Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi tiếp xúc cử tri Hà Nội. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)
Chủ trương “phi địa phương hóa” Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy sẽ được mở rộng sang các chức vụ: Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, thành phố, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Thành ủy, Chánh Thanh tra tỉnh, thành phố.
Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định như vậy trước các cử tri của đơn vị bầu cử số 10 (Hà Nội) vào ngày 30/9/2025.
Theo lời của đồng chí Tổng Bí thư, việc bố trí “người nơi khác” giữ vị trí Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy đã đem nhiều kết quả tốt dù chủ trương “phi địa phương hóa” mới được áp dụng hơn một nhiệm kỳ.
Trước khi diễn ra Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, trong số 34 địa phương sẽ không còn một nơi nào có Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy là “người tại chỗ”.
Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng đặt ra yêu cầu quyết liệt: Cơ bản thực hiện chủ trương bố trí bí thư cấp ủy cấp tỉnh không là người địa phương. Vì sao?Việc xử lý kỷ luật, làm trong sạch bộ máy của Đảng và Nhà nước trong thời gian qua đã bộc lộ một vấn đề khiến chúng ta không khỏi suy nghĩ: Nhiều vụ sai phạm xảy ra tại chính những nơi mà tất cả các chức vụ lãnh đạo đều do người địa phương nắm giữ và thế rồi cả một “dàn” cán bộ chủ chốt “dắt tay nhau” ra tòa.
Có mối liên hệ nào giữa mức độ liêm chính và gốc gác bản quán của bộ máy lãnh đạo địa phương? Thực tế cho thấy, cán bộ “tại chỗ đi lên” có cái lợi là am hiểu địa bàn nhưng họ gặp một điều bất lợi lớn là khó vượt được cửa ải “tình thân”.
Tình thân theo nghĩa tiêu cực ở đây không chỉ là mối quan hệ gia đình, họ tộc chằng chịt, đan xen, tác động đến công việc mà là cả tình trạng thân hữu, phe cánh, cục bộ.
Đằng sau một số cán bộ bị xử lý kỷ luật chúng ta thấy thấp thoáng bóng dáng những người vợ, người con, người anh, em vi phạm pháp luật, là các doanh nghiệp làm ăn phi pháp.
Ngược lại, đằng sau các cá nhân, doanh nhân sa lưới pháp luật có bóng dáng các vị lãnh đạo các cấp sa sút phẩm chất.Đảng ta đã nhiều lần cảnh báo về tình trạng “một người làm quan, cả họ được nhờ”, từ hình thức tinh vi đến các biểu hiện thô thiển như đưa con, dâu, rể, anh, chị, em, thông gia… vào bộ máy, thậm chí là cả dạng “cha truyền con nối” biến tướng.
“Một họ” được nhờ thì đã hẳn, nhưng điều hết sức nguy hại là đằng sau đó cả “trăm họ”, cả cộng đồng lớn “mất nhờ”, địa phương tụt hậu.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi tiếp xúc cử tri Hà Nội. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)
Trong Quy định số 89-QĐ/TW ngày 4/8/2017 về Khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, Bộ Chính trị đặt ra 5 yêu cầu.
Một trong số đó là “các cán bộ lãnh đạo, quản lý phải có phẩm chất đạo đức trong sáng; lối sống trung thực, liêm chính; kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, bè phái, lợi ích nhóm; không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi”.
Phát biểu tại phiên họp Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV của Đảng vào ngày 13/3/2024, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Tiểu ban, nhắc nhở một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp cao, thiếu gương mẫu, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lợi ích nhóm. Làm việc gì, giữ chức vụ gì cũng chỉ tính đến lợi quyền, bổng lộc cho cá nhân mình, gia đình mình trước nhất, quên cả thanh liêm, danh dự.
Tiếp đó, ngày 9/5/2024, trong Quy định số 144-QĐ/TW về Chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới, Bộ Chính trị cũng lại yêu cầu cán bộ, đảng viên phải nêu cao lòng tự trọng, danh dự; không để gia đình, người thân và người khác lợi dụng chức vụ, vị trí công tác để trục lợi.
Nhìn thẳng vào vấn đề thì “làm quan” mà lo được cho “trăm họ” hay chỉ duy nhất cho “một họ” là tùy thuộc vào tài năng, gốc rễ đạo đức, sự thanh liêm của bản thân con người đó.
Dĩ nhiên là như vậy. Song, chủ trương của Đảng không bố trí cán bộ tại chỗ làm lãnh đạo chính địa phương đó là nhằm tạo điều kiện khách quan thuận lợi, "môi trường vô trùng" để “dưỡng liêm”, “vun gốc đạo đức bền vững” cho cán bộ.
Trong bài viết "Tổ chức tốt Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030" (ngày 11/2/2025), Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ phải bảo đảm lựa chọn được những người tốt nhất, người xứng đáng nhất, không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ điều kiện, tiêu chuẩn, đồng thời kiên quyết chống các biểu hiện cơ hội, tham vọng quyền lực, vận động cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm, tư tưởng cục bộ, địa phương, thân quen.
Chủ trương “phi địa phương hóa” Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Thành ủy, Chánh Thanh tra tỉnh, thành phố chính là một trong nhiều cách thức để bảo vệ chất lượng, uy tín của các cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước, không để lọt vào đó những người không xứng đáng./.
(TTXVN/Vietnam+)