Có những khoảnh khắc xem phim mà người ta phải dừng lại vài giây, không phải để tua lại cho rõ, mà để tự hỏi: phải chăng những gì mình tin tưởng bấy lâu chỉ là một lớp vỏ được dựng lên quá khéo. Lằn ranh đã tạo ra khoảnh khắc ấy khi Phó Bí thư thường trực Lê Đình Sách - người từng được xem là hình mẫu liêm chính, lạnh lùng và nguyên tắc - bất ngờ để lộ mối quan hệ tình cảm bí mật với Chủ tịch dự án Trinh Tam, tâm điểm của một đại án bất động sản đang khiến cả hệ thống lãnh đạo tỉnh Việt Đông chao đảo.
Phó Bí thư thường trực Lê Đình Sách với hình ảnh chuẩn mực, nguyên tắc và mang dáng dấp của sự liêm chính
Cảnh phim diễn ra trong không gian biệt lập, xa rời phòng họp và những bài phát biểu chuẩn mực. Không tiếng quát tháo, không xung đột dữ dội, chỉ là sự thân mật rất đời giữa hai con người tưởng chừng không thể thuộc về cùng một phía. Chính sự bình thản ấy mới khiến khán giả lạnh sống lưng. Bởi Lằn ranh không kể câu chuyện về cái ác lộ diện, mà kể về sự tha hóa diễn ra trong im lặng, từng bước hợp lý đến mức nếu không tỉnh táo, người ta có thể tin rằng nó… không hề sai.
Điều khiến cú "quay xe" của ông Sách gây tranh cãi không nằm ở chuyện đời tư đơn thuần. Khán giả sốc vì sự đối lập quá lớn giữa hình ảnh một lãnh đạo luôn nói về liêm chính, về lợi ích người dân, về "không có vùng cấm" - và việc ông chính là người đứng giữa, tác động, thúc đẩy, bảo vệ cho dự án đang bị phơi bày hàng loạt sai phạm. Lằn ranh không buộc người xem phải kết tội ông Sách ngay lập tức, nhưng cũng không cho phép ai tiếp tục nhìn ông bằng ánh mắt vô tư như trước.
Không gian riêng tư phơi bày một sự thật khác: mối quan hệ giữa ông Sách và Trinh Tam - bước ngoặt khiến niềm tin của khán giả lung lay
NSND Trung Anh đã tạo nên một vai diễn đặc biệt nguy hiểm bằng sự tiết chế. Không gian manh, không dữ dằn, không lộ liễu. Nhân vật Sách nguy hiểm ở chỗ ông luôn đúng… trên bề mặt. Mỗi câu nói đều có lý, mỗi quyết định đều được bao bọc bằng ngôn từ trách nhiệm và thiện chí. Chính điều đó khiến khán giả nhận ra một sự thật đáng sợ: đôi khi cái ác không xuất hiện bằng hành vi sai rõ ràng, mà bằng những thỏa hiệp nhỏ, được lặp lại đủ lâu để trở thành bình thường.
Càng đi sâu vào các tập gần đây, Lằn ranh càng cho thấy tham vọng vượt khỏi khuôn khổ một bộ phim chính luận thuần túy. Dự án Trinh Tam không chỉ là câu chuyện cấp sổ hồng hay sai phạm thủ tục, mà là phép thử đạo đức của cả hệ thống. Những cuộc họp dồn dập, những câu hỏi "ai sẽ chịu trách nhiệm?", những quyết định mang danh tập thể… tạo ra một vùng xám nơi không ai hoàn toàn vô can, nhưng cũng không ai dễ dàng bị chỉ mặt gọi tên. Trong vùng xám ấy, nhân vật Sách trở thành trung tâm của mọi nghi ngờ.
Dự án Trinh Tam trở thành phép thử đạo đức của cả hệ thống, nơi các quyết định tập thể che phủ trách nhiệm cá nhân
Bộ phim cũng khéo léo đặt các nhân vật vào thế đối trọng: người tưởng như mềm mỏng lại kiên quyết, người tưởng như cứng rắn lại nước đôi. Và giữa những ánh mắt, nụ cười, sự im lặng đầy ẩn ý ấy, khán giả dần hiểu rằng Lằn ranh không kể câu chuyện về một cá nhân sa ngã, mà là câu chuyện về cách quyền lực, cám dỗ và sự tự tin vào bản thân có thể bào mòn đạo đức con người như thế nào.
Nhân vật Sách nguy hiểm không vì dữ dằn, mà vì luôn đúng trên bề mặt - nơi sự tha hóa diễn ra âm thầm sau những lời nói hợp lý
Có lẽ vì vậy mà Lằn ranh khiến người xem không dám tua nhanh. Mỗi chi tiết đều có thể là manh mối. Mỗi câu thoại đều có thể là lời báo trước cho một cú trượt dài. Dư chấn mà bộ phim tạo ra không nằm ở cú sốc tình ái, mà ở cảm giác bất an kéo dài: nếu ngay cả những người nói nhiều nhất về đạo lý cũng có thể bước qua lằn ranh, thì rốt cuộc điều gì mới giữ con người ở lại phía sáng?
Lằn ranh không kết tội nhân vật, mà để lại cảm giác bất an kéo dài: khi quyền lực và đạo lý không còn đứng cùng một phía
Lằn ranh không đưa ra phán quyết. Bộ phim chỉ đặt khán giả trước một tấm gương, nơi câu hỏi "liêm chính hay độc ác?" không còn dành riêng cho nhân vật ông Sách, mà trở thành câu hỏi dành cho bất kỳ ai khi đứng trước quyền lực và cám dỗ. Và chính sự thức tỉnh ấy đã biến Lằn ranh thành một trong những tác phẩm gây tranh luận mạnh mẽ nhất trên sóng phim giờ vàng thời điểm hiện tại.
Ngọc Hân - CTV