Làn sóng sa thải toàn cầu: Điều gì đang xảy ra?

6 giờ trướcBài gốc

AI và làn sóng sa thải toàn cầu

Sự phát triển bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đang khiến nhiều doanh nghiệp trên toàn cầu phải thay đổi mô hình hoạt động để tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu suất. Đặc biệt, các tập đoàn lớn trong các lĩnh vực tài chính, sản xuất, bán lẻ và công nghệ đang đẩy mạnh ứng dụng AI nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào nhân lực, từ đó dẫn đến làn sóng sa thải hàng loạt.

Không chỉ dừng lại ở một xu hướng tạm thời, sự thay đổi này phản ánh một chuyển dịch cơ cấu lao động sâu rộng, nơi nhiều công việc truyền thống dần bị thay thế bởi máy móc và phần mềm thông minh. Điều này đặt ra thách thức lớn cho lực lượng lao động hiện tại, đồng thời đòi hỏi các quốc gia và doanh nghiệp phải nhanh chóng thích nghi với kỷ nguyên AI.

Theo báo cáo mới nhất của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), có tới 41% doanh nghiệp trên toàn cầu dự kiến sẽ giảm lực lượng lao động trong 5 năm tới do ảnh hưởng từ AI và tự động hóa. Riêng năm 2024, hơn 260.000 nhân viên trong lĩnh vực công nghệ đã bị sa thải bởi gần 100 công ty lớn như Meta, Amazon, Microsoft, Google, TikTok, theo dữ liệu từ Layoffs.fyi.

Amazon, với mục tiêu tối ưu hóa quy trình logistics, đã sa thải hơn 18.000 nhân viên. Ảnh: Reuters.

Amazon, với mục tiêu tối ưu hóa quy trình logistics, đã sa thải hơn 18.000 nhân viên khi đẩy mạnh sử dụng robot và AI trong các nhà kho. Tesla cũng tuyên bố cắt giảm 10% nhân sự, tiếp tục mở rộng ứng dụng AI vào sản xuất ô tô.

Không nằm ngoài xu hướng này, Spotify đã sa thải 1.500 nhân viên vào đầu năm 2024, tận dụng AI để cải thiện hệ thống quảng cáo và trải nghiệm người dùng. Trong khi đó, Oracle cũng cắt giảm 3.000 việc làm, tập trung phát triển các giải pháp tự động hóa đám mây.

Ngoài lĩnh vực công nghệ, Dell đã tuyên bố sa thải 12.500 nhân viên, hướng đến chiến lược tinh gọn và tập trung vào sản phẩm AI. Meta (Facebook) tiếp tục thực hiện chiến dịch tái cấu trúc khi loại bỏ 3.600 vị trí, chuyển dịch sang đầu tư vào metaverse và công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Trên thế giới, ngân hàng DBS (Singapore) đã cắt giảm 4.000 việc làm khi triển khai AI để thay thế các công việc của giao dịch viên và nhân viên hỗ trợ khách hàng. Theo dự báo từ WEF, 200.000 nhân sự trong ngành ngân hàng có thể mất việc trong 3-5 năm tới nếu xu hướng số hóa tiếp tục gia tăng.

Robot và AI thay thế lao động phổ thông

Ngành sản xuất cũng đang chứng kiến những thay đổi sâu sắc. Các công ty ô tô, điện tử và hàng tiêu dùng đang dần thay thế lao động thủ công bằng robot và hệ thống tự động. Tesla đã triển khai dây chuyền sản xuất thông minh, giúp tối ưu hóa năng suất nhưng đồng thời cũng khiến nhiều công nhân bị mất việc.

Theo báo cáo từ McKinsey & Company, AI và tự động hóa có thể thay thế 50% công việc trong ngành sản xuất toàn cầu trong vòng 20 năm tới. Các công việc đơn giản như lắp ráp, kiểm tra chất lượng và đóng gói có nguy cơ bị thay thế bởi máy móc, làm thay đổi hoàn toàn thị trường lao động trong ngành này.

Ngành bán lẻ cũng đang chịu tác động mạnh mẽ khi các doanh nghiệp ngày càng ứng dụng công nghệ AI để quản lý kho hàng, tối ưu hóa quy trình bán hàng và thay thế nhân viên hỗ trợ khách hàng.

Amazon đang đẩy mạnh đầu tư vào robot kho vận và hệ thống thanh toán tự động. Các siêu thị Amazon Go đã triển khai công nghệ nhận diện không cần thu ngân, cho phép khách hàng thanh toán mà không cần gặp nhân viên. Điều này giúp tối ưu hóa chi phí vận hành nhưng đồng thời khiến nhiều vị trí trong ngành bán lẻ trở nên dư thừa.

Các công ty ô tô, điện tử và hàng tiêu dùng đang dần thay thế lao động thủ công bằng robot và hệ thống tự động. Ảnh minh họa.

Các hãng hàng không và công ty du lịch đang ứng dụng AI để tối ưu hóa việc đặt vé, hỗ trợ khách hàng và cải thiện quy trình dịch vụ.

Hãng hàng không United Airlines đã triển khai chatbot AI để tự động hóa việc hỗ trợ khách hàng, giúp tiết kiệm chi phí nhân sự nhưng đồng thời khiến nhiều vị trí bị cắt giảm. Theo báo cáo từ Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), ngành hàng không có thể giảm tới 30% nhân sự trong 5 năm tới do sự phát triển mạnh mẽ của AI.

Ngay cả trong lĩnh vực công nghệ, AI đang làm thay đổi cách các doanh nghiệp vận hành. Google, Microsoft và IBM đang đầu tư mạnh vào AI để tự động hóa lập trình, phân tích dữ liệu và phát triển sản phẩm.

Công cụ GitHub Copilot của Microsoft đã giúp các lập trình viên giảm bớt công việc lặp đi lặp lại, đặt ra nguy cơ cắt giảm nhân sự trong các bộ phận phát triển phần mềm. Google cũng đang triển khai AI vào nhiều lĩnh vực, từ dịch thuật đến xử lý ngôn ngữ tự nhiên, làm giảm nhu cầu về nhân sự cho các công việc liên quan đến phân tích dữ liệu và dịch vụ nội dung.

Dù AI đang khiến nhiều công việc truyền thống biến mất, nhưng nó cũng mở ra cơ hội mới. Những công việc đòi hỏi kỹ năng công nghệ cao, khả năng làm việc với AI và quản lý dữ liệu sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Các chuyên gia nhân sự cho rằng thay vì lo lắng về nguy cơ thất nghiệp, người lao động cần chủ động nâng cao kỹ năng để thích nghi với thị trường lao động mới. Việc hiểu và làm chủ công nghệ AI sẽ là chìa khóa giúp người lao động tận dụng tối đa những cơ hội mà cuộc cách mạng công nghệ mang lại.

Thanh Thắng

Nguồn Giao Thông : https://www.baogiaothong.vn/lan-song-sa-thai-toan-cau-dieu-gi-dang-xay-ra-192250228131328886.htm