Lãng phí dự án kênh tách nước, ngăn lũ 16 năm chưa hoàn thành

20 giờ trướcBài gốc

Dự án bỏ hoang, dân lấn chiếm để nuôi thủy sản

Một hồ nuôi tôm của người dân ở phường Kỳ Trinh (thị xã Kỳ Anh) tự ý lấn chiếm, xây dựng tại vị trí kênh tách nước, ngăn lũ đi qua.

Hệ thống tách nước, phân lũ, phòng chống ngập úng cho các xã phía Nam Kỳ Anh do Ban Quản lý dự án đầu tư khu vực Khu kinh tế Hà Tĩnh làm chủ đầu tư, với số vốn hơn 886 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước. Mục tiêu của dự án là thoát nước cho gần 80 km2 diện tích lưu vực sườn đông dãy Hoành Sơn, hạn chế khả năng ngập lụt khu vực gần dự án Formosa và các cụm dân cư trên quốc lộ 1A đoạn qua Thị xã Kỳ Anh.

Dự án chia làm 3 giai đoạn; trong đó, giai đoạn 1 từ phường Kỳ Phương đến cầu Tây Yên và giai đoạn 2+3 từ cầu Tây Yên đến đê Hòa Lộc, phường Kỳ Trinh. Quá trình thi công từ năm 2009 đến năm 2014, giai đoạn 1 từ phường Kỳ Phương đến cầu Tây Yên đã cơ bản hoàn thành. Tiếp đó, giai đoạn 2 và 3 từ cầu Tây Yên đến đê Hòa Lộc thi công được một thời gian thì tạm dừng do gặp nhiều vướng mắc. Đến năm 2018 dự án đã dừng hoàn toàn việc thi công. Vì vậy, đã xảy ra tình trạng người dân ra lấn chiếm, đào đắp nuôi tôm làm công trình thay đổi hiện trạng, xuống cấp. Diện tích lòng kênh bị các hộ dân lấn chiếm trái phép ngày càng tăng.

Ông Trần Đình Khởi, ở tổ dân phố Hòa Lộc (phường Kỳ Trinh) cho hay, gia đình có hơn 1.500 m2 đất ruộng thuộc khu vực thi công dự án kênh ngăn nước, thoát lũ. Ông đã nhận tiền bồi thường giải phóng mặt bằng và bàn giao cho dự án. Tuy nhiên, sau khi thấy dự án dừng thi công, ông đã đầu tư gần 200 triệu đồng để đào ao phục vụ nuôi thủy sản.

“Thấy đất đai bỏ hoang lãng phí nên chúng tôi nuôi tôm để kiếm thêm thu nhập. Nếu sau này nhà nước thu hồi để tiếp tục làm dự án thì chúng tôi sẽ trả lại”, ông Khởi cho hay.

Theo thống kê, tại khu vực dự án đi qua phường Kỳ Trinh có hàng chục hộ đã lấn chiếm lòng kênh. Đây là những hộ dân từng có đất tại đây và đã nhận tiền đền bù giải phóng mặt bằng. Nhưng khi thấy công trình bỏ hoang, dừng thi công thì đã tự ý đào ao nuôi thủy sản.

Hàng chục hồ nuôi tôm của người dân ở phường Kỳ Trinh (thị xã Kỳ Anh) được đào đắp trong lòng kênh.

Phó Chủ tịch UBND phường Kỳ Trinh Nguyễn Hữu Thành thông tin, để triển khai dự án, địa phương đã thu hồi hơn 49 ha diện tích đất trồng hoa màu và trồng lúa của khoảng 400 hộ dân. Từ 2019, một số hộ dân thấy dự án bỏ hoang nên ra nuôi tôm, cua và đến nay, đã có gần 40 hộ ra lấn chiếm nuôi tôm.

Ông Trần Kiên, Trưởng phòng Giám sát, điều hành dự án (Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng Khu vực Khu Kinh tế tỉnh Hà Tĩnh) cho biết: Việc lấn chiếm của các hộ dân dẫn đến nhiều hệ lụy. Đó là làm thay đổi hiện trạng tuyến kênh. Ngoài ra, gây khó khăn khi dự án tiếp tục thực hiện. Đến nay UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có chỉ đạo bằng văn bản để giao cho chính quyền địa phương, chủ đầu tư giải quyết tình trạng này nhưng người dân vẫn tiếp tục lấn chiếm nuôi trồng thủy sản.

Nguy cơ lãng phí khi dừng dự án

Vật liệu thi công dự án chưa được sử dụng bị bỏ lại, nằm ngổn ngang.

Tại công trình kênh tách nước, phân lũ nhằm chống ngập úng cho các xã phía Nam thị xã Kỳ Anh nhiều vị trí đã bị hư hỏng, xuống cấp. Vật liệu phục vụ thi công dự án cũng để ngổn ngang, không có người trông giữ. Theo chủ đầu tư, dự án gồm 6 gói thầu xây lắp, trong đó có 5 gói thuộc giai đoạn 1 và 1 gói thuộc giai đoạn 2+3. Đến nay, 4 gói thầu thuộc giai đoạn 1 đã được hoàn thành, bàn giao và đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2014, bước đầu phát huy hiệu quả đầu tư. Hiện, còn 2 gói thầu đang dở dang, đã dừng thi công và chưa hoàn thành.

Nói về nguyên nhân dự án chưa thể hoàn thành, ông Trần Kiên cho hay, đến thời điểm hiện tại, các hạng mục hồ điều hòa và phần còn lại của tuyến kênh T1 dài hơn 1,6 km vẫn chưa được thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, việc thay đổi quy hoạch, thiết kế làm ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và phạm vi thực hiện. Ngoài ra, nguồn vốn bố trí chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, việc thực hiện dự án kéo dài nên trượt giá nguyên vật liệu so với dự toán ban đầu.

Theo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh, đến nay tổng số vốn ngân sách đã được bố trí cho dự án là khoảng 650 tỷ đồng. Tuy nhiên, trước thực tế tiến độ kéo dài trong nhiều năm, một số hạng mục dang dở, chưa thể triển khai do vướng mắc về giải phóng mặt bằng và điều chỉnh quy hoạch, đơn vị đã đề xuất UBND tỉnh Hà Tĩnh cho phép chấm dứt dự án hiện tại.

Đại diện Ban Quản lý cho biết: Đơn vị cũng kiến nghị tỉnh cho phép phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan để rà soát, đánh giá tổng thể, tính toán bổ sung hạng mục thiết yếu trên cơ sở khối lượng còn lại, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế. Đây là cơ sở để lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án hệ thống tách nước, phân lũ, phòng chống ngập úng Khu kinh tế Vũng Áng trong giai đoạn 2026–2030 và sau năm 2030, nhằm phát huy hiệu quả đầu tư, đáp ứng yêu cầu phát triển hạ tầng khu kinh tế trong giai đoạn tới.

Liên quan đến dự án này, ngày 19/5/2025 UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản yêu cầu các đơn vị gồm: Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh, UBND thị xã Kỳ Anh tổ chức kiểm điểm, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến các tồn tại, vướng mắc dẫn đến không hoàn thành dự án này theo đúng tiến độ, phải kết thúc dự án khi chưa hoàn thành.

Đồng thời, giao Sở Tài chính phối hợp với Sở Tư pháp và các đơn vị liên quan kiểm tra, soát xét làm rõ quy định về chấm dứt dự án, cơ quan thẩm quyền cho chủ trương chấm dứt dự án, quy trình quy định về việc chấm dứt dự án; đánh giá hiệu quả đầu tư, các hệ lụy có thể xảy ra khi chấm dứt dự án và thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đầu tư công đối với dự án này.

Bài, ảnh: Hữu Quyết (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/kinh-te/lang-phi-du-an-kenh-tach-nuoc-ngan-lu-16-nam-chua-hoan-thanh-20250613120900823.htm