Các du khách và đại diện công ty lữ hành tham quan không gian Phủ Tiên Hương, Hà Nội.
Không gian tín ngưỡng độc đáo
Phủ Tiên Hương do Tiến sĩ, nghệ nhân Nguyễn Đức Hiển, một nhà nghiên cứu, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu khởi dựng từ năm 2013 và hoàn thiện sau 3 năm.
Đây là nơi thờ các vị Thánh trong hệ thống Tứ Phủ, với Mẫu Liễu Hạnh giữ vị trí trung tâm. Mong muốn tạo dựng một không gian linh thiêng nhưng gần gũi, nghệ nhân Nguyễn Đức Hiển đã thiết kế phủ theo kiến trúc chữ Đinh truyền thống, gồm khu điện chính và hai dãy nhà ngang thờ thần linh, Thành hoàng và tổ tiên.
Khu thờ chính có 2 tầng: Tầng 1 kết hợp yếu tố cổ điển và hiện đại, vừa trưng bày hiện vật tâm linh vừa làm nơi tiếp khách; tầng hai là hệ thống điện phủ với năm gian thờ, được bài trí hoành phi, câu đối, cửa võng theo phong cách cổ truyền.
Nghệ nhân Nguyễn Đức Hiển giới thiệu về không gian trưng bày tại tầng 1 của Phủ Tiên Hương.
Tháng 1/2024, Phủ Tiên Hương được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục là phủ thờ Mẫu có hệ thống cửa võng độc đáo, trang trí nhiều họa tiết chư Tiên, chư Thần, chư Thánh. Trước đó, tháng 10/2023, Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam đã công nhận nơi đây là Di sản văn hóa tâm linh.
Trong chuyến famtrip, du khách và đại diện các công ty lữ hành không chỉ tham quan kiến trúc Phủ Tiên Hương, mà còn được trực tiếp trải nghiệm nghi lễ hầu đồng, với hai giá hầu nam thần và nữ thần do chính nghệ nhân và cũng là đồng thầy Nguyễn Đức Hiển thực hiện.
Nghệ nhân, đồng thầy Nguyễn Đức Hiển giới thiệu về các trang phục hầu đồng.
Du khách cũng được nghe ông chia sẻ, giới thiệu về nguồn gốc lịch sử, đặc điểm của tín ngưỡng thờ Mẫu bằng 2 ngôn ngữ Việt-Anh, để hiểu hơn vẻ đẹp của nghệ thuật trình diễn đặc sắc trong nghi thức hầu đồng, nét độc đáo của âm nhạc chầu văn – linh hồn của nghi lễ, cũng như ý nghĩa văn hóa-xã hội của tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam…
Nghệ nhân, đồng thầy Nguyễn Đức Hiển cho biết, sau khi Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt chính thức được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, tín ngưỡng thờ Mẫu càng được cộng đồng quốc tế quan tâm.
Ngay từ khi xây dựng công trình tâm linh Phủ Tiên Hương, ông đã mong muốn nơi đây không chỉ là nơi thực hành tín ngưỡng, mà còn là không gian văn hóa để học sinh, sinh viên, các nhà nghiên cứu, và bạn bè quốc tế đến tìm hiểu về một di sản đặc sắc của người Việt.
Đồng thầy, nghệ nhân Nguyễn Đức Hiển giới thiệu về nguồn gốc lịch sử, vẻ đẹp của tín ngưỡng thờ Mẫu.
Ông nhấn mạnh, tín ngưỡng thờ Mẫu không chỉ lan tỏa nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc, mà còn hàm chứa giá trị giáo dục sâu sắc: Nuôi dưỡng cái thiện, cái mỹ trong tâm hồn; bồi đắp lòng biết ơn của thế hệ trẻ đối với cha mẹ, tổ tiên, cũng như tưởng nhớ công lao của những bậc anh hùng có công dựng nước và giữ nước.
Phủ Tiên Hương của ông thời gian qua đã đón nhiều đoàn sinh viên, chuyên gia trong và ngoài nước đến nghiên cứu, trải nghiệm.
Sức hút với du khách quốc tế
Tham gia famtrip, ông Nguyễn Đức Hạnh, CEO Công ty All Asia Vacation (AAV) cho biết: Sau nhiều năm khai thác thị trường khách quốc tế cao cấp, ông nhận ra có những nhóm khách đặc biệt muốn đến Việt Nam du lịch kết hợp tìm hiểu những gì thuộc về đặc trưng của Việt Nam, trong đó có đạo Mẫu.
Ông Hạnh đánh giá, phủ Tiên Hương là một điểm đến gần trung tâm Hà Nội, đồng thầy Nguyễn Đức Hiển lại là một trong số rất ít những người vừa thực hành, vừa am hiểu sâu sắc về tín ngưỡng thờ mẫu, đặc biệt là thông thạo ngoại ngữ. Vì thế, có khả năng tạo ra những trải nghiệm sâu sắc cho du khách quan tâm, phù hợp để tổ chức tour trong nửa ngày hoặc một ngày khi du khách đến thăm Phủ Tiên Hương.
Nghệ nhân, đồng thầy Nguyễn Đức Hiển thực hiện giá hầu Đức Thánh Hoàng Mười.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Vân Anh, Giám đốc Công ty Hổ Đông Dương cho rằng: Hiện nay, có những tệp khách không chỉ đến Việt Nam một lần mà còn đến nhiều lần. Và ở những lần quay lại sau đó, du khách luôn hỏi về những sản phẩm mang bản sắc văn hóa Việt Nam.
“Với vị trí cách trung tâm Thủ đô Hà Nội chỉ khoảng một giờ di chuyển ô-tô, Phủ Tiên Hương có thể xem là một điểm nhấn giúp du khách có những hiểu biết sâu hơn về văn hóa truyền thống Việt Nam, hoàn toàn có thể kết hợp cùng hành trình city tour Hà Nội hoặc kết hợp với tham quan danh lam thắng cảnh để tạo thành chuỗi trải nghiệm trọn vẹn cho du khách”, bà Vân Anh gợi ý.
Nghệ nhân, đồng thầy Nguyễn Đức Hiển thực hiện giá hầu Cô Đôi Thượng Ngàn.
Một minh chứng sinh động cho sức lan tỏa của tín ngưỡng thờ Mẫu là trường hợp du khách Đức Isabel Weitschies. Trước đây, khi lần đầu được xem hầu đồng tại Việt Nam, Isabel đã ấn tượng bởi sự linh thiêng và vui tươi của nghi lễ. Sau này tìm hiểu sâu hơn cô càng thấy thích, vì qua thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu, có thể biết thêm nhiều điều về văn hóa lịch sử Việt Nam, bởi đa số các vị Thánh được ca tụng đều gắn với lịch sử, là những anh hùng dân tộc hoặc vị thần bảo hộ…
Cô cũng cho biết bản thân đã hoàn thành chương trình thạc sĩ về tín ngưỡng thờ mẫu của Việt Nam và đang tiếp tục nghiên cứu luận án tiến sĩ.
Phủ Tiên Hương là không gian văn hóa để học sinh, sinh viên, các nhà nghiên cứu, và bạn bè quốc tế đến tìm hiểu về một di sản đặc sắc của người Việt.
Trải nghiệm tại Phủ Tiên Hương cho thấy, tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam không chỉ là nét đẹp tâm linh trong đời sống cộng đồng, mà còn có thể khai thác trở thành sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước tới bạn bè quốc tế. Đặc biệt, đây cũng là nơi giúp thế hệ trẻ tiếp nhận những bài học về lòng biết ơn, nhân nghĩa và tinh thần hướng thiện – những giá trị nền tảng trong gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
TRANG ANH