Bài toán về tình trạng sản lượng khai thác thủy sản biển khan hiếm, khiến cho việc “thu không đủ chi” đã tồn tại qua nhiều mùa biển. Từ việc chi phí đầu vào như xăng dầu, nhu yếu phẩm thiết yếu, nhân công lao động… đều tăng, trong khi sản lượng đánh bắt giảm khiến cho nhiều tàu cá không có lợi nhuận, thậm chí là thua lỗ. Điều này, khiến cho nhiều chủ tàu luôn trong tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”. Bởi nếu vươn khơi mà không có lợi nhuận thì thà chấp nhận “nằm bờ” để tiết kiệm chi phí.
Đánh bắt kém hiệu quả, nhiều tàu cá ở xã Sông Đốc, tỉnh Cà Mau buộc phải neo đậu
Gắn bó với nghề biển trên 20 năm, chưa bao giờ anh Nguyễn Ngọc Anh, chủ tàu cá ở xã Sông Đốc lại thấy việc đánh bắt biển khó khăn như hiện nay.
“Ngoài bất lợi về thời tiết, thì ngư dân chúng tôi còn gặp khó bởi nhiều yếu tố khác, trong đó vấn đề chi phí sản xuất và sản lượng đánh bắt. Mỗi lần ra khơi, chúng tôi đều thầm mong chuyến đó được bội thu, có lãi để anh em trên tàu đều được chia phần dù ít hay nhiều”, anh Ngọc Anh tâm tình.
Cảnh mua bán hải sản ở cảng cá Sông Đốc
Theo anh Ngọc Anh, nguồn lợi từ biển giờ gần như đã bị cạn kiệt, tàu cá của anh vừa cập bến sau chuyến biển dài, nhưng sản lượng thu được giảm nhiều so với những năm trước. Mặc dù, giá thủy sản ở các vựa thu mua có tăng so với thời gian trước, nhưng do sản lượng ít nên chuyến đi chỉ hoàn vốn, không có lãi.
Bên cạnh đó, chi phí đầu vào cho mỗi chuyến đi đều tăng cũng là gánh nặng của những chủ tàu cá như anh Ngọc Anh.
Anh cho biết thêm, những năm trước, được mùa nên cứ mỗi chuyến từ 10 - 15 ngày là tàu cập bến bán hải sản. Lợi nhuận cao nên mỗi chuyến biển bạn tàu được chia phần cả chục triệu đồng. Còn hiện nay, đánh bắt bấp bênh, thu nhập giảm đáng kể khiến nhiều bạn tàu bỏ nghề để tìm việc mới có thu nhập cao hơn dẫn tới việc chủ tàu khó khăn trong tìm kiếm lao động có tay nghề.
Do khai thác kém hiệu quả nên thu nhập của lao động trên biển cũng giảm mạnh
Được biết, anh Ngọc Anh hiện có 2 tàu cá hoạt động khai thác trên biển, mỗi chuyến đi anh cần khoảng 20 - 25 lao động. Tuy nhiên, hiện nay do nguồn lao động khan hiếm nên dù cố gắng lắm anh cũng chỉ tìm được 10 - 12 lao động cho mỗi chuyến đi. Và mỗi lần ra khơi đánh bắt thủy sản, áp lực về tài chính để tạm ứng cho nhân công luôn là gánh nặng đối với chủ tàu như anh.
Chị Trương Thị Kiều, chuyên thu mua hải sản ở cảng cá Sông Đốc cho biết: “Trước đây, chủ tàu cá chia phần trăm lợi nhuận sau mỗi chuyến biển theo sản lượng đánh bắt nên thu nhập của ngư phủ khá cao, ổn định. Thời gian gần đây sản lượng khai thác đánh bắt thủy sản giảm, phần lớn chủ tàu thua lỗ hoặc huề vốn nên thu nhập của ngư phủ vì vậy cũng giảm sâu. Từ đó, khiến cho nhiều lao động bỏ nghề, tìm việc làm khác”.
Lượng cá có giá trị kinh tế cao giảm đi rất nhiều
Ông Nguyễn Văn Thức, cán bộ phụ trách thủy sản ở xã Sông Đốc cho hay toàn xã Sông Đốc có đội tàu khai thác thủy sản gần 1.150 chiếc. Nghề khai thác biển hiện đang gặp nhiều khó khăn, nhất là việc chi phí chuyến biển tăng cao, sản lượng khai thác thấp và thiếu hụt trầm trọng lao động đi biển. Hiện nay, thay vì ra khơi đánh bắt thì có gần 40% tàu cá của xã đang neo đậu tại bến. Dự báo con số này sẽ còn tăng do đánh bắt thua lỗ, ngư dân khó tiếp cận nguồn tính dụng và không tìm được lao động đi biển.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, toàn tỉnh hiện có 5.246 tàu cá đăng ký hoạt động. Trong đó, 100% tàu cá đã lắp thiết bị giám sát VMS; 99,2% tàu cá đã đồng bộ tín hiệu lên hệ thống giám sát hành trình theo quy định và được ngành chức năng theo dõi, giám sát 24/24.
Trần Khải