Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff. (Nguồn: Bloomberg)
Ngày 17/8, phát biểu trong chương trình State of the Union của kênh CNN, Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff cho biết: “Chúng tôi đã giành được nhượng bộ sau: Mỹ có thể đưa ra cơ chế bảo vệ tương tự Điều 5, vốn là một trong những lý do thực sự khiến Ukraine muốn gia nhập NATO. Đây là lần đầu tiên chúng tôi nghe phía Nga đồng ý với điều này và coi đó là bước ngoặt".
Theo ông Witkoff, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý tại cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Alaska hôm 15/8 về nhượng bộ trên. Đây là một phần trong khuôn khổ thỏa thuận cuối cùng nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 3 năm rưỡi ở Ukraine.
Điều 5 là cốt lõi của NATO, trong đó quy định một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào một hoặc nhiều thành viên sẽ được coi là cuộc tấn công chống lại toàn khối.
Ông Witkoff, người cũng tham gia Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nga, chỉ tiết lộ một vài chi tiết về cách thức vận hành thỏa thuận này. Tuy nhiên, dường như đây là sự thay đổi quan trọng đối với ông Putin và có thể trở thành giải pháp thay thế cho phản đối lâu nay của ông về việc Ukraine gia nhập NATO.
Theo ông Witkoff, Nga cũng đồng ý ban hành một đạo luật, theo đó cam kết không “nhắm tới bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác và xâm phạm chủ quyền của họ”.
Trong khi đó, hãng thông tấn TASS dẫn lời Đại diện thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna (Áo) Mikhail Ulyanov cùng ngày tuyên bố, Moscow nhất trí với quan điểm của nhiều lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) cho rằng, bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào trong tương lai đều phải bao gồm các bảo đảm an ninh cho Ukraine.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Nga có quyền chính đáng để kỳ vọng rằng Moscow cũng sẽ nhận được những bảo đảm an ninh hiệu quả”.
Theo ông Ulyanov, phương Tây sẽ phạm sai lầm khi không khởi động tiến trình thảo luận về bước đi như vậy liên quan Moscow. Theo nhà ngoại giao Nga, những bảo đảm này nên “đáng tin cậy hơn nhiều so với những lời hứa hão” về việc NATO không mở rộng về phía Đông.
Bảo Minh