Hồ Xuân Hương – trái tim của Đà Lạt (cũ) là thắng cảnh nổi tiếng, thu hút du khách trong và ngoài nước bởi vẻ đẹp dịu dàng, lãng mạn. Ảnh (tư liệu): Nguyễn Dũng/TTXVN
Theo văn bản số 5112/UBND-KGVX ngày 11/10/2025, UBND tỉnh Lâm Đồng thống nhất chủ trương xây dựng hoàn thiện hồ sơ khoa học di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương theo quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định khác có liên quan.
Trước đó ngày 2/10/2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng đã đề xuất chủ trương xây dựng lại Hồ sơ khoa học di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương. Trong đó, Sở sẽ chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng cùng UBND các phường Xuân Hương - Đà Lạt, Lâm Viên - Đà Lạt cùng các đơn vị liên quan rà soát các tài liệu, đề xuất phương án cắm mốc, ranh đối với danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương, đảm bảo đúng quy hoạch và tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành.
Từ tháng 11/1988, Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã có Quyết định số 1288-VH/QĐ, xếp hạng hồ Xuân Hương giữa lòng thành phố Đà Lạt là danh lam thắng cảnh quốc gia. Đến năm 1997, UBND tỉnh Lâm Đồng (cũ) đã ban hành quyết định, xác định lại tổng diện tích khoanh vùng di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương là 96,1ha; trong đó, khu vực khoanh vùng bảo vệ I là 36,9ha, khu vực khoanh vùng bảo vệ II là 59,2ha.
Tuy nhiên, hồ sơ khoa học di tích danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương để trình Bộ Văn hóa xếp hạng năm 1988 và Quyết định của UBND tỉnh Lâm Đồng năm 1997 về xác định khu vực bảo vệ I và II không đồng nhất. Điều này gây khó khăn trong công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích hiện nay. Đáng chú ý, một số dự án, công trình xây dựng xung quanh hồ Xuân Hương đã gây tranh cãi ngay trong các cơ quan quản lý Nhà nước về ranh giới khu vực bảo vệ I và II. Điển hình nhất là Dự án tòa nhà Câu lạc bộ Golf thuộc sân Golf Đà Lạt (gọi tắt là Dự án sân Golf Đồi Cù).
Trước tình hình trên, tháng 9/2023, UBND tỉnh Lâm Đồng (cũ) đã có công văn đề nghị các bộ, ngành, Trung ương có ý kiến với chủ trương chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ khoa học danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương. Ngày 27/9/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có Công văn số 4049/BVHTTDL-DSVH về việc chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương. Theo đó, Bộ thống nhất đề nghị của UBND tỉnh Lâm Đồng (cũ) về việc chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ khoa học danh lam thắng cảnh hồ Xuân Hương nhằm tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị theo các quy định của pháp luật hiện hành, đảm bảo đúng quy hoạch, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…
Danh lam thắng cảnh quốc gia hồ Xuân Hương được coi là trái tim của thành phố Đà Lạt (cũ). Hồ được xây dựng năm 1919 nhờ việc ngăn suối Cam Ly chảy qua giữa lòng thành phố Đà Lạt (cũ) làm cảnh quan cho du lịch. Hồ mang tên nữ sĩ Hồ Xuân Hương với diện tích khoảng 25ha, chu vi 5km, có hình trăng lưỡi liềm kéo dài 2km qua nhiều địa danh du lịch. Xung quanh hồ trồng nhiều loại hoa, các tiểu cảnh tạo cảnh quan nên được du khách ưa thích, lựa chọn khi đến du lịch tại vùng đất này.
Chu Quốc Hùng (TTXVN)