Làng nghề nơi sơn cước vào vụ tết

4 giờ trướcBài gốc

Bà con xã Linh Sơn làm kẹo nhãn phục vụ dịp tết sắp tới.

Về miền du lịch Pù Luông, ghé làng dệt thổ cẩm thôn Lặn Ngoài, xã Pù Luông thời điểm này du khách đông hơn thường lệ. Điểm chung là nhiều du khách mang theo mình những chiếc khăn ấm, tấm vải thổ cẩm được dệt thủ công bằng tay của bà con. Chị Hà Mai Nhung, du khách đến từ Hà Nội, cho biết: “Dịp này cả gia đình về Pù Luông để trải nghiệm không khí của vùng non cao, với những món ăn đặc sản núi rừng. Điều tuyệt vời nhất trong những ngày lạnh này là các thành viên có thể tận tay mua cho mình những chiếc khăn ấm”.

Thôn Lặn Ngoài thấp thoáng những nếp nhà sàn nép mình dưới triền núi xanh. Tiếng thoi đưa đều nhịp, khung cửi cọt kẹt vang lên, hòa cùng sắc màu rực rỡ của tấm vải thổ cẩm đang dần hoàn thiện. Với người dân nơi đây, dệt thổ cẩm không chỉ là nghề mưu sinh mà còn là cách để họ lưu giữ ký ức văn hóa của cộng đồng người Thái. Những sản phẩm thổ cẩm của bà con thôn Lặn Ngoài trước kia chủ yếu phục vụ sinh hoạt thường ngày như chăn, màn, áo váy... nhưng cùng với sự phát triển của du lịch cộng đồng, nghề dệt đã có thêm cho mình hướng đi mới. Hiện toàn thôn có gần 100 khung dệt hoạt động thường xuyên. Dịp cuối năm này nhiều đơn hàng không chỉ đến từ các du khách về đây, mà nhiều hộ dân đã chủ động quảng bá lên mạng xã hội để bán hàng.

Nhằm thích ứng với thị trường, các hộ làm nghề cũng đã liên kết thành tổ hợp tác, hỗ trợ nhau từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh việc giữ gìn hoa văn truyền thống, bà con cũng mạnh dạn cải tiến mẫu mã, sáng tạo thêm nhiều sản phẩm mới phù hợp với thị hiếu du khách như túi xách, giày dép, thú nhồi bông, đồ lưu niệm nhỏ gọn. Một số sản phẩm đã được công nhận OCOP, mở ra cơ hội đưa thổ cẩm thôn Lặn Ngoài ra khỏi phạm vi bản làng, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.

Theo trưởng thôn Lặn Ngoài Hà Văn Hạnh, nếu trước kia dệt thổ cẩm chủ yếu phục vụ nhu cầu trong cộng đồng, thì nay mỗi sản phẩm làm ra đều mang thêm sứ mệnh quảng bá văn hóa. Những tấm vải, chiếc túi hay món quà lưu niệm tuy nhỏ nhưng chứa đựng hồn cốt của người Thái ở Pù Luông.

Rời Pù Luông, về với làng nghề làm kẹo nhãn Châu Lang, xã Linh Sơn, không khí chuẩn bị hàng hóa cuối năm ở đây cũng rộn ràng không kém. Các bếp lửa của bà con gần như đỏ rực từ sáng sớm đến tối muộn. Trên những chiếc chảo dầu lớn từng mẻ kẹo nhãn vàng ruộm, thơm lừng lần lượt ra lò, sẵn sàng cung ứng cho thương lái. Theo lời kể của các bậc cao niên, nghề làm kẹo nhãn ở Châu Lang có lịch sử từ lâu đời. Thuở xưa, có một số người Hoa di cư đến vùng đất này đã mang theo nghề làm kẹo nhãn. Thấy những viên kẹo thơm ngon, dễ làm, người dân địa phương đã học hỏi, cải biến cho phù hợp với khẩu vị, nguyên liệu sẵn có, rồi truyền lại qua nhiều thế hệ. Dần dần, kẹo nhãn nơi đây trở thành thức quà quê quen thuộc, không thể thiếu trong ngày tết của người dân miền núi nơi đây.

Theo bà Mai Thị Hoa, thành viên HTX kẹo nhãn Châu Lang, yếu tố quyết định chất lượng sản phẩm chính là nguyên liệu và quy trình sản xuất. Mọi công đoạn đều được thực hiện cẩn trọng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Kẹo nhãn Châu Lang được làm từ những nguyên liệu giản dị như bột nếp, đường, nhưng để có mẻ bánh ngon đòi hỏi sự tỉ mỉ ở từng công đoạn. Từ chọn nguyên liệu, nhào bột, vo bánh đến chiên ngập dầu, tất cả đều cần sự khéo léo và kinh nghiệm. Kẹo đạt yêu cầu phải giòn tan bên ngoài, xốp nhẹ bên trong, có vị ngọt thanh, không gắt. Chính sự chỉn chu ấy giúp kẹo nhãn giữ được hương vị truyền thống, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường. Hiện bình quân mỗi hộ sản xuất từ 3 đến 4 tấn kẹo mỗi năm, thu nhập sau chi phí đạt khoảng 70 - 90 triệu đồng.

Phó Chủ tịch UBND xã Linh Sơn Hà Văn Hoài, cho biết: "Địa phương có khoảng 60 hộ dân làm nghề, có thu nhập ổn định. Để nâng cao giá trị và xây dựng thương hiệu, HTX kẹo nhãn Châu Lang được thành lập. Năm 2022 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao. Các khâu sản xuất được chuẩn hóa, bao bì, nhãn mác được đầu tư bài bản. Kẹo nhãn Châu Lang không chỉ bán trong địa phương mà còn theo chân thương lái đến nhiều tỉnh, thành; lên sàn thương mại điện tử".

Từ khung cửi dệt thổ cẩm của đồng bào Thái đến những mẻ kẹo nhãn trên những bếp than hồng, các làng nghề miền núi ở xứ Thanh đang hối hả bước vào vụ tết đầy tin tưởng, kỳ vọng. Trong từng sản phẩm làm ra không chỉ có công sức của người thợ, mà còn là sự kết tinh của tri thức dân gian và bản sắc văn hóa đặc trưng của vùng miền.

Bài và ảnh: Đình Giang

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/lang-nghe-noi-son-cuoc-vao-vu-tet-272585.htm