Lập Trung tâm tài chính quốc tế để Việt Nam bứt phá

một ngày trướcBài gốc

Theo các chuyên gia, với việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng, một giai đoạn mới cho phát triển của các vùng kinh tế đặc thù, hình thành cầu nối hút vốn mới cho nền kinh tế với những giao dịch xuyên biên giới 24/7 sẽ giúp thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của nền kinh tế theo hướng mới. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết liên quan pháp lý, nhân lực, môi trường đầu tư… để tạo hành lang cho các trung tâm tài chính vận hành.

Bài 1: Mở lối thu hút dòng vốn mới

Theo các chuyên gia, việc thử nghiệm các mô hình phát triển đột phá, hiện đại đang được triển khai với trọng tâm là xây dựng và vận hành các trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng sẽ giúp Việt Nam mở ra hướng phát triển mới, trở thành những điểm tựa quan trọng để huy động nguồn vốn lớn cho các dự án kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cũng như phát triển công nghệ cao trong các lĩnh vực then chốt như điện tử, AI, hydrogen, công nghệ tài chính.

Bước tiến mới của thị trường vốn

Theo các chuyên gia, việc Việt Nam xác định xây dựng một trung tâm tài chính duy nhất, đặt ở hai nơi là TPHCM và Đà Nẵng là mô hình hợp lý, thay vì thành lập 2 trung tâm độc lập.

Nếu triển khai theo đúng mục tiêu đề ra đến năm 2045, Việt Nam sẽ trở thành trung tâm tài chính của khu vực, thu hút vốn đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế, có thể cạnh tranh với các trung tâm tài chính trong khu vực như Singapore, Hồng Kông, Thượng Hải.

Khu vực đôi bờ sông Sài Gòn tại quận 1 và Thủ Thiêm sẽ là không gian phát triển Trung tâm tài chính quốc tế TPHCM. Ảnh: Duy Anh

Trong dự thảo đề cương về việc thành lập và hoạt động của Trung tâm tài chính tại Việt Nam, cùng với việc hình thành Trung tâm tài chính, sẽ phải ban hành và bổ sung nhiều quy định về phòng, chống rửa tiền, bao gồm liên quan đến tài sản mã hóa...

Theo đó, các thành viên Trung tâm tài chính do nhà đầu tư nước ngoài thành lập được phép tự do chuyển đổi một số lượng đồng Việt Nam là các khoản thu hay các tài sản hình thành hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam thành ngoại tệ tương đương với 100% số ngoại tệ mà thành viên đó đã chuyển đổi từ ngoại tệ sang đồng Việt Nam trước đó mà không phải chứng minh mục đích chuyển đổi.

Sau 5 năm hoạt động kinh doanh và đầu tư, được các thành viên Trung tâm tài chính được tự do chuyển các khoản đầu tư, khoản thu hợp pháp khác bằng ngoại tệ ra ngoài lãnh thổ Việt Nam mà không phải chứng minh mục đích chuyển tiền sau khi thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Cùng với đó, thủ tục thành lập và quản lý hoạt động của các tổ chức tín dụng nước ngoài hoạt động và cung cấp dịch vụ trong Trung tâm tài chính cũng được thực hiện đơn giản hóa tối đa.

Theo đó, các tổ chức tín dụng trong nước và nước ngoài đáp ứng tiêu chuẩn an toàn vốn Basel III khi thành lập công ty con tại Trung tâm tài chính để cung cấp dịch vụ ngoại hối được miễn áp dụng điều kiện cấp phép áp dụng cho việc thành lập tổ chức tín dụng và miễn tuân thủ các quy định về an toàn vốn áp dụng cho các tổ chức tín dụng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đối với công ty con đó.

Các đơn vị nói trên cũng được sử dụng hệ thống máy tính ở nước ngoài cho hoạt động kinh doanh của mình. Tiêu chí lựa chọn tổ chức tín dụng trong nước và nước ngoài có uy tín sẽ được Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính ban hành vào từng thời điểm.

Các ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng có trụ sở tại Trung tâm tài chính không bị áp dụng hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài hoặc điều kiện đầu tư nước ngoài đối với việc cung cấp dịch vụ trong Trung tâm tài chính hoặc dịch vụ xuyên biên giới.

Để Trung tâm tài chính hoạt động hiệu quả, Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính có thẩm quyền cấp phép, quản lý, đánh giá tác động và quản trị rủi ro đối với thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) trong hoạt động ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính (fintech), bao gồm cả sàn giao dịch đối với tài sản mã hóa, tiền mã hóa. Thời hạn thực hiện thử nghiệm có kiểm soát tối đa là 3 năm và có thể được gia hạn 1 lần không quá 3 năm.

Nhiều ưu đãi “khủng” cho doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực fintech

Một trong những điểm đáng chú ý liên quan đến thu hút doanh nghiệp khởi nghiệp chính là các tổ chức kinh tế khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực fintech hoạt động tại trung tâm tài chính sẽ được hưởng các cơ chế, chính sách ưu đãi áp dụng đối với tổ chức hoạt động tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia hoặc các ưu đãi cao hơn đối với hoạt động đổi mới sáng tạo theo quy định của Chính phủ.

Các đơn vị cũng được hỗ trợ không hoàn lại từ nguồn ngân sách địa phương chi phí phát triển dự án khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực Fintech gồm: chi phí tổ chức hoạt động tuyển chọn dự án; chi phí thuê chuyên gia; tiền công lao động trực tiếp; dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; chi phí sử dụng cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung; chi phí ươm tạo, nghiên cứu phát triển, hoàn thiện công nghệ, sản xuất thử nghiệm sản phẩm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Cùng với đó, các doanh nghiệp nước ngoài cũng được phép nghiên cứu xây dựng sàn giao dịch riêng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo và hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong Trung tâm tài chính.

Ngoài ra, để phát triển thị trường vốn, các hoạt động tài chính xanh trong phạm vi Trung tâm tài chính (như mua bán tín chỉ các-bon, tài trợ vốn cho các dự án xanh...) được áp dụng ưu đãi như đối với lĩnh vực thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư.

Khi các ngân hàng nước ngoài thành lập chi nhánh hoặc chuyển trụ sở, văn phòng đại diện đến Trung tâm tài chính Việt Nam cũng được áp dụng ưu đãi như đối với lĩnh vực thuộc danh mục ưu đãi đầu tư.

Để khuyến khích sự minh bạch trong hoạt động, các chủ thể trong Trung tâm tài chính được tự do lựa chọn áp dụng chuẩn mực quốc tế về kế toán, tài chính, báo cáo tài chính. Trường hợp đã thực hiện theo chuẩn mực quốc tế thì không cần thực hiện theo quy định trong nước.

Một điểm mới nữa liên quan đến hình thành Trung tâm tài chính là việc các thành viên trong trung tâm tài chính được quyền thành lập doanh nghiệp cho mục đích đặc thù để huy động vốn cho các hoạt động đầu tư và kinh doanh. Các thành viên cũng không phải tuân thủ các quy định về khoản vay nước ngoài, đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp theo quy định về quản lý ngoại hối.

Một điểm hấp dẫn khác về cơ chế chính là chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân của những người tham gia và làm việc tại Trung tâm tài chính. Theo đó, cán bộ quản lý, nhà khoa học, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại Trung tâm tài chính được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Các đối tượng khác, có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại các cơ quan quản lý Trung tâm tài chính, tại các thành viên Trung tâm tài chính được miễn thuế thu nhập cá nhân đến hết năm 2035 và giảm 50% số thuế thu nhập cá nhân phải nộp trong các năm tiếp theo.

Việc xây dựng TPHCM thành Trung tâm tài chính quốc tế sẽ góp phần tăng tính hấp dẫn, thu hút mạnh mẽ hơn nữa dòng vốn FDI. Ảnh: U.P

Đặc biệt, các dự án đầu tư thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển của Trung tâm tài chính sẽ được hưởng thuế suất 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án đồng thời được miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Với các dự án đầu tư khác vào Trung tâm tài chính, bao gồm cả thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, mức thuế suất áp dụng là 10% trong thời hạn 15 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Trong phương án xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế của UBND TPHCM được đưa ra lấy ý kiến mới đây, Sở Tài chính thành phố đề xuất chọn phương án làm Trung tâm tài chính với tổng diện tích khoảng 687 ha, gồm các phân khu và diện tích trung tâm tài chính tại quận 1, cùng với phần tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm được bố trí toàn bộ phân khu chức năng (trừ phân khu 8) với diện tích khoảng 564 ha.

Theo Sở Tài chính TPHCM, phương án này được nhận định sẽ có nhiều dư địa phát triển. Việc đề xuất này đảm bảo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị và phù hợp quy hoạch đã được các cấp có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương phê duyệt thay vì Phương án 1 là đặt tại khu lõi Trung tâm thương mại tài chính (CBD - phân khu 1) Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP Thủ Đức và một phần tại khu vực trung tâm quận 1 với tổng diện tích khoảng 340 ha.

Các khoản thu nhập từ dự án đầu tư của các doanh nghiệp, tập đoàn thuộc danh sách 500 doanh nghiệp, tập đoàn lớn nhất thế giới theo xếp hạng của Tạp chí Forbes của năm trước thời điểm cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và của các tổ chức tín dụng, công ty tài chính, quỹ đầu tư 100% vốn nước ngoài được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp thêm 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo.

Trường hợp nhà đầu tư có dự án đầu tư đáp ứng nhiều điều kiện được hưởng nhiều mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp khác nhau đối với cùng một dự án đầu tư thì nhà đầu tư được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp có lợi nhất.

Về chính sách đào tạo và thu hút nhân lực, dự thảo cũng đề xuất việc dự án đầu tư mới và dự án đầu tư mở rộng trong trung tâm tài chính sẽ được ngân sách Nhà nước hỗ trợ chi phí đào tạo nghề cho trong thời gian 2 năm đầu kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Việc hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề thực hiện thông qua các cơ sở dạy nghề do nhà đầu tư lựa chọn và thực hiện theo phương thức cùng chia sẻ chi phí đào tạo nghề giữa Nhà nước và nhà đầu tư. Ngân sách Nhà nước cũng hỗ trợ chi phí đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học trở lên phục vụ cho Trung tâm tài chính trong thời gian 4 năm.

Việc thực hiện đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học trở lên thông qua các cơ sở đào tạo do Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính lựa chọn.

Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính sẽ xác định nhu cầu, đối tượng người lao động cần thu hút, chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực và quyết định mức hỗ trợ chi phí đào tạo nghề, đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học trở lên.

Dự thảo cũng quy định nhiều chính sách hấp dẫn khác dành cho các nhà đầu tư chiến lược, chính sách về đất đai trong Trung tâm tài chính, về thủ tục xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy, cơ chế “một cửa” trong xử lý thủ tục hải quan, kiểm tra chuyên ngành…

Bên cạnh đó, việc thử nghiệm các mô hình phát triển đột phá, hiện đại cũng đang được triển khai với trọng tâm là xây dựng và vận hành các trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng. Đây sẽ trở thành những điểm tựa quan trọng để huy động nguồn vốn lớn cho các dự án kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cũng như phát triển công nghệ cao trong các lĩnh vực then chốt như điện tử, AI, hydrogen và công nghệ tài chính.

Ngoài ra, cơ sở hạ tầng hiện đại như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hay hệ thống đường sắt đô thị sẽ tiếp tục được đầu tư mạnh để nâng tầm phát triển kinh tế đất nước.

Phải có lối đi riêng

Tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, địa phương liên quan về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam diễn ra ngày 10/5 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc để xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam thành công thì phải có khác biệt, cơ chế đặc biệt để thu hút nguồn vốn phát triển đất nước nhanh, bền vững, đồng thời nhà đầu tư cũng có lợi nhuận, hai bên cùng có lợi, cùng thắng.

Thủ tướng yêu cầu các đơn vị, địa phương đánh giá tác động tích cực, các thách thức, rủi ro, đồng thời có giải pháp khắc phục rủi ro; đề xuất chiến lược xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam với lối đi riêng, phát huy lợi thế so sánh.

Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế để thu hút nguồn lực, phục vụ cho phát triển nhanh, bền vững, dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; phục vụ thực hiện 3 đột phá chiến lược; phát triển xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn; thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng truyền thống và các động lực tăng trưởng mới; phục vụ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Phạm Tuyên

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/lap-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-de-viet-nam-but-pha-post1746698.tpo