Lấy tăng trưởng xanh làm nền tảng phát triển bền vững

3 giờ trướcBài gốc

Với định hướng dài hạn, tỉnh tập trung bảo vệ môi trường sống, xây dựng hệ sinh thái kinh doanh thân thiện, qua đó kiến tạo hình ảnh một địa phương đáng sống, hấp dẫn nhà đầu tư, phấn đấu đến năm 2030 nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về PGI.

Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông phát biểu chỉ đạo tại hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội năm 2026.

Thúc đẩy thực hành xanh

PGI là bộ chỉ số còn khá mới, nhưng đang ngày càng khẳng định vị trí song hành cùng Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Nếu PCI đo “độ khỏe” của môi trường điều hành kinh tế, thì PGI phản ánh “chiều sâu xanh” của tăng trưởng – mức độ thân thiện với môi trường trong quản lý, sản xuất và phát triển.

Thực tế hai năm 2023–2024 cho thấy Phú Thọ cùng các địa phương lân cận như Vĩnh Phúc và Hòa Bình (trước sáp nhập) vẫn chưa góp mặt trong tốp 10 tỉnh, thành dẫn đầu về PGI. Thực tế này cho thấy đây là thách thức, vừa mở ra dư địa rất lớn để bứt phá, đòi hỏi một cách tiếp cận bài bản, quyết liệt và đồng bộ hơn trong thời gian tới. Trên nền tảng đó, Phú Thọ đặt mục tiêu đến năm 2030 vươn lên nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về PGI, xa hơn là hướng tới nhóm 7 tỉnh, thành có chất lượng tăng trưởng xanh cao nhất.

Phú Thọ đặt mục tiêu vào top 10 toàn quốc về Chỉ số Xanh vào năm 2030. (Ảnh: Công viên Văn Lang - phường Việt Trì)

Quyết tâm này được cụ thể hóa bằng một loạt giải pháp toàn diện, bắt đầu từ việc rà soát, cập nhật đầy đủ các nội dung về bảo vệ môi trường và phòng, chống thiên tai trong các quy hoạch phát triển. Đây được xác định là nền tảng then chốt nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro trước những tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu: mưa lớn cực đoan, nguy cơ ngập lụt đô thị gia tăng, nhiều khu vực ven sông, ven suối đối mặt với sạt lở. Trên cơ sở đó, các kịch bản ứng phó thiên tai sẽ được xây dựng chi tiết theo từng địa bàn, góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản, đồng thời bảo vệ hoạt động sản xuất, kinh doanh của hơn 40.000 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn tỉnh.

Ứng dụng khoa học – công nghệ được Phú Thọ xác định là “chìa khóa” để nâng cao năng lực quản lý môi trường và cải thiện PGI một cách bền vững. Tỉnh sẽ đẩy nhanh chuyển đổi số trong công tác quan trắc, từng bước đưa Big Data và IoT vào giám sát tự động khí thải, nước thải tại các khu, cụm công nghiệp. Khi hệ thống được vận hành đồng bộ, cơ quan quản lý có thể cập nhật dữ liệu theo thời gian thực, kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm – yêu cầu đặc biệt cấp thiết trong bối cảnh Phú Thọ đang tăng tốc thu hút đầu tư và mở rộng sản xuất công nghiệp.

Phú Thọ sẽ khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, vươn lên trở thành trung tâm phát triển của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Song song với đó, tỉnh ưu tiên nguồn lực cho các công trình hạ tầng môi trường thiết yếu, nhất là hệ thống thu gom, xử lý nước thải tại các đô thị trung tâm. Mục tiêu đến năm 2030, các đô thị trọng điểm từng bước hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tập trung, tạo chuyển biến rõ nét về chất lượng môi trường sống cho người dân. Cùng với đầu tư mới, Phú Thọ tiếp tục cải tạo, xử lý dứt điểm các điểm ô nhiễm tồn lưu và xây dựng lộ trình di dời các cơ sở sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm ra khỏi khu vực trung tâm đô thị.

Ở nhóm giải pháp về tuân thủ môi trường, tỉnh đặt yêu cầu nâng cao chất lượng thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), tăng cường sàng lọc các dự án tiềm ẩn rủi ro cao và siết chặt công tác hậu kiểm. Việc giám sát lắp đặt hệ thống quan trắc tự động được thực hiện nghiêm ngặt, hướng tới mục tiêu 100% cơ sở thuộc diện bắt buộc đều kết nối, truyền dữ liệu trực tiếp về Sở Nông nghiệp và Môi trường, qua đó nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý môi trường trên toàn tỉnh.

Trung tâm Khuyến công và Phát triển công thương phát túi giấy cho người dân tại chợ Tam Hồng trong chương trình “Ngày không túi nilon” để giảm thải rác thải nhựa.

Song hành với hoàn thiện thể chế và hạ tầng, Phú Thọ đặt trọng tâm vào thúc đẩy thực hành xanh lan tỏa trong toàn xã hội. Hoạt động mua sắm công được định hướng ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo và tiết kiệm tài nguyên, qua đó tạo “lực kéo” cho thị trường xanh phát triển. Trong khu vực doanh nghiệp, tỉnh khuyến khích lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái – giải pháp kép vừa giúp giảm chi phí vận hành, vừa cắt giảm phát thải carbon.

Đáng chú ý, Phú Thọ định hướng phát triển các khu công nghiệp theo mô hình sinh thái, từng bước xanh hóa chuỗi sản xuất và đổi mới quy trình vận hành. Trọng tâm là các ngành sử dụng nhiều năng lượng và tài nguyên như vật liệu xây dựng, thép, giấy, dệt may, hướng tới mô hình sản xuất sạch hơn, hiệu quả hơn và thân thiện hơn với môi trường. Đây được xem là bước chuyển quan trọng để tăng trưởng công nghiệp của tỉnh gắn chặt với mục tiêu xanh và bền vững.

Để tạo lực đẩy mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi xanh, Phú Thọ ưu tiên bố trí nguồn lực cho nghiên cứu, ứng dụng công nghệ xanh và hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Cùng với đó, tỉnh từng bước hoàn thiện các chính sách khuyến khích tái chế rác thải nhựa, sản xuất phân hữu cơ từ rác thải sinh hoạt, thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với giảm thiểu và tái chế chất thải. Những mô hình hiệu quả sẽ được nhân rộng, qua đó từng bước hình thành các chuỗi giá trị xanh tại nhiều địa bàn trong tỉnh.

Phú Thọ ưu tiên thu hút doanh nghiệp công nghệ thông tin, viễn thông, điện tử có giá trị công nghiệp cao và ít phát thải.

Điểm nhấn quan trọng trong kế hoạch cải thiện Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) giai đoạn tới là sự vào cuộc đồng bộ của toàn bộ hệ thống chính trị. Sở Nông nghiệp và Môi trường giữ vai trò nòng cốt trong điều phối, duy trì đối thoại với doanh nghiệp tối thiểu hai lần mỗi năm để kịp thời tháo gỡ vướng mắc. Sở Xây dựng tập trung phát triển đô thị xanh, nhà ở xã hội xanh và hạ tầng thoát nước đồng bộ; Sở Công Thương tăng cường giám sát hạ tầng môi trường tại các cụm công nghiệp. Song song với đó, các cơ quan báo chí đẩy mạnh công tác truyền thông nhằm lan tỏa nhận thức và trách nhiệm cộng đồng; Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh triển khai khảo sát định kỳ hằng tháng, phản ánh kịp thời những khó khăn của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện các tiêu chí PGI.

Với mục tiêu xuyên suốt “tăng trưởng xanh – phát triển bền vững”, Kế hoạch cải thiện Chỉ số PGI đến năm 2030 của Phú Thọ được đánh giá là bước đi chiến lược, bài bản và quyết liệt. Khi các giải pháp được triển khai đồng bộ và hiệu quả, PGI không chỉ được cải thiện về thứ hạng mà quan trọng hơn, tỉnh sẽ từng bước kiến tạo môi trường sống trong lành, nền kinh tế xanh hiệu quả và môi trường đầu tư ngày càng hấp dẫn. Đây chính là nền tảng để Phú Thọ bứt phá trong giai đoạn phát triển mới, hướng tới trở thành điểm đến an toàn, thân thiện và bền vững đối với các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Hướng tới kinh tế xanh và Net-Zero 2045

Phú Thọ kiên định chuyển đổi từ công nghiệp “nâu” sang “xanh”, triển khai đồng bộ từ quy hoạch, hạ tầng đến nâng cao nhận thức doanh nghiệp và cộng đồng. Chuyển đổi xanh trở thành tiêu chí bắt buộc trong thu hút đầu tư, vận hành sản xuất và đánh giá tăng trưởng, ưu tiên dự án “xanh – sạch – công nghệ cao”, hạn chế ngành dễ gây ô nhiễm.

Tỉnh đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào 2045, vừa thực hiện cam kết quốc gia theo COP26, vừa xây dựng thương hiệu “Lá phổi xanh bền vững của vùng Thủ đô”.

2025-2027: Xây dựng thể chế, thành lập Ban Chỉ đạo, lập bản đồ phát thải, ban hành Quy hoạch Net-Zero, triển khai khu công nghiệp sinh thái và nông nghiệp tuần hoàn.

2028-2030: Mở rộng mô hình xanh, thí điểm thị trường carbon nội địa, nâng độ che phủ rừng 47%, vận hành 3 nhà máy năng lượng tái tạo, Việt Trì trở thành đô thị carbon thấp đầu tiên.

2031-2035: 50% cơ sở công nghiệp áp dụng mô hình sinh thái – tuần hoàn, 70% phương tiện giao thông công cộng dùng điện, tất cả đô thị mới tích hợp mô hình tuần hoàn.

2040-2045: Hoàn tất Net-Zero, đủ điều kiện tham gia thị trường carbon quốc tế.

Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông nhấn mạnh, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cải thiện môi trường đầu tư và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, hướng tới tăng trưởng bền vững, thân thiện môi trường.

Công tác quản lý môi trường tại khu công nghiệp được chú trọng với kiểm tra, giám sát, hạ tầng xử lý nước thải, quan trắc tự động 24/7, lưu giữ chất thải rắn và phòng ngừa sự cố. Nhiều doanh nghiệp, như KCN Khai Quang và Tập đoàn Thép Việt Đức, áp dụng công nghệ tuần hoàn, sử dụng năng lượng sạch, nâng tiêu chuẩn môi trường, đáp ứng yêu cầu quốc tế.

Phú Thọ hiện có 58 KCN được phê duyệt với hơn 14.055 ha, trong đó 17 KCN đi vào hoạt động, nhiều khu đạt tỷ lệ lấp đầy cao. Toàn tỉnh có 140 cụm công nghiệp, đã thành lập 66 cụm, trong đó 35 cụm đi vào hoạt động, thu hút 930 dự án, tạo việc làm cho hơn 37.000 lao động.

Tỉnh hướng tới KCN xanh, thông minh, bền vững, kết hợp hạ tầng xanh, công nghệ sạch và quản trị thông minh, khuyến khích năng lượng tái tạo và ưu tiên ngành giá trị gia tăng cao, ít ô nhiễm. Ban Quản lý KCN đôn đốc chủ đầu tư phối hợp địa phương hoàn thiện hạ tầng, siết chặt kiểm tra giám sát, yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ thủ tục môi trường và xây dựng phương án phòng ngừa sự cố.

Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo phát triển KCN và cụm công nghiệp theo hướng chất lượng, hiệu quả, không chạy theo số lượng. Các cụm phải được sự đồng thuận của cấp xã, quy mô tối thiểu 40 ha, không đặt tại trung tâm đô thị hoặc khu du lịch, ưu tiên gắn với làng nghề để di dời sản xuất ra khỏi khu dân cư, giảm ô nhiễm và nâng cao chất lượng sống. Đồng thời, tỉnh yêu cầu quy hoạch sân golf đảm bảo hiệu quả sử dụng đất và phát triển bền vững.

Phú Thọ: 145 dự án đoạt giải Cuộc thi Nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp tỉnh 2025 – 2026

Ban Tổ chức trao giải Nhất cho các nhóm tác giả.

Trong hai ngày 20 – 21/12/2025, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Phú Thọ tổ chức Cuộc thi Nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2025 – 2026 với 243 dự án tham gia từ 235 trường THCS, THPT và trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên.

Kết quả, Ban Tổ chức trao giải cho 145 dự án, gồm 14 giải Nhất, 29 giải Nhì, 44 giải Ba và 58 giải Khuyến khích. Trong đó, 9 dự án xuất sắc được chọn đại diện tham dự Cuộc thi Nghiên cứu khoa học kỹ thuật học sinh trung học cấp quốc gia. Cuộc thi năm nay thu hút các nhóm học sinh tranh tài ở 17/22 lĩnh vực khoa học, tập trung vào các vấn đề gắn với đời sống, sản xuất, môi trường, y tế, giáo dục và ứng dụng công nghệ.

Dự án “Chế tạo tăm chỉ nha khoa từ cây lược vàng” của học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS&THPT Đà Bắc xuất sắc giành giải Nhất.

Ban giám khảo đánh giá cao chất lượng các dự án, nhấn mạnh tính thực tiễn, tư duy sáng tạo và khả năng vận dụng kiến thức liên môn, nhiều dự án ứng dụng chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và đổi mới giáo dục phổ thông. Thời gian tới, các trường được khuyến khích phát triển hoạt động STEM, câu lạc bộ STEM, tổ chức các cuộc thi ý tưởng khoa học kỹ thuật và các sân chơi về Robotics, trí tuệ nhân tạo, STEM/STEAM để bồi dưỡng và phát hiện nhân tài trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật.

Lưu Hiệp

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/thi-truong/lay-tang-truong-xanh-lam-nen-tang-phat-trien-ben-vung-i791864/