Làn sóng mua sắm 'một chạm': Vì sao TikTok Shop khiến người dùng khó thoát giỏ hàng?

3 giờ trướcBài gốc

Tốc độ tăng trưởng của TikTok Shop đang khiến giới phân tích bất ngờ, không chỉ vì quy mô doanh số mà còn bởi cách thức đi vào thói quen tiêu dùng hằng ngày của người dùng.

Nền tảng này khiến hoạt động mua sắm diễn ra nhanh đến mức gần như tự động, chỉ bằng một cái chạm khi cảm xúc dâng lên. Xu hướng mới này không chỉ tạo ra áp lực cạnh tranh mà còn buộc các thương hiệu lớn phải thay đổi cách tiếp cận khách hàng.

Từ video ngắn đến cú “chốt đơn” chỉ trong vài giây

TikTok Shop ghi nhận giá trị giao dịch toàn cầu lên tới 19 tỷ USD chỉ trong quý III/2024, gần chạm mức 20,1 tỷ USD của eBay, đây là nền tảng đã tồn tại hơn ba thập kỷ. Thành tích đáng chú ý này đạt được dù TikTok Shop tại Mỹ mới ra mắt vào tháng 9/2023, nhưng doanh số đã tăng vọt 125% chỉ sau một năm.

Thời điểm Black Friday - Cyber Monday 2024 càng cho thấy sự bứt tốc của nền tảng, khi mức tăng trưởng đơn hàng đạt 165% so với cùng kỳ. Điều đáng nói, các đợt tranh cãi pháp lý hay lo ngại siết kiểm soát không làm giảm đà đi lên của TikTok Shop, thậm chí còn khiến hành vi tiêu dùng bám sâu hơn vào nền tảng.

Doanh số TikTok Shop tăng mạnh sau hai năm ra mắt.

Theo chuyên gia phân tích điện tử Juozas Kaziukėnas, thị trường mải tập trung vào câu chuyện “cấm hay không cấm” TikTok mà quên rằng thị phần của TikTok Shop trong thương mại điện tử Mỹ vẫn tăng đều từng quý. Điều này phản ánh sức hút của mô hình không nằm ở tính năng mua hàng, mà ở cách nền tảng biến nội dung thành dòng chảy thương mại tự nhiên.

Cốt lõi thành công của TikTok Shop nằm ở triết lý “xem rồi mua”, thay vì “tìm rồi mua”. Khi người dùng đang đắm chìm trong video ngắn hoặc livestream, các sản phẩm được lồng ghép khéo léo khiến cảm xúc và hành động mua hàng liền mạch chỉ trong vài giây. Cấu trúc này phá vỡ cách vận hành truyền thống của thương mại điện tử.

Khác với Amazon hay eBay - nơi người dùng chủ động tìm kiếm, so sánh và đọc đánh giá, TikTok Shop lại thúc đẩy kiểu mua sắm ngẫu hứng. Một video hướng dẫn đánh khối, một mẹo làm sạch nhà cửa, hay một đoạn livestream minh họa trực tiếp có thể biến tò mò thành quyết định mua ngay lập tức. Không cần thoát ứng dụng, không phải mở tab mới, không gián đoạn giải trí.

Chính mô hình “mua sắm một chạm theo cảm xúc” này khiến gen Z và gen Alpha trở thành nhóm khách hàng trung tâm. Họ tin vào người sáng tạo nội dung nhiều hơn thương hiệu, đồng thời bị cuốn vào các video có tính trải nghiệm trực quan. Khi cảm hứng tới đúng thời điểm, hành vi mua hàng diễn ra như một phản xạ tự nhiên.

Tại Việt Nam, TikTok Shop đang tạo ra làn sóng cạnh tranh mới. Sáu tháng đầu năm, doanh số nền tảng đạt hơn 93.300 tỷ đồng, chiếm 42% thị phần, thu hẹp nhanh khoảng cách với Shopee.

Người dùng trẻ tại Việt Nam thể hiện sự phụ thuộc đặc biệt vào đánh giá của KOC, micro-influencer và xu hướng đang lan trên TikTok, đây là yếu tố khiến nền tảng này trở thành “máy tạo đơn” mạnh nhất thời điểm hiện tại.

Thương hiệu muốn thắng phải thay đổi tư duy bán hàng

TikTok Shop đã hình thành một chuỗi bán hàng hoàn chỉnh dựa trên video: nội dung là công cụ thu hút, thuật toán phân phối giúp lọc khách hàng tiềm năng, còn livestream đóng vai trò chốt đơn quy mô lớn. Mô hình này giúp các nhà bán nhỏ dễ dàng tăng trưởng mà không phải tốn chi phí khổng lồ cho quảng cáo.

Một nghịch lý bắt đầu xuất hiện: top nhà bán doanh thu cao nhất trên TikTok Shop lại phần lớn là các thương hiệu nhỏ, thậm chí mới thành lập. Điều này phản ánh sự chậm chân của các doanh nghiệp lớn khi họ vẫn dựa vào mô hình marketing truyền thống với quy trình phê duyệt dài và ít linh hoạt.

Thương hiệu muốn thành công trên TikTok Shop cần ưu tiên ba yếu tố: chọn đúng sản phẩm “mồi”, tối ưu mức giá phù hợp hành vi mua “bốc đồng” và đồng bộ nội dung mạng xã hội với gian hàng để dẫn dắt chốt đơn liền mạch. Đây là cách duy nhất để chuyển từ việc “được xem” sang “được mua”.

Tuy nhiên, TikTok Shop cũng đang đối mặt với các thách thức lớn tại Mỹ và châu Âu - nơi văn hóa mua sắm livestream chưa phổ biến như châu Á. Dù tăng trưởng vẫn mạnh, việc nhân rộng mô hình livestream toàn cầu cần thêm thời gian để thích nghi với thị hiếu từng thị trường.

Một số chuyên gia cảnh báo dữ liệu tăng trưởng từ các đơn vị phân tích như EchoTik có thể thiên về hướng lạc quan, do liên quan đến mô hình kinh doanh của họ. Dù vậy, xu hướng tiêu dùng chuyển dịch về video ngắn và mua sắm theo cảm xúc vẫn rõ ràng và không thể đảo ngược.

Tại Việt Nam, TikTok Shop được đánh giá là kênh bán hàng chiến lược trong thời gian tới. Tuy nhiên, cơ hội sẽ không dành cho những thương hiệu chậm đổi mới. Doanh nghiệp cần chuẩn hóa pháp lý, tối ưu vận hành, đầu tư nội dung sáng tạo và hợp tác sâu với hệ sinh thái KOL/KOC để không bỏ lỡ “cửa sổ vàng” trước khi cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn.

Tiến Anh

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/thi-truong/lan-song-mua-sam-mot-cham-vi-sao-tiktok-shop-khien-nguoi-dung-kho-thoat-gio-hang-1111107.html