Lào Cai tăng cường bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

4 giờ trướcBài gốc

Những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực viễn thông, internet đã tạo ra nhiều cơ hội phát triển mới nhưng cũng đặt ra thách thức trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực an ninh mạng, đặc biệt là công tác bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.

Công nghệ đã tạo ra cơ hội tiếp cận với giáo dục hiện đại cho trẻ em vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh. (Trong ảnh: Một giờ học của các bé Trường Mầm non An Thịnh)

Internet giúp trẻ em dễ dàng tiếp cận tri thức, rèn luyện kĩ năng số và mở rộng giao lưu, sáng tạo, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện. Tuy nhiên, khi không có “màng lọc” hiệu quả, trẻ dễ bị dẫn dắt vào những trào lưu độc hại, các mối quan hệ ảo tiềm ẩn nguy hiểm và mất an toàn thân thể. Vấn nạn “bắt cóc online”, những nội dung lệch chuẩn, độc hại, bắt nạt, lừa đảo… cho thấy có rất nhiều cạm bẫy, rủi ro đối với thế hệ trẻ trên không gian mạng.

Tội phạm xâm hại trẻ em hiện nay thường sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi gắn với sự phát triển của các mạng xã hội, ứng dụng hẹn hò, trò chơi trực tuyến, như các đối tượng làm quen, tặng quà nhằm dụ dỗ, lôi kéo trẻ em, hẹn gặp ngoài đời thật để thực hiện hành vi xâm hại.

Các thầy cô giáo Trường Phổ thông dân tộc nội trú THPT Yên Bái thường xuyên hướng dẫn học sinh nhận biết các chiêu thức xâm hại trên môi trường mạng.

Các đối tượng dụ dỗ trẻ em gửi hình ảnh, video nhạy cảm rồi đe dọa, tống tiền hoặc khống chế tinh thần để tiếp tục thực hiện các hành vi xâm hại qua môi trường mạng. Cùng với đó, chúng khai thác sự thiếu hiểu biết về bảo mật của trẻ em để thu thập thông tin cá nhân, hoặc phát tán đường link độc hại để phục vụ cho các hành vi vi phạm pháp luật

Điểm chung của các đối tượng là lợi dụng sự ngây thơ, thiếu kỹ năng số của trẻ em, đồng thời khai thác kẽ hở trong công tác quản lý, giám sát của gia đình và nhà trường để thực hiện hành vi phạm tội.

Theo Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện Quyết định 830/QĐ-TTg ngày 01/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng, giai đoạn 2021-2025”, Công an tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận, giải quyết 17/17 tố giác tội phạm, đạt 100% vụ việc liên quan đến xâm hại trẻ qua môi trường mạng.

Trong đó, đã kịp thời hỗ trợ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của 19 nạn nhân, ngăn chặn hành vi xâm hại tiếp tục xảy ra; điều tra, xử lý, khởi tố 17 vụ án, 22 bị can liên quan đến xâm hại trẻ em. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của môi trường mạng, trong nhiều vụ việc xảy ra, trẻ em trở thành chủ thể vi phạm và bị các cơ quan chức năng xử lý theo quy định của pháp luật.

Trên địa bàn tỉnh Lào Cai, vi phạm chủ yếu tập trung vào các nhóm hành vi, như: gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích (thông qua môi trường mạng, các đối tượng làm quen, lôi kéo các đối tượng cùng lứa tuổi, tụ tập tại các khu vực đông dân cư, lạng lách, đánh võng, đua xe, giải quyết mâu thuẫn, gây gổ, đánh nhau); sản xuất, buôn bán hàng cấm (tự tìm hiểu cách chế tạo pháo qua mạng rồi tự chế tạo chuyển cho người khác bán kiếm lời)…

Thời gian qua, các ngành chức năng của tỉnh đã tổ chức nhiều lớp tập huấn kiến thức, kỹ năng phòng chống xâm hại trên không gian mạng cho học sinh, giáo viên và cán bộ; giới thiệu rộng rãi hệ thống tổng đài hỗ trợ trẻ em; tổ chức diễn đàn trẻ em cấp tỉnh để thảo luận về các nhóm vấn đề liên quan đến trẻ em, trong đó có chủ đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng xã hội, tạo cơ hội cho trẻ em bày tỏ quan điểm, góp phần tạo ra môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho trẻ em.

Lồng ghép tuyên truyền về việc tự bảo vệ trên môi trường mạng trong các hoạt động ngoại khóa. (Trong ảnh: Hoạt động ngoại khóa Trường THCS Phúc Sơn)

Cũng như các đơn vị trường học trong tỉnh, Trường Phổ thông dân tộc bán trú TH&THCS Dế Xu Phình, xã Phúng Luông đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, trong đó khuyến khích học sinh sử dụng internet để phục vụ cho bài học. Nhận diện được các nguy cơ tiềm ẩn trên môi trường mạng, nhà trường đã đẩy mạnh truyền thông, hướng dẫn học sinh sử dụng mạng xã hội an toàn.

Tiêu biểu phải kể đến chương trình “Em an toàn hơn cùng Google”, được nhà trường triển khai từ năm 2023. Chương trình có giáo trình được thiết kế đặc biệt nhằm hướng dẫn học sinh sử dụng internet an toàn, dạy các em nắm được nguyên tắc cơ bản về an toàn kỹ thuật số và quyền công dân số để từ đó tự tin khám phá thế giới trực tuyến.

Cô giáo Lương Thị Hồng Hạnh – Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Em an toàn hơn cùng Google là một trong rất nhiều hoạt động nhà trường triển khai trong thời gian qua nhằm đảm bảo an toàn cho học sinh trên môi trường mạng. Cùng với hướng dẫn các em sử dụng mạng an toàn, giáo viên nhà trường thường xuyên nắm bắt tâm tư, tình cảm, sát sao chia sẻ với các em những khó khăn, thắc mắc, kịp thời ngăn chặn những tình huống xấu, giúp các em sử dụng internet hiệu quả cho học tập”.

Học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học &THCS Dế Xu Phình được thầy cô hướng dẫn sử dụng internet an toàn.

Tuy nhiên, công nghệ ngày càng phát triển, thủ đoạn xâm hại trẻ em trên môi trường mạng ngày càng tinh vi, do đó, việc cập nhật phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm công nghệ cao, đào tạo năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật, mở rộng truyền thông tới từng gia đình và trường học vẫn rất cấp thiết.

Các trường học trên địa bàn cần đẩy mạnh hơn nữa những hoạt động nâng cao kỹ năng số cho học sinh trong trường học thông qua các buổi ngoại khóa, giáo dục ngoài giờ lên lớp; kỹ năng nhận biết thông tin sai lệch, bảo vệ dữ liệu cá nhân, quản lý danh tính số đến kỹ năng xử lý tình huống khi bị quấy rối; sử dụng phương pháp tương tác và tình huống thực tế để các em biết cách phản ứng khi có rủi ro.

Đặc biệt, các trường học cần chủ động phối hợp, xin hỗ trợ tư vấn của các chuyên gia các ngành chức năng của tỉnh; đẩy mạnh hơn nữa truyền thông về việc tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng cho học sinh, coi đây là nội dung tuyên truyền thường xuyên liên tục trong các giờ sinh hoạt lớp, các giờ chào cờ hoạt động ngoại khóa…

Các chuyên gia khuyến cáo các bậc cha mẹ cần thảo luận cởi mở với con về hoạt động trực tuyến thay vì cấm đoán tuyệt đối; xây dựng quy tắc gia đình rõ ràng về thời gian sử dụng, nội dung được phép và hành vi ứng xử. Các ngành chức năng cần đầu tư nghiên cứu về xu hướng, thủ đoạn tội phạm mạng mới và hiệu quả các biện pháp can thiệp. Đặc biệt, các trường học cần chủ động phối hợp, xin hỗ trợ tư vấn của các chuyên gia các ngành chức năng của tỉnh; đẩy mạnh hơn nữa truyền thông về việc tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng cho học sinh, coi đây là nội dung tuyên truyền thường xuyên liên tục trong các giờ sinh hoạt lớp, các giờ chào cờ hoạt động ngoại khóa…

Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng không chỉ là ngăn chặn rủi ro trước mắt mà còn là đầu tư cho sức khỏe tinh thần, quyền lợi và tương lai của trẻ em - những công dân số của ngày mai. Gia đình, nhà trường và toàn xã hội cộng đồng trách nhiệm và kiên trì thì chắc chắn sẽ xây dựng môi trường mạng an toàn, nơi trẻ em được phát triển tự do nhưng vẫn được bảo vệ toàn diện.

Nguyễn Thị Thanh Ba

Nguồn Lào Cai : https://baolaocai.vn/lao-cai-tang-cuong-bao-ve-tre-em-tren-moi-truong-mang-post884005.html