Làng rèn hơn 3 thế kỷ liên tục đỏ lửa dịp cận Tết

3 giờ trướcBài gốc

Chỉ còn hơn nửa tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, hiện người dân ở làng rèn Minh Khánh (xã Tịnh Minh, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi) luôn tất bật, đỏ lửa đến tối muộn để làm các sản phẩm như dao, cuốc, liềm, rựa… phục vụ thị trường Tết.

Theo các bậc cao niên, không ai biết chính xác làng rèn nơi đây có từ bao giờ, họ chỉ biết cụ tổ nghề có gốc gác phía Bắc và có tên là Đinh Khắc Nhơn. Hơn 300 năm trước, cụ tổ cùng gia đình di cư vào Nam và chọn mảnh đất sát bên bờ sông Trà để khai hoang, lập nghề, lập làng. Kể từ đó, những lò rèn luôn đỏ lửa trên mảnh đất này.

Năm nào cũng vậy, thời gian cận Tết Nguyên đán là thời điểm tất bật với người thợ rèn ở Minh Khánh bởi nhu cầu đặt hàng tăng cao. Từ 4h sáng, khắp làng rèn lại vang lên tiếng búa, tiếng kim loại va vào nhau rộn rã.

Hơn 50 năm theo nghề, ông Nguyễn Tòng (66 tuổi, trú ở thôn Minh Khánh, xã Tịnh Minh) cho biết, cũng không ai rõ nghề có từ bao giờ, ông là đời thứ 3 trong gia đình có truyền thống làm nghề rèn.

“Người dân làm nghề rèn ở đây đỏ lửa quanh năm nhưng cứ vào vụ Tết thì tất bật hơn gấp 2-3 lần so với ngày thường. Vì vậy, hàng ngày những người làm nghề ở đây đều phải bắt đầu công việc từ lúc sáng sớm tinh mơ, kết thúc khi trời tối muộn”, ông Tòng nói.

Theo các thợ rèn, nghề rèn là nghề vất vả, đòi hỏi tính kiên nhẫn, sự bền bỉ và sức lực… chịu được cái nóng của lửa, bụi bặm của khói. Để cho ra lò sản phẩm từ những thanh sắt, thép thô, người thợ rèn phải trải qua nhiều công đoạn.

Ngoài ra, việc nung sắt rồi máy dập cho nhẵn, mài, đóng cán… mỗi khâu đều yêu cầu sự khéo léo rất cao của người thợ. Cao hơn nữa là phải biết “căn” nhiệt độ nhằm xác định thời gian tôi trong bễ là bao lâu để đưa ra sản phẩm đạt chất lượng.

Bàn tay chai sần của một người thợ rèn.

Anh Nhan Văn Thân (trú ở thôn Minh Khánh, xã Tịnh Minh) cho hay, so với nhiều nghề khác thì nghề này vất vả hơn và mất nhiều thời gian. Người làm nghề phải có sức khỏe dẻo dai và chịu được cái nóng của lửa, bụi bặm của khói.

“Những ngày cận Tết là khoảng thời gian bận rộn nhất, số lượng người đặt các loại dao để sử dụng tăng cao. Vì vậy, hàng ngày những người làm nghề ở đây đều phải bắt đầu công việc từ lúc 4h sáng, kết thúc khi trời tối muộn, thậm chí có nhiều hộ nhận hàng nhiều phải làm cả đêm”, anh Thân chia sẻ.

Dịp Tết, các loại dao là mặt hàng bán chạy hơn so với liềm, rựa… Bên cạnh làm theo đơn đặt hàng, người dân còn trực tiếp bày bán tại các chợ đầu mối, phục vụ nhu cầu mua sắm Tết của người dân.

Nguyên liệu để rèn thành dao, rựa, cuốc, xẻng gọi chung là “mì” (các cây sắt hình chữ Y, cỡ 16-18mm). Sắt được cắt ra thành khúc rồi cán dẹp, gọi là “dóc”, trải qua nhiều công đoạn mới ra thành phẩm để sử dụng. Trung bình mỗi ngày người thợ có thể làm ra được 30-35 chiếc dao, rựa.

Những năm trở lại đây, hầu hết người dân làng rèn Minh Khánh chuyển dần từ làm thủ công sang máy móc. Những chiếc máy dập thép, máy mài, máy cắt... được đầu tư tạo năng suất cao hơn nhiều nên được sử dụng phổ biến.

Công việc rèn không chỉ có những người đàn ông mà cả phụ nữ cũng tham gia.

Mỗi năm làng rèn Minh Khánh (xã Tịnh Minh) sản xuất ra khoảng hơn 200.000 sản phẩm, chủ yếu là rựa, liềm, dao, xẻng, cuốc, búa... Sản phẩm kim khí ở đây có nét riêng, sắc sảo khiến người dùng ưa thích. Các sản phẩm không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn được xuất đi các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên.

Theo lãnh đạo xã Tịnh Minh (huyện Sơn Tịnh), làng rèn Minh Khánh được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Tỉnh Quảng Ngãi công nhận đây là Làng nghề truyền thống. Sản phẩm từ làng nghề cũng đạt OCOP 3 sao. Hiện có khoảng 60 hộ gắn bó với nghề rèn.

Nguyễn Ngọc

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/lang-ren-hon-3-the-ky-lien-tuc-do-lua-dip-can-tet-post1708515.tpo