Hà Nội hiện có khoảng 1.100 tuyến đường phố và qua khảo sát mới đây tại 120 tuyến phố cho thấy, hơn 90% xuất hiện tình trạng lấn chiếm vỉa hè, chủ yếu để kinh doanh và làm nơi đỗ xe cho khách. Vì sao đến nay tình hình trật tự đô thị vẫn chưa được cải thiện?
Lý giải về việc vỉa hè tại nhiều tuyến phố ở Hà Nội liên tục bị tái chiếm, đại diện Công an TP Hà Nội chỉ rõ, thực tế, lực lượng công an và các lực lượng chức năng khác thường xuyên ra quân kiểm tra, xử lý để lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè nhằm đảm bảo an toàn giao thông, mỹ quan đô thị. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất phức tạp. Tình trạng lấn chiếm vỉa hè chưa được giải quyết triệt để bởi lâu nay, đây là nguồn thu nhập chính của bộ phận không nhỏ người dân gắn với kinh doanh trên hè phố và phần nữa là thói quen văn hóa vỉa hè của nhiều người.
Vỉa hè ở phố Hàng Điếu (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) không còn một chỗ trống khiến người đi bộ phải đi dưới lòng đường
Làm rõ thêm các giải pháp của TP Hà Nội trong việc quản lý, lập lại trật tự vỉa hè, ông Nguyễn Thế Công, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, cho biết, thực hiện chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, Sở Xây dựng Hà Nội đang trong quá trình hoàn thiện Đề án quản lý, khai thác, sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố trên địa bàn Hà Nội đối với các tuyến phố đủ điều kiện cho thuê khai thác thương mại, dịch vụ, như: trông giữ xe, kinh doanh, phát triển kinh tế đô thị, du lịch và kinh tế đêm...
Để thực hiện đề án, Sở Xây dựng Hà Nội cũng đưa ra các tiêu chí, như: vỉa hè đủ điều kiện cho thuê phải rộng tối thiểu 3m (trừ trường hợp đặc biệt trong khu vực phố cổ); phải bảo đảm chỗ để xe cho khách tại chỗ hoặc trong phạm vi cho phép không quá 500m. Đối với những vỉa hè có bề rộng hơn 4m mà không tổ chức kinh doanh, UBND cấp huyện có thể cấp phép trông giữ xe, bảo đảm không lấn chiếm vỉa hè dành cho người đi bộ. Trên cơ sở này, cơ quan chức năng đã tiến hành khảo sát, xác định khu vực nội thành có khoảng 273 tuyến phố đủ điều kiện, tiêu chí để sử dụng tạm thời một phần hè phố để phát triển kinh doanh, du lịch và trông giữ xe. Về mức thu phí cụ thể sẽ được các quận, huyện triển khai trong quá trình thực hiện; đồng thời lấy ý kiến các hộ dân có số nhà tại khu vực cấp phép kinh doanh để bảo đảm đồng thuận và có ưu tiên cho người dân đã kinh doanh ở vị trí đó.
Hiện nay, đề án trên đang được cơ quan chức năng của Hà Nội tiếp tục hoàn thiện với sự quan tâm rất lớn của người dân. Tuy nhiên để đảm bảo đạt mục tiêu xây dựng Thủ đô văn minh, văn hiến, hiện đại thì rất cần đạt được sự đồng thuận của người dân và giải pháp gốc rễ, căn cơ nhất là phải đảm bảo được an sinh xã hội, đời sống của người dân, nhất là đối với nhóm người có sinh kế gắn với vỉa hè.
“ Việc thực hiện Đề án quản lý, khai thác, sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố trên địa bàn Hà Nội sẽ là một cuộc “cách mạng” vì có tác động lớn đến người dân nên cần có các giải pháp tránh xung đột lợi ích. Các cơ quan có liên quan cần nghiên cứu sâu hơn về vai trò, chức năng của vỉa hè, lòng đường để có những định nghĩa phù hợp, từ đó đề án sẽ triển khai thuận lợi hơn, sát thực tiễn hơn”, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, phân tích.
NGUYỄN QUỐC - ĐỖ TRUNG