Trên cơ sở các quy định của Quy định số 368-QĐ/TW của Ban Bí thư và hệ số phụ cấp chức vụ, cấp quản lý, dự thảo chia nhóm đối tượng áp dụng tại các đơn vị sự nghiệp công lập thành tám cấp độ khác nhau, từ người đứng đầu cơ quan thuộc Chính phủ đến các đơn vị trực thuộc UBND cấp xã.
Cụ thể, nhóm đối tượng bao gồm người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trực thuộc Chính phủ; giám đốc, phó giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP.HCM; người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc bộ, cơ quan ngang bộ, UBND tỉnh, Sở, Chi cục hoặc UBND cấp xã.
Với những chức danh thuộc diện Ban Bí thư quản lý như người đứng đầu cơ quan thuộc Chính phủ hoặc giám đốc hai Đại học Quốc gia, dự thảo không quy định chi tiết tiêu chuẩn mà để cơ quan có thẩm quyền ban hành riêng.
Đối với cấp phó của các đơn vị này và các chức vụ viên chức quản lý còn lại, tiêu chuẩn thực hiện theo quy định chung tại dự thảo và hướng dẫn cụ thể của cấp có thẩm quyền theo phân cấp quản lý cán bộ.
Theo Bộ Nội vụ, việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo cần được thực hiện một cách linh hoạt, tránh gây xáo trộn tổ chức và ảnh hưởng đến công tác cán bộ. Vì vậy, dự thảo Nghị định bổ sung quy định chuyển tiếp cho các trường hợp đã hoặc đang đảm nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý.
Những người đã đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về lý luận chính trị và quản lý nhà nước theo Nghị định số 29/2024/NĐ-CP của Chính phủ, tính đến thời điểm Nghị định mới có hiệu lực, sẽ được công nhận tương đương và không phải hoàn thiện lại theo quy định mới.
Với các trường hợp đang giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý nhưng chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn, dự thảo quy định thời hạn để hoàn thiện trình độ lý luận chính trị là 36 tháng, và 24 tháng đối với tiêu chuẩn về quản lý nhà nước, tính từ ngày 1/5/2024.
Cách quy định này được đánh giá là vừa tạo lộ trình thực hiện cụ thể, vừa đảm bảo sự ổn định trong hệ thống nhân sự, tránh tình trạng “đứt gãy” cán bộ trong giai đoạn chuyển tiếp. Đồng thời, việc đặt ra thời hạn cụ thể giúp công chức, viên chức có kế hoạch học tập, bồi dưỡng bài bản, phù hợp với yêu cầu của vị trí đang đảm nhiệm.
Mục tiêu trọng tâm của dự thảo là chuẩn hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở tất cả cấp hành chính, đảm bảo tính thống nhất và chuyên nghiệp. Bộ Nội vụ cho rằng, các tiêu chuẩn mới được xây dựng theo hướng “mở” và “thực chất”, chú trọng phẩm chất chính trị, năng lực điều hành, kết quả công tác và khả năng thích ứng với bối cảnh chuyển đổi số, thay vì nặng về bằng cấp, chứng chỉ hình thức.
Dự thảo cũng xác định rõ tiêu chuẩn của từng cấp lãnh đạo theo nhóm chức vụ, phù hợp với quy mô quản lý. Chẳng hạn, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ, Sở hay UBND tỉnh phải đạt trình độ lý luận chính trị tương đương trung cấp trở lên; trong khi cấp trưởng, phó phòng thuộc các chi cục, cơ quan khu vực hoặc cấp xã có thể áp dụng tiêu chuẩn linh hoạt hơn tùy theo đặc thù công tác.
Việc đặt ra tiêu chuẩn cụ thể được kỳ vọng tạo cơ sở pháp lý thống nhất cho việc bổ nhiệm, sử dụng và đánh giá cán bộ, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức trong hệ thống hành chính nhà nước.
Trong quá trình soạn thảo, Bộ Nội vụ cũng chú trọng đến yếu tố thực tiễn tại các địa phương. Nhiều ý kiến góp ý cho rằng việc quy định thời hạn 36 tháng để hoàn thiện trình độ lý luận chính trị là hợp lý, vì tạo điều kiện cho cán bộ đương chức sắp xếp thời gian học tập mà không làm gián đoạn công việc.
Đồng thời, quy định 24 tháng để hoàn thiện trình độ quản lý nhà nước giúp bảo đảm tính kỷ cương, tránh kéo dài tiến độ chuẩn hóa tiêu chuẩn công vụ.
Bộ Nội vụ cho rằng, việc bổ sung quy định về các đơn vị sự nghiệp công lập là cần thiết, bởi đây là khu vực có số lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý đông, hoạt động đa ngành nghề, có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ công.
Khi tiêu chuẩn được áp dụng thống nhất giữa cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp, việc đánh giá, bổ nhiệm và luân chuyển cán bộ sẽ minh bạch, khách quan và đồng bộ hơn.
Linh Nguyễn