Lạng Sơn giữ 'hồn chợ vùng cao', nâng cấp hạ tầng để hàng Việt vươn xa

4 giờ trướcBài gốc

Những năm gần đây, hình ảnh vịt quay Lạng Sơn “cháy hàng” tại các hội chợ, danh sách doanh nghiệp nợ thuế được công khai minh bạch hay những mô hình kinh tế như trồng mắc ca mở hướng làm giàu… đều phản ánh nỗ lực của tỉnh trong phát triển thương mại – dịch vụ trên nền tảng bản sắc vùng cao.

Chợ vùng cao – không gian văn hóa và mạch máu giao thương

Từ bao đời nay, chợ vùng cao Lạng Sơn không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn là không gian văn hóa đặc sắc của các dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông. Tiếng nói cười, mùi khói bếp, sắc màu trang phục, cùng món ăn dân dã như phở chua, vịt quay, rượu men lá… tạo nên bản hòa ca của miền sơn cước.

Những khu chợ nổi tiếng như Đồng Đăng, Na Sầm, Chi Lăng, Lộc Bình hay chợ Kỳ Lừa từ lâu là điểm giao thương sầm uất, kết nối hàng hóa không chỉ giữa các vùng miền mà còn vươn tới thị trường Trung Quốc.

Toàn tỉnh hiện có hơn 160 chợ đang hoạt động, phần lớn nằm ở vùng núi, nơi sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là đầu mối tiêu thụ nông sản địa phương: mật ong Hữu Lũng, hồng vành khuyên Văn Lãng, hồi Văn Quan, na Chi Lăng, rượu men lá Mẫu Sơn…

Đầu tư hạ tầng – Gỡ điểm nghẽn để hàng hóa lên đường

Thực hiện Tiểu dự án 1 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021–2025, Lạng Sơn tập trung cải tạo, nâng cấp mạng lưới chợ miền núi. Những chợ xuống cấp ở Văn Lãng, Cao Lộc, Tràng Định… được xây mới hoặc sửa chữa, hoàn thiện hệ thống điện – nước, thoát nước, khu bán hàng, vệ sinh, xử lý rác thải.

Giai đoạn 2021–2025, tỉnh huy động hơn 17.578 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương đóng góp 9.531 tỷ đồng. Theo quy định, mỗi chợ xây mới được hỗ trợ tối đa 4,4 tỷ đồng và chợ cải tạo tối đa 800 triệu đồng. Các nguồn vốn được phân bổ và sử dụng công khai, minh bạch.

Điểm đáng chú ý: Lạng Sơn cải tạo nhưng không làm mất đi bản sắc. Ngày chợ phiên, gian hàng thổ cẩm, khu ẩm thực dân tộc hay điểm trao đổi nông sản địa phương vẫn được giữ nguyên, giúp chợ miền núi tiếp tục là “bảo tàng sống” của văn hóa giao thương.

Chợ truyền thống bước vào thời kỳ số hóa

Cùng với bảo tồn, địa phương thúc đẩy chuyển đổi số trong chợ truyền thống. Nhiều tiểu thương đã sử dụng mã QR thanh toán, bán hàng qua mạng xã hội, thậm chí đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Mô hình “chợ truyền thống – dịch vụ hiện đại” đang hình thành, đáp ứng cả nhu cầu mua trực tiếp và online của người tiêu dùng.

Hàng Việt vùng cao trên hành trình vươn xa

Nhờ quy hoạch chợ và đẩy mạnh xúc tiến thương mại, nhiều đặc sản Lạng Sơn như hồng vành khuyên, na Chi Lăng, hồi Văn Quan, quế Bình Gia… được thu gom, đóng gói và tiêu thụ tại siêu thị, sàn thương mại điện tử, thậm chí xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và Đông Nam Á.

Các hợp tác xã, hộ kinh doanh được tập huấn về quảng bá, truy xuất nguồn gốc, đăng ký OCOP – tạo bước tiến lớn cho giá trị nông sản vùng cao. Đồng thời, Lạng Sơn đẩy mạnh liên kết giữa hệ thống chợ với trung tâm logistics, cửa khẩu, doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Các chợ biên giới như Tân Thanh, Hữu Nghị đã trở thành điểm trung chuyển quan trọng.

Sắp xếp lại hệ thống chợ theo hướng chuyên nghiệp giúp giảm tình trạng buôn bán tự phát, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh của hàng Việt.

Gìn giữ hồn xưa – mở lối mới

Vượt lên ý nghĩa kinh tế, chợ vùng cao Lạng Sơn còn là nơi lưu giữ lối sống, tập tục, văn hóa của cộng đồng. Việc đầu tư nâng cấp chợ chính là cách để bảo tồn ký ức văn hóa trong bối cảnh hiện đại hóa và hội nhập.

Bước sang giai đoạn 2026–2030, tỉnh xác định tiếp tục phát triển hệ thống chợ miền núi. Ngành Công Thương đã đề xuất xây mới 9 chợ và cải tạo 5 chợ khác. Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh phát triển các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP – đến nay đã hình thành 2 điểm với sự tham gia đối ứng kinh phí của hợp tác xã và hộ kinh doanh.

Từ những khu chợ nhỏ bé giữa núi rừng, Lạng Sơn đang mở ra không gian thương mại hiện đại, văn minh mà vẫn giữ nét riêng vùng cao. Đó là hành trình gìn giữ hồn xưa, mở lối mới cho hàng Việt vươn xa – một hướng đi bền vững trong thời kỳ hội nhập, phát triển kinh tế gắn với bảo tồn văn hóa địa phương.

THÙY LINH

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/kinh-te/lang-son-giu-hon-cho-vung-cao-nang-cap-ha-tang-de-hang-viet-vuon-xa-182045.html