Lắp điện mặt trời mái nhà, Trung Quốc biến mọi công trình thành trạm phát điện

9 giờ trướcBài gốc

Với hàng triệu mái nhà đô thị, nếu được lắp đặt điện mặt trời mái nhà trên toàn quốc, Trung Quốc không chỉ giảm phụ thuộc vào than đá mà còn tạo ra một mô hình sống mới: thành phố xanh, nơi mỗi mái nhà là một trạm phát điện.

Nếu tận dụng hết tiềm năng kỹ thuật, các mái nhà tại 367 thành phố Trung Quốc có thể lắp đặt tới 2.785 GW điện mặt trời - sản lượng điện tương đương hàng nghìn nhà máy nhiệt điện, gấp khoảng 6 lần tổng công suất điện của Ấn Độ năm 2023 và bằng hàng nghìn lò phản ứng hạt nhân cỡ lớn.

Khi tính đến khả năng tiêu thụ ngay tại chỗ và những ràng buộc của hệ thống lưới điện, con số khả thi giảm xuống còn 1.173 GW. Dù vậy, chỉ riêng 42% tiềm năng ấy cũng đủ biến những mái nhà tưởng chừng bình thường thành một phần không thể thiếu trong hành trình năng lượng sạch của Trung Quốc.

Từ 'ruộng nắng' nông thôn đến 'cánh đồng’ đô thị

Nhiều năm qua, khi nói đến điện mặt trời ở Trung Quốc, người ta nghĩ ngay đến những mái nhà rộng lớn ở nông thôn, nơi không gian thoáng đãng và ánh nắng chan hòa. Thế nhưng, cục diện đang thay đổi: trọng tâm dịch chuyển từ làng quê sang thành phố.

Ở đô thị, những nhà máy, khu công nghiệp, trường học hay bệnh viện mới thực sự là “mảnh đất vàng”. Dù chỉ chiếm chưa tới 1/3 tiềm năng kỹ thuật nhưng nhóm này lại đóng góp hơn một nửa khả năng triển khai thực tế.

Mái nhà đô thị đang trở thành "mỏ vàng" năng lượng tại Trung Quốc. Ảnh: Baidu

Một chuyên gia ví von: “Nếu mái nhà nông thôn giống như những thửa ruộng trồng nắng, thì mái nhà đô thị chính là cánh đồng màu mỡ nhất cho điện mặt trời trong tương lai”.

Mái nhà công nghiệp và công cộng được xem là “ngôi sao” của điện mặt trời bởi chúng đồng thời đáp ứng hai mục tiêu then chốt: kinh tế và môi trường.

Ở khía cạnh kinh tế, các tòa nhà công nghiệp, trường học hay bệnh viện tại các khu đô thị tiêu thụ lượng điện lớn vào ban ngày - trùng với thời điểm mặt trời chiếu sáng mạnh nhất. Điện mặt trời nhờ đó được dùng ngay tại chỗ, giúp giảm đáng kể chi phí vận hành. Giá điện thương mại và công nghiệp vốn cao nên mỗi hệ thống được lắp đặt sớm sẽ hoàn vốn nhanh, tạo lợi ích bền vững cho chủ sở hữu.

Ở khía cạnh môi trường, tác động càng rõ rệt tại các khu đô thị miền Bắc và Đông Bắc Trung Quốc, nơi phụ thuộc nặng vào nhiệt điện than. Tại đây, mỗi kWh điện mặt trời không chỉ mang ý nghĩa là một đơn vị năng lượng sạch, mà còn thay thế trực tiếp một phần điện than, góp phần cắt giảm khí thải CO2 và bụi mịn.

Cơ hội làm giàu cho từng hộ gia đình

Con số hàng nghìn GW nghe có vẻ xa vời, nhưng với người dân đô thị, câu chuyện lại gần gũi bất ngờ. Mái nhà chung cư, cửa hàng... đều có thể biến thành nguồn thu ổn định nếu được lắp hệ thống điện mặt trời.

Từ mái nhà chung cư, cửa hàng, trung tâm thương mại cho đến bãi xe ngoài trời, tất cả đều có thể biến thành “mỏ vàng năng lượng” nếu được lắp hệ thống điện mặt trời. Ảnh: TE Connectivity

Thực tế, nhiều hộ gia đình ở Trung Quốc đã quen với việc “bán nắng cho lưới điện”: ban ngày điện mặt trời phát ra, phần dùng không hết sẽ hòa vào lưới và được trả tiền. Mỗi tháng, hóa đơn điện không chỉ giảm, mà đôi khi còn biến thành khoản thu nhập nhỏ.

Ở một số làng quê, người dân gọi vui đó là “cuốn sổ tiết kiệm bằng ánh nắng”. Hình ảnh ấy giờ lan ra đô thị: những mái nhà cũ kỹ ở khu tập thể, hay mái cong hiện đại của trung tâm thương mại đã trở thành “ngân hàng nắng”, giúp người dân có thể “in tiền” từ mặt trời.

Tất nhiên, việc biến mái nhà đô thị thành “ngân hàng nắng” tại Trung Quốc không dễ dàng. Ở các thành phố lớn, hạ tầng lưới điện chưa đủ hiện đại để tiếp nhận lượng điện mặt trời bùng nổ từ hàng loạt mái nhà chung cư, trung tâm thương mại hay tòa nhà văn phòng. Vì vậy, vào ban ngày khi nắng mạnh, nhiều hệ thống phải giảm công suất hoặc thậm chí dư thừa, trong khi vào buổi tối, nhu cầu cao lại không được đáp ứng.

Cơ chế giá điện cũng chưa đủ tạo động lực. Nhiều doanh nghiệp và hộ dân vẫn e ngại đầu tư vì giá mua điện hòa lưới còn thấp, trong khi chi phí lắp đặt hệ thống lớn. Thêm vào đó, các giải pháp lưu trữ và sử dụng linh hoạt, như pin tích trữ trên mái nhà, điều chỉnh khung giờ tiêu thụ điện hay các nền tảng quản lý năng lượng thông minh vẫn chưa phổ biến rộng rãi tại các đô thị lớn, khiến tiềm năng này chưa được khai thác hết.

Nếu gỡ được các nút thắt về lưới điện, biểu giá và vốn vay, đô thị Trung Quốc có thể biến thành những "cánh đồng mặt trời" khổng lồ - nơi mỗi mái nhà vừa tiết kiệm chi phí, vừa cung cấp điện sạch cho cộng đồng.

Khi đó, người dân không chỉ chờ lương hay lợi nhuận từ buôn bán, mà còn có thể nhận khoản thu nhập đều đặn từ chính mái nhà mình. Doanh nghiệp giảm chi phí vận hành, trường học và bệnh viện có thêm ngân sách tiết kiệm từ tiền điện, còn thành phố thì bớt đi khói bụi từ nhà máy than.

Theo nghiên cứu của Rystad Energy, trong quý I/2025, Trung Quốc đã lắp đặt tổng cộng 60 GW điện mặt trời mới, trong đó 36 GW (chiếm 60%) đến từ các hệ thống điện mặt trời trên mái nhà, mức tăng công suất theo quý lớn nhất từ trước đến nay.

Theo Baidu

Tử Huy

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/lap-dien-mat-troi-mai-nha-trung-quoc-bien-moi-cong-trinh-thanh-tram-phat-dien-2451377.html