Bến Nhà Rồng, nay là Bảo tàng Hồ Chí Minh, Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, một điểm nhấn về Không gian văn hóa Hồ Chí Minh trên địa bàn thành phố. (Ảnh MẠNH HẢO)
Văn kiện Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020- 2025 xác định: “Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành một Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, nơi tư tưởng, đạo đức, phong cách và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hiện hữu thường xuyên, trở thành tài sản tinh thần, giá trị văn hóa đặc trưng của người dân, cán bộ, đảng viên của thành phố mang tên Bác”.
Việc xây dựng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh theo Nghị quyết của Đảng bộ thành phố để làm cho các giá trị cốt lõi văn hóa Hồ Chí Minh về tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội và biểu tượng sáng ngời của Bác luôn hiện hữu tại thành phố mang tên Người. Và còn nơi nào thiêng liêng hơn, giàu ý nghĩa hơn để mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, lan tỏa văn hóa Hồ Chí Minh như tại Bến Nhà Rồng, nơi 114 năm trước, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã lên tàu ra đi tìm đường cứu nước! Mỗi tấc đất ở đây đều in dấu ấn của lịch sử, gắn liền với hành trình dựng xây đất nước, gợi nhắc về cội nguồn dân tộc và khát vọng độc lập, tự do theo con đường Nguyễn Tất Thành- Hồ Chí Minh đã lựa chọn. Bến Nhà Rồng, với Không gian văn hóa Hồ Chí Minh sẽ không chỉ là điểm đến hấp dẫn du khách, mà còn là nơi người dân thành phố tìm về, lắng nghe tiếng gọi của lịch sử, nhắc nhớ về hành trình dựng nước và giữ nước của cha ông và trên hết là khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc.
Trong bối cảnh quỹ đất trung tâm thành phố ngày càng khan hiếm, việc tạm dừng một dự án có giá trị kinh tế lớn để giữ lại khoảng không gian văn hóa và sinh hoạt cho cộng đồng là một quyết định can đảm, nhân văn và hoàn toàn đúng đắn. Đó là sự lựa chọn không chỉ bằng lý trí mà còn bằng cả trái tim, là hành động cụ thể của tinh thần “lấy dân làm gốc”. Đó là minh chứng rõ ràng cho một tư duy phát triển bền vững, khẳng định mạnh mẽ rằng, phát triển kinh tế phải đi đôi với gìn giữ bản sắc, đặt con người và văn hóa vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển. Phát triển thành phố bền vững không chỉ là bảo vệ môi trường tự nhiên, mà còn là giữ gìn môi trường văn hóa, thứ tạo nên linh hồn của thành phố này. Thành phố mang tên Bác phát triển hiện đại, văn minh không chỉ là với những trung tâm tài chính, thương mại, cao ốc chọc trời, là những chỉ số kinh tế không ngừng tăng cao mà còn là cả những nơi chạm được vào chiều sâu lịch sử, nâng đỡ tâm hồn mỗi cư dân sống ở nơi đây. Những công trình như vậy không chỉ phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, sinh hoạt cộng đồng, mà còn góp phần định hình diện mạo một đô thị hiện đại, văn minh, nghĩa tình.
Việc dành đất cho công viên, mở rộng các không gian công cộng, không gian văn hóa và tưởng niệm trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ cho thấy, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh chọn con đường phát triển bền vững, lấy văn hóa làm nền tảng, hài hòa giữa hiện đại và lịch sử, giữa vật chất và tinh thần, giữa con người và không gian sống để bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa tinh thần của thành phố, từ đó tạo ra sức bật mới cho tương lai. Và không chỉ dừng lại ở Bến Nhà Rồng, thành phố còn định hướng biến khu đất “vàng” số 1 Lý Thái Tổ trở thành công viên và địa điểm tưởng niệm đồng bào đã mất vì đại dịch Covid - 19. Với quyết định này, nơi từng là biểu tượng sự thịnh vượng của Sài Gòn xưa sẽ trở thành không gian chung của ký ức và sự sẻ chia thấm đẫm cốt cách, lòng nhân ái, nghĩa tình của người Sài Gòn-Thành phố Hồ Chí Minh.
Một thành phố hiện đại, văn minh, giàu giá trị truyền thống, nơi “đáng sống” và “đáng nhớ”, nơi mỗi công dân cảm thấy được gắn bó, tự hào và trách nhiệm đang đi lên từ những quyết định hợp lòng dân, ý Đảng.
HỒNG QUÂN