài Powell Basin vào Ngày Giáng sinh năm ngoái, ở độ sâu 2.152 m. Có khả năng bị ánh đèn sáng của ROV làm giật mình trong môi trường vốn tối đen, con mực phun ra một đám mực xanh lục khi thiết bị tiếp cận.

Các nhà nghiên cứu bám theo vài phút và dùng tia laser trên ROV để ước lượng thô kích thước. Không lâu sau, mực gonate Nam Cực trôi vào bóng tối.

Mực gonate Nam Cực chỉ được biết đến thông qua các mẫu vật chết được tìm thấy trong lưới và trong các mảnh được bảo quản trong dạ dày của các loài săn mồi khác. Đây là lần đầu tiên loài mực ống quý hiếm này được nhìn thấy ngoài tự nhiên.

Dấu vết săn mồi và kẻ săn đuổi

Dù không xác định được giới tính hay tuổi từ cuộc chạm trán ngắn ngủi, nhóm vẫn đủ căn cứ nhận diện loài. Đặc biệt, Tiến sĩ Bolstad nhận ra đó là mực gonate Nam Cực nhờ những chiếc móc lớn ở đầu hai xúc tu dài.

Các nhà nghiên cứu tin rằng chúng dùng móc để tóm cá và thậm chí bắt các loài mực khác. Ông Alex Hayward, nhà sinh thái học của University of Exeter, nói: “Những chiếc móc ấn tượng ở xúc tu có lẽ dùng để bám và chế ngự con mồi trong các cuộc săn theo kiểu phục kích.”

Loài mực này còn có đôi mắt rất lớn để nhận ra những tín hiệu ánh sáng nhỏ nhất, vừa để phát hiện con mồi, vừa để tránh các kẻ săn mồi.

“Cuộc sống hằng ngày có lẽ là sự pha trộn giữa lối sống săn mồi chủ động, cố bắt cá để ăn, đồng thời tránh các kẻ săn mồi phàm ăn,” ông Hayward nói thêm.

Cảnh quay cũng cho thấy con mực mang vết sẹo của một trận chiến gần đây, gồm dấu giác hút trên áo (mantle) và cánh tay. Dù chưa rõ loài nào gây ra các vết thương, các nhà khoa học tin rằng thủ phạm có thể là một con mực khổng lồ non.

Đầu năm nay, ROV SuBastian của Schmidt Ocean Institute đã ghi lại cảnh quay đầu tiên về mực khổng lồ gần khu vực này. Mực khổng lồ có thể dài tới 7 m và nặng tới 500 kg, là động vật không xương sống nặng nhất trên hành tinh.

Ấu thể dài 30 cm được nhìn thấy ở phía đông bắc Powell Basin, ngoài khơi Nam Georgia. Mực khổng lồ vốn ăn thịt các “họ hàng” nhỏ hơn của chúng, khiến chúng trở thành nghi phạm phù hợp cho cuộc tấn công vào mực gonate Nam Cực nói trên.