Ngày 21/8, TAND Tp.HCM mở phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Lưu Quang Lãm (SN 1959, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Đại Hải) về tội Lừa đải chiếm đoạt tài sản. Bị cáo Ngô Xuân Trường (SN 1975, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Đại Hải) bị xét xử về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Đây là hai bị cáo có nhiều sai phạm liên quan đến dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh, khiến hàng trăm hộ dân bức xúc và việc khiếu nại, khiếu kiện kéo dài hàng chục năm qua.
Trong vụ án này, bị cáo Ngô Xuân Trường (ảnh) bị tạm giam từ năm 2021; còn bị cáo Lưu Quang Lãm được tại ngoại, áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Để phục vụ việc xét xử, HĐXX triệu tập hàng trăm cá nhân, tổ chức với tư cách tố tụng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Những người này được bố trí ngồi ngay trước cửa phòng xử, tham gia phiên tòa thông qua một màn hình lớn được kết nối từ trong phòng xử án.
Tại phần thủ tục, nhiều luật sư, người bị hại và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đề nghị hoãn phiên xử để triệu tập thêm những người liên quan, bị hại nhưng không có tên trong danh sách theo quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Sau khi hội ý, HĐXX quyết định tiếp tục phiên tòa. Thời gian mở lại phiên tòa sẽ được thông báo sau.
Dự án khu dân cư Hiệp Bình Chánh được cơ quan chức năng phê duyệt vào năm 2001 cho Công ty TNHH Tư vấn - Đầu tư - Xây dựng K&N (sau này đổi tên thành Công ty CP Đại Hải) làm chủ đầu tư. Tiếp đó, Công ty K&N và Chi nhánh Tổng Công ty Sông Đà tại Tp.HCM (nay là Công ty CP Ani) ký hợp đồng hợp tác kinh doanh.
Trong thời gian từ tháng 12/2003 đến tháng 9/2019, Công ty Đại Hải đã ký kết các hợp đồng bán đất cho khách hàng ở khu dân cư Hiệp Bình Chánh thông qua hai hình thức là Hợp đồng góp vốn và Hợp đồng chuyển nhượng nền đất để xây dựng nhà ở.
Sau đó, liên doanh Công ty Đại Hải và Công ty Sông Đà đã hoàn thành thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khách hàng gồm 98 nền nhà phố và 65 nền biệt thự
Trong thời gian làm Giám đốc Công ty Đại Hải, bị cáo Ngô Xuân Trường có trách nhiệm thực hiện các thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại các dự án khu dân cư Hiệp Bình Chánh cho 17 cá nhân nhận chuyển nhượng nền đất từ Công ty Đại Hải, Công ty Sông Đà.
Tuy nhiên, do Trường còn nợ 36 tỷ đồng của nhiều người nên Trường đã làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất của 17 cá nhân trên cho các chủ nợ để cấn trừ nợ, dẫn đến thiệt hại cho người mua hợp pháp trước đó với số tiền trên hợp đồng là 10,7 tỷ đồng.
Đối với hành vi của bị cáo Lưu Quang Lãm, trong thời gian từ ngày 24/3/2012 đến 28/11/2012, bị cáo Lãm là chủ tịch hội đồng quản trị, kiêm giám đốc Công ty Đại Hải. Mặc dù biết rõ 115 thửa đất đã được bán cho người dân trước đó, ông Lãm vẫn ký kết 7 hợp đồng thế chấp, bảo lãnh để đảm bảo cho 6 doanh nghiệp vay của các ngân hàng: Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh quận 1, Vietcombank Chi nhánh TP.HCM; Ngân hàng Thương mại cổ phần Phương Nam (nay sáp nhập vào Sacombank) và Agribank Chi nhánh Nhà Bè với tổng số tiền hơn 208 tỷ đồng.
Hiện các doanh nghiệp được bị cáo Lãm bảo lãnh cho vay các ngân hàng trên còn nợ các Ngân hàng Đông Á - Chi nhánh quận 1 và Ngân hàng Vietcombank - Chi nhánh Tp.HCM tổng số tiền hơn 173 tỷ đồng.
Ngày 7/7/2021, Ngân hàng Đông Á (Chi nhánh quận 1) có đơn tố cáo Công ty Cổ phần Đầu tư Kinh doanh Phát triển Nhà Thành Phố (bên vay vốn) và Công ty Cổ phần Đầu tư Đại Hải (bên thế chấp) có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Đến nay bị cáo Lãm đã khắc phục một phần hậu quả, nhưng hành vi của Lưu Quang Lãm đã cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trước đó vào ngày 19/3/2025, TAND Tp.HCM đã mở phiên xử sơ thẩm lần 1. Tại phiên tòa này, bị cáo Trường cho rằng đây là hai vụ án độc lập cần được tách ra để xét xử. Tuy nhiên, quan điểm này của bị cáo không được đại diện VKS chấp nhận. Lý do là hai vụ án đều liên quan trực tiếp đến Công ty CP Đầu tư Đại Hải. Dù hành vi phạm tội diễn ra trong các giai đoạn khác nhau và do hai cá nhân khác nhau thực hiện, nhưng bản chất vụ án vẫn có mối liên hệ mật thiết, không thể tách rời khi xét xử.
Ngoài ra, luật sư bào chữa cho hai bị cáo cho rằng vụ án có nhiều bị hại và người liên quan không được triệu tập, do đó HĐXX cần xem xét lại việc triệu tập họ. Đồng thời, luật sư đề nghị làm rõ tất cả đơn tố cáo từ các ngân hàng.
Đại diện VKS tại tòa cũng đề nghị cần phải xem xét lại việc triệu tập những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án và làm rõ một số tình tiết trong vụ án.
Do những yêu cầu trên là chính đáng nên HĐXX quyết định hoãn phiên tào (lần 1).
Võ Công Thư