Bồ Đào Nha là quốc gia mới nhất gia nhập làn sóng công nhận nhà nước Palestine. Ngoại trưởng Bồ Đào Nha Paulo Rangel trong một tuyên bố trước báo giới khẳng định việc công nhận Nhà nước Palestine là sự hiện thực hóa đường lối đối ngoại cơ bản và bền vững của Bồ Đào Nha, đồng thời nhấn mạnh “giải pháp hai nhà nước là con đường duy nhất dẫn đến một nền hòa bình công bằng và lâu dài”.
Ảnh minh họa: Reuters
“Việc công nhận sẽ tạo ra tác động thực chất. Khi một thỏa thuận được đạt tại hội nghị cấp cao này, chúng ta sẽ thấy Chính quyền Palestine chấp nhận lên án chủ nghĩa khủng bố, công nhận Israel, thiết lập điều kiện thể chế và tiến hành bầu cử. Song song đó, các quốc gia phương Tây đưa ra sự công nhận, và một số lượng đáng kể quốc gia khác cũng có khả năng công nhận Israel. Đây sẽ là tác động quan trọng, thiết thực và hoàn toàn khả thi của việc công nhận”.
Trước đó, Anh, Pháp, Canada và Australia cũng đã đưa ra động thái tương tự.
Giới quan sát cho rằng làn sóng công nhận Palestine của các nước phương Tây phản ánh sức ép ngày càng lớn từ dư luận toàn cầu trước số thương vong ngày càng tăng tại Dải Gaza, cũng như sự thất vọng trước tình trạng bế tắc ngoại giao kéo dài. Tính đến nay, hơn 140 quốc gia đã chính thức công nhận Nhà nước Palestine và con số này dự kiến còn tiếp tục tăng tại Hội nghị quốc tế về hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước ở New York, Mỹ.
Tổng thống Palestine Mahmud Abbas và Ngoại trưởng Varsen Aghabekian Shahin đã ngay lập tức hoan nghênh diễn biến mới, coi đây là bước đi “thiết thực, hữu hình và không thể đảo ngược” nhằm bảo vệ giải pháp hai nhà nước và gửi đi thông điệp hy vọng đến người dân Palestine trong bối cảnh họ đang đối mặt với mối đe dọa hiện hữu.
Ở chiều ngược lại, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ “đấu tranh đến cùng” tại Liên Hợp Quốc và các diễn đàn quốc tế để ngăn chặn xu thế này, coi việc công nhận Palestine là “một phần thưởng cho chủ nghĩa khủng bố” sau loạt vụ tấn công đẫm máu năm 2023. Ông khẳng định sẽ không bao giờ chấp nhận sự tồn tại của một Nhà nước Palestine và cáo buộc các quốc gia công nhận đang tiếp tay cho Hamas.
“Thông điệp của tôi gửi tới những nhà lãnh đạo vừa công nhận Nhà nước Palestine sau vụ thảm sát ngày 7/10 là rõ ràng: Các vị đang trao phần thưởng khổng lồ cho chủ nghĩa khủng bố. Nhưng điều đó sẽ không xảy ra. Sẽ không có một nhà nước Palestine nào được thành lập ở phía tây sông Jordan. Trong nhiều năm qua, tôi đã ngăn chặn việc hình thành nhà nước khủng bố này, bất chấp áp lực lớn cả trong nước lẫn quốc tế. Chúng tôi đã kiên định thực hiện với quyết tâm và sự khôn khéo về ngoại giao. Hơn nữa, số người Do Thái định cư ở Judea và Samaria đã tăng gấp đôi — và chúng tôi sẽ tiếp tục con đường đó”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Israel cảnh báo động thái công nhận có thể gây bất ổn khu vực, còn Mỹ - đồng minh thân cận nhất của Israel hiện chưa đưa ra phản ứng chính thức.
Giới chuyên gia nhận định, việc ngày càng nhiều quốc gia công nhận Nhà nước Palestine cho thấy sự thay đổi lớn trong quan điểm quốc tế về tiến trình hòa bình Trung Đông. Nếu xu hướng này tiếp tục lan rộng, vị thế pháp lý và ngoại giao của Palestine sẽ được củng cố, đồng thời tạo áp lực buộc Israel và các bên liên quan phải ngồi lại bàn đàm phán.
Đây có thể là bước ngoặt lịch sử, mở ra hy vọng khôi phục tiến trình hòa bình vốn đình trệ lâu nay. Tuy nhiên, trong bối cảnh Israel kiên quyết phản đối và căng thẳng tại Gaza chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, con đường đi đến một giải pháp hai nhà nước vẫn còn nhiều thách thức và nguy cơ chia rẽ sẽ ngày càng sâu sắc hơn trong khu vực.
Hồng Nhung/VOV1 Tổng hợp