Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters
Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh các công ty này đang chuẩn bị cho một giai đoạn dài giá dầu thô giảm có thể sắp xảy đến.
Theo thống kê từ tờ báo Financial Times, thời gian qua ngành dầu khi đã chứng kiến các đợt sa thải nhân sự với quy mô chục hàng nghìn người tại những công ty bao gồm Chevron và BP. Hàng chục tỷ USD được hứa hẹn đầu tư cũng bị rút lại. Các công ty cũng đưa ra kế hoạch cắt giảm chi phí, tạm dừng một số dự án hoặc rao bán một số dự án khác để cân bằng bảng cân đối kế toán.
Ngành công nghiệp dầu đá phiến tại Mỹ cũng chịu tác động nặng nề. Tuần trước, ConocoPhillips trở thành công ty mới nhất trong ngành thông báo sa thải nhân sự để phản ứng với tình hình thị trường.
“Đây không chỉ là vấn đề của riêng Conoco. Đây là tín hiệu cảnh báo đỏ cho toàn bộ ngành dầu khí Mỹ”, ông Kirk Edwards, giám đốc công ty Latigo Petroleum tại bang Taxas nói về quyết định sa thải của ConocoPhillips.
Thậm chí các công ty năng lượng quốc doanh lớn nhất cũng không nằm ngoài xu hướng. Tập đoàn Saudi Aramco của Saudi Arabia gần đây đã bán cổ phần tị giá 10 tỷ USD trong một dự án đường ống, còn công ty Petronas của Malaysia cắt giảm 5.000 nhân sự.
Hiện tại, giá dầu thô đã giảm một nửa so với mức đỉnh ghi nhận vào thời điểm ngay sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine năm 2022. Trong khi đó, cuối tuần trước, liên minh Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và các đối tác, còn gọi là OPEC+, quyết định tiếp tục tăng sản lượng bất chấp cảnh báo về tình trạng dư cung sắp xảy ra. Điều này sẽ tiếp tục gây áp lực tới giá dầu trong thời gian tới.
Trong 5 tháng qua, OPEC+ đã chuyển hướng từ chiến lược hạn chế sản xuất để làm tăng giá dầu sang chiến lược tăng sản lượng để giành lại thị phần và đánh bại các đối thủ có chi phí cao hơn ở Mỹ và các quốc gia không thuộc OPEC.
Công ty tư vấn và nghiên cứu Wood Mackenzie dự báo giá dầu Brent có thể giảm xuống dưới 60 USD/thùng vào đầu 2026 và duy trì dưới ngưỡng này trong vài năm trừ khi xảy ra một cú sốc địa chính trị. Đầu tuần này, giá dầu Brent giao dịch ở mức dưới 66 USD.
Với giá dầu dưới 60 USD, các công ty dầu khí lớn của phương Tây sẽ không thể chi trả cho các kế hoạch đầu tư cũng như thực hiện các chương trình trả cổ tức và mua lại cổ phiếu mà nhà đầu tư mong đợi. Ngân hàng Morgan Stanley dự báo các công ty này sẽ giảm việc mua lại cổ phiếu trong những tháng tới và thực tế là BP đã làm như vậy.
Wood Mackenzie dự báo đầu tư trong lĩnh vực dầu khí toàn cầu sẽ giảm 4,3% xuống còn 341,9 tỷ USD trong năm nay. Đây là lần giảm đầu tiên kể từ năm 2020.
Tháng trước, Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) dự báo sự sụt giảm về đầu tư sẽ khiến sản lượng dầu năm nay của Mỹ - nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới - giảm lần đầu tiên kể từ năm 2021.
Thị trường lao động cũng chịu tác động lớn, đặc biệt là tại Taxas - trung tâm ngành dầu khí Mỹ và cũng là nơi đặt trụ sở của nhiều công ty lớn.
CEO của ConocoPhillips, ông Ryan Lance cho biết khoảng 25% nhân sự của công ty, tức khoảng 3.250 người, sẽ bị sa thải từ nay tới Giáng sinh. Trong khi đó, Chevron đã bắt đầu kế hoạch sa thải khoảng 8.000 nhân sự từ tháng 2 đến nay. Cả hai công ty này đều đang thúc đẩy tái cấu trúc toàn diện bộ máy hoạt động sau các vụ thâu tóm lớn.
Tại Anh, tháng 1/2025, BP cho biết sẽ sa thải khoảng 4.700 nhân sự để nâng cao lợi nhuận cho cổ đông của công ty.
Theo các nhà phân tích, trong số các công ty dầu khí, ExxonMobil hiện có vị thế tài chính tốt nhất nhờ mức nợ thấp và dòng tiền tự do trên 14 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025.
Một số công ty dầu khí lớn hiện đang dựa vào việc thuê ngoài và ứng dụng công nghệ mới, với các vị trí hành chính, kế toán và kỹ thuật chuyển sang các quốc gia như Ấn Độ. Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng các công ty này vận hành hiệu quả bộ máy với ít nhân sự hơn.
Ngọc Trang