Các nghệ nhân trao tặng nhạc cụ, sản phẩm thủ công truyền thống cho các đồng chí lãnh đạo tỉnh. Ảnh tư liệu
Theo đó, thực hiện Kế hoạch số 3563/KH-UBND ngày 13/8/2024 của UBND tỉnh, từ ngày 2/1/2025 đến 12/1/2025, Hội đồng đã tiếp nhận 3 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” và 31 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” từ các cá nhân trong tỉnh.
Nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, Hội đồng cấp tỉnh tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về danh sách và tóm tắt thành tích của các ứng viên trong 15 ngày, từ 15/1/2025 đến 1/2/2025, trước khi trình Hội đồng cấp tỉnh họp xét theo quy định.
Danh sách các cá nhân được đề nghị xét tặng danh hiệu và nội dung lấy ý kiến được công bố kèm theo thông báo này. Mọi ý kiến đóng góp của Nhân dân sẽ góp phần quan trọng trong việc ghi nhận, tôn vinh những người đã có đóng góp xuất sắc trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của tỉnh Điện Biên.
Danh sách đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” cho 3 cá nhân tiêu biểu:
Mào Văn Ết (sinh năm 1944, dân tộc Thái, TP. Điện Biên Phủ) – Người có hơn 60 năm gìn giữ, truyền dạy dân ca Thái và chế tác đàn tính. Ông đã tham gia nhiều liên hoan nghệ thuật cấp quốc gia, đào tạo hàng chục học trò xuất sắc và nhận nhiều bằng khen từ Trung ương đến địa phương.
Phàn Quang Châu (sinh năm 1952, dân tộc Dao, huyện Tủa Chùa) – Nghệ nhân tiêu biểu trong thực hành các nghi lễ truyền thống của người Dao, như lễ cấp sắc, lễ cầu tài, cúng may mắn... Ông đã truyền dạy cho hơn 30 người nhằm bảo tồn tập quán tốt đẹp của dân tộc.
Sình A Tâu (sinh năm 1962, dân tộc Mông, huyện Tủa Chùa) – Nghệ nhân trình diễn khèn Mông, loại nhạc cụ truyền thống quan trọng trong đời sống văn hóa – tín ngưỡng của người Mông. Ông đã giành nhiều giải thưởng cấp tỉnh, quốc gia và truyền dạy nghệ thuật thổi khèn cho thế hệ trẻ.
Danh sách đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”:
1. Tòng Văn Hân (1972, dân tộc Thái) – Điện Biên
Lĩnh vực: Thực hành, truyền dạy chữ Thái cổ.
Bắt đầu thực hành: 2005 (19 năm).
Truyền dạy: 105 học trò.
Thành tích: Bằng khen của Hội Văn nghệ dân gian VN (2014), Ủy ban toàn quốc liên hiệp các Hội VHNT VN (2018), Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên (2023)...
2. Lò Thị Viên (1975, dân tộc Lào) – Điện Biên
Lĩnh vực: Kỹ thuật làm trang phục truyền thống người Lào.
Bắt đầu thực hành: 1987 (38 năm).
Truyền dạy: 120 học trò.
Thành tích: Bằng khen của Thủ tướng CP (2010-2015), Bảo tàng Dân tộc học VN (2003), Chứng nhận sản phẩm tiêu biểu Hội thi thủ công VN (2012)...
3. Sùng A Tụa (1960, dân tộc Mông) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Trình diễn khèn Mông trong nghi lễ, lễ hội.
Bắt đầu thực hành: 1980 (15 năm).
Truyền dạy: 11 học trò.
Thành tích: Giải thưởng và giấy khen tại các liên hoan tiếng hát người cao tuổi, cựu chiến binh, hội thi khèn Mông các cấp (2021-2024).
4. Lầu Vàng Nhè (1966, dân tộc Mông) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Trình diễn khèn Mông trong nghi lễ, lễ hội.
Bắt đầu thực hành: 1983 (41 năm).
Truyền dạy: 12 học trò.
Thành tích: Giấy khen của Công an tỉnh Điện Biên (2022), UBND xã Pu Nhi (2022), Giải A liên hoan nghệ thuật quần chúng huyện Điện Biên Đông (2023)...
5. Lò Văn Danh (1956, dân tộc Thái) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Thực hành lễ hội xên bản của người Thái đen.
Bắt đầu thực hành: 2000 (24 năm).
Truyền dạy: 2 học trò.
Thành tích: Không có.
6. Lường Văn Khúa (1958, dân tộc Thái) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Thực hành lễ hội xên bản của người Thái đen.
Bắt đầu thực hành: 1997 (27 năm).
Truyền dạy: 7 học trò tiêu biểu, gồm Lường Văn Hặc.
Thành tích: Không có.
7. Giàng Chứ Sếnh (1958, dân tộc Mông) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Thực hành nghi lễ "Ua Nếnh" của dân tộc Mông (cúng dòng họ, giải hạn, đầy tháng, đặt tên cho trẻ, cúng ruộng).
Bắt đầu thực hành: 1993 (31 năm).
Truyền dạy: 2 học trò tiêu biểu, gồm Giàng Phá Di, Giàng Thị Tồng.
Thành tích: Không có.
8. Vừ A Sự (1987, dân tộc Mông) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Múa khèn Mông trong lễ hội, tang lễ, sinh hoạt văn hóa.
Bắt đầu thực hành: 2001 (23 năm).
Truyền dạy: 40 học trò tiêu biểu, gồm Vàng A Chua, Vàng Sếnh Hờ.
Thành tích:
Bằng khen của Hội Nghệ sĩ Múa Hà Nội (2024).
Giấy khen của Đài PT-TH Điện Biên (2015), UBND huyện Điện Biên Đông (2024).
10 giải thưởng về múa khèn Mông trong và ngoài tỉnh (2017, 2021, 2023, 2024).
9. Hạng A Sùng (1963, dân tộc Mông) – Điện Biên Đông
Lĩnh vực: Chế tác và trình diễn khèn Mông.
Bắt đầu thực hành: 1985 (36 năm).
Truyền dạy: 13 học trò tiêu biểu, gồm Sùng A Chua, Sùng A Minh.
Thành tích: Không có.
10. Bạc Thị Mỹ (1943, dân tộc Thái) – Tuần Giáo
Lĩnh vực: Múa dân gian (xòe, sạp, khăn, quạt), hát, dệt thổ cẩm.
Bắt đầu thực hành: 1990 (35 năm).
Truyền dạy: 20 học trò tiêu biểu, gồm Hoàng Thị Hoa, Hoàng Thị Hà.
Thành tích: Giấy khen UBND huyện Tuần Giáo (2009).
11. Giàng A Dỉnh (1973, dân tộc Mông) – Tủa Chùa
Lĩnh vực: Trình diễn khèn Mông trong sinh hoạt văn hóa và tang lễ.
Bắt đầu thực hành: 1987 (37 năm).
Truyền dạy: 7 học trò tiêu biểu, gồm Giàng A Ông.
Thành tích:
Giấy khen UBND huyện Tủa Chùa (1993).
Giấy khen UBND xã Sính Phình (2015, 2018, 2023).
Nhiều giải A, B về múa khèn tại Hội diễn nghệ thuật, Lễ hội Hoa Ban (2013-2024).
12. Thào A Tùng (Nam, sinh 1980, dân tộc Mông)
Địa chỉ: Thôn Súng Ún, xã Mường Báng, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
Thực hành: Chế tác và biểu diễn khèn Mông (từ 2003, 22 năm)
Truyền dạy: 03 học trò tiêu biểu (Thào A Dùa, Thào A Dè)
Thành tích: Giải B múa tập thể khèn Mông (2024)
13. Sùng A Câu (Nam, sinh 1961, dân tộc Mông)
Địa chỉ: Thôn Háng Đề Dê, xã Sính Phình, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
Thực hành: Chế tác khèn Mông (từ 1985, 39 năm)
Truyền dạy: 15 học viên (2023)
Thành tích: Giấy khen UBND xã Sính Phình (2016), Giấy chứng nhận truyền dạy của Bảo tàng tỉnh Điện Biên (2023)
14. Cứ A Khua (Nam, sinh 1962, dân tộc Mông)
Địa chỉ: Thôn Dế Dàng, xã Sính Phình, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
Thực hành: Nghề rèn thủ công truyền thống (từ 1992, 32 năm)
Truyền dạy: 03 học trò tiêu biểu (Phàng A Chùa, Cứ A Tủa, Giàng A Tùng)
Thành tích: Giấy khen của UBND xã Sính Phình (2015, 2021, 2024), UBND huyện Tủa Chùa (2022)
15. Lường Văn Phối (Nam, sinh 1969, dân tộc Thái)
Địa chỉ: Bản Hột, xã Mường Đun, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
Thực hành: Chế tác và trình diễn đàn tính tẩu (từ 1982, 42 năm)
Truyền dạy: 200 học trò tiêu biểu (Lò Văn Nhiệu, Lường Văn Phơ, Lường Văn Hiện, Lò Văn Chỉnh, Quàng Thị Ngọc Linh)
Thành tích: Bằng khen Đài Tiếng nói Việt Nam (1998), 15 Giấy khen xã Mường Đun (2013-2024), Giải C độc tấu đàn tính (2011, 2012)
16. Tẩn A Típ (Nam, sinh 1965, dân tộc Dao)
Địa chỉ: Thôn Huổi Só 2, xã Huổi Só, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
Thực hành: Nhạc cụ và phong tục tập quán dân tộc Dao (từ 1984, 15 năm)
Truyền dạy: 10 học trò tiêu biểu (Phàn A Phái, Tẩn A Sòi, Phàn A Bụ, Phàn A Nhủi, Tẩn A Dén, Vàng A Sơn…)
Thành tích: Giấy khen Huyện ủy Tủa Chùa (2008), Đảng ủy xã Huổi Só (2010), Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa (2009-2016, 2024)
17. Chang A Vàng (1988) – Dân tộc Mông
Địa chỉ: Thôn Sùng Ún, xã Mường Báng, huyện Tủa Chùa, Điện Biên
Thực hành từ năm: 2003 (22 năm)
Lĩnh vực: Nghệ thuật trình diễn và chế tác khèn Mông
Người truyền dạy: Chang A Phổng (bố)
Hoạt động nổi bật:
Từ 2007: Thổi khèn trong đám tang.
2022-2024: Tham gia thi, biểu diễn và chế tác khèn Mông.
Học trò: 3 người
Thành tích: Giấy khen Hội Nông dân và UBND xã Mường Báng (2022).
18. Khoàng Thị Tươi (1963) – Dân tộc Thái
Địa chỉ: Tổ 4, thị trấn Mường Chà, huyện Mường Chà, Điện Biên
Thực hành từ năm: 2007 (17 năm)
Lĩnh vực: Dân ca, múa Thái
Người truyền dạy: Sìn Thị Cải (chị ruột)
Hoạt động nổi bật:
1999: Thành lập đội văn nghệ.
2014-2019: Thành lập và mở rộng CLB văn nghệ Hội người cao tuổi.
Học trò: 2 người
Thành tích: Giải A và Giải C các hội thi dân vũ huyện Mường Chà (2023-2024).
19. Lùng Văn Chanh (1968) – Dân tộc Cống
Địa chỉ: Bản Lả Chả, xã Pa Tần, huyện Nậm Pồ, Điện Biên
Thực hành từ năm: 1992 (33 năm)
Lĩnh vực: Nghi lễ “Tết hoa Mào gà”, “Mừng cơm mới”, cưới xin, tang ma…
Người truyền dạy: Lùng Văn Bắt (bố, Nghệ nhân ưu tú 2019)
Hoạt động nổi bật: Thực hành nghi lễ dân tộc Cống từ 1992 đến nay.
Học trò: 10 người tiêu biểu
Thành tích: Không
20. Mùa A Thống (1947) – Dân tộc Mông
Địa chỉ: Bản Púng Pá Kha, xã Nà Bủng, huyện Nậm Pồ, Điện Biên
Thực hành từ năm: 1984 (41 năm)
Lĩnh vực: Nghi lễ “Gầu tào”, cưới xin, tang ma, sinh đẻ…
Người truyền dạy: Mùa A Dình (bố)
Hoạt động nổi bật: Thực hành nghi lễ Mông từ 1984 đến nay.
Học trò: 7 người tiêu biểu
Thành tích: Giấy khen Hội Nông dân, UBND huyện, xã Nà Bủng (2016-2023).
21. Thùng Văn Đôi (1950) – Dân tộc Thái
Địa chỉ: Bản Nà Ín, xã Chà Nưa, huyện Nậm Pồ, Điện Biên
Thực hành từ năm: 1969 (56 năm)
Lĩnh vực: Chế tác, biểu diễn Tính tẩu, Nhị
Người truyền dạy: Tự học
Hoạt động nổi bật: Biểu diễn và truyền dạy trong các dịp lễ hội, văn nghệ.
Học trò: 12 người tiêu biểu
Thành tích: Giải Nhất/Nhì độc tấu Tính tẩu, đàn Nhị tại Ngày hội Văn hóa Nậm Pồ (2023).
22. Su Lò De (1965) – Dân tộc Hà Nhì
Địa chỉ: Bản A Pa Chải, xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, Điện Biên
Thực hành từ năm: 1980 (44 năm)
Lĩnh vực: Hát dân ca, múa truyền thống Hà Nhì
Người truyền dạy: Lỳ Go Nu (mẹ)
Hoạt động nổi bật: Tham gia các chương trình văn nghệ từ 1981 đến nay.
Học trò: 5 người tiêu biểu
Thành tích: Giải thưởng và giấy khen từ Hội Phụ nữ, UBND huyện, xã (2005-2023).
23. Giàng A Thào (1962) – Dân tộc Mông
Địa chỉ: Bản Huổi Lanh, xã Mường Toong, huyện Mường Nhé, Điện Biên
Thực hành từ năm: 1980 (44 năm)
Lĩnh vực: Nghệ thuật “Múa Khèn” Mông
Người truyền dạy: Giàng A Sang (bố)
Hoạt động nổi bật: Kể chuyện, quảng bá nghệ thuật khèn từ 2016 đến nay.
Học trò: 5 người
Thành tích: Giải A, C tại Liên hoan tiếng hát người cao tuổi Điện Biên (2016-2023).
24. Giàng A Chư (1963) – Dân tộc Mông
Địa chỉ: Bản Huổi Lanh, xã Mường Toong, huyện Mường Nhé, Điện Biên
Thực hành từ năm: 1983 (42 năm)
Lĩnh vực: Múa khèn Mông (16 điệu truyền thống)
Người truyền dạy: Giàng A Sang (anh trai)
Hoạt động nổi bật: Biểu diễn và tham gia ngày hội văn hóa từ 2016 đến nay.
Học trò: 10 người tiêu biểu
Thành tích: Giải A/B/C tại các liên hoan nghệ thuật khèn Mông (2016-2024).
25. Khoàng Thị Phạnh (Nữ, sinh năm 1952, dân tộc Thái)
Địa chỉ: Tổ 1, phường Na Lay, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên
Nghề nghiệp: Cắt, khâu trang phục truyền thống dân tộc Thái
Thực hành từ: 1973 (23 năm)
Truyền dạy: 6 học trò, tiêu biểu: Tòng Thị Hạnh, Lò Thị Thành...
Thành tích: Bằng khen của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lai Châu (1976), Công an tỉnh Lai Châu (1983), UBND thị xã Lai Châu (1978-1979), UBND phường Na Lay (2024)...
26. Tòng Văn Đôi (Nam, sinh năm 1956, dân tộc Thái)
Địa chỉ: Bản Hốc, phường Na Lay, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên
Nghề nghiệp: Chế tác, sử dụng đàn tính tẩu, sáng tác giai điệu dân tộc Thái
Thực hành từ: 1971 (53 năm)
Truyền dạy: 3 học trò, tiêu biểu: Lý Văn Điệp, Vàng Đặng Gia Bảo...
Thành tích: Giấy khen UBND phường Na Lay (2015), UBND thị xã Mường Lay (2011-2016), Hội Người cao tuổi tỉnh Điện Biên (2024)...
27. Lò Thị Lả (Nữ, sinh năm 1958, dân tộc Thái)
Địa chỉ: Bản Đớ, phường Na Lay, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên
Nghề nghiệp: Múa, hát truyền thống dân tộc Thái
Thực hành từ: 1973 (26 năm)
Truyền dạy: 45 học trò, tiêu biểu: Hoàng Huyền Trang, Lò Thị Luýn, Lò Thị Vui...
Thành tích: Bằng khen Công an tỉnh Lai Châu (1991), Hội LHPN tỉnh Lai Châu (1991-1995), UBND thị xã Mường Lay (2006), UBND phường Na Lay (2009)...
28. Lù Thị Len (Nữ, sinh năm 1954, dân tộc Thái)
Địa chỉ: Bản Nghé Toong, phường Na Lay, thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên
Nghề nghiệp: Múa, hát truyền thống dân tộc Thái
Thực hành từ: 1968 (56 năm)
Truyền dạy: 11 học trò, tiêu biểu: Khoàng Thị Oanh, Lò Thị Hương, Sìn Thị Bích...
Thành tích: Giấy khen UBND thị xã Mường Lay về bảo tồn văn hóa dân tộc (2016-2020)...
29. Quàng Văn Mứn (Nam, sinh năm 1958, dân tộc Khơ Mú)
Địa chỉ: Bản Ten, xã Pá Khoang, TP Điện Biên Phủ
Nghề nghiệp: Tri thức sản xuất nông nghiệp, tập quán cưới xin, tang ma, sinh đẻ, kiến trúc truyền thống
Thực hành từ: 1988 (36 năm)
Truyền dạy: 20 học trò, tiêu biểu: Lò Văn Pút, Lường Văn Pâng...
Thành tích: Huân chương Chiến sĩ vẻ vang (2000), Huy chương vì giai cấp nông dân Việt Nam (2021), Giấy khen Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Điện Biên (2021)...
30. Bế Ngọc Thụ (Nam, sinh năm 1952, dân tộc Tày)
Địa chỉ: Tổ dân phố 3, phường Thanh Trường, TP Điện Biên Phủ
Nghề nghiệp: Hát then, đàn tính dân tộc Tày
Thực hành từ: 1976 (40 năm)
Truyền dạy: 6 học trò và 1 tốp nữ, tiêu biểu: Đàm Thị Nang, Tô Thị Phương...
Thành tích: Giải A song tấu đàn tính (2023), Giải A tiết mục tấu nhạc cụ (2022), Giải B hòa tấu đàn tính toàn quốc (2018)...
31. Lù Thị Hiền (Nữ, sinh năm 1959, dân tộc Thái)
Địa chỉ: Bản Noong Chứn, phường Nam Thanh, TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên
Nghề nghiệp: Múa dân gian dân tộc Thái (múa nghi lễ, múa sinh hoạt)
Thực hành từ: 1974 (21 năm)
Người truyền dạy: Bà Tống Thị Sinh (mẹ đẻ)
Hoạt động:
1974: Đội văn nghệ bản Nậm Củm, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, Lai Châu
1978: Đội văn nghệ bản Bum Tở, huyện Mường Tè
1980: Đội văn nghệ thị trấn Mường Tè
1988: Truyền dạy múa dân tộc Thái tại Mường Tè
2010 - nay: Truyền dạy tại phường Nam Thanh, TP Điện Biên Phủ
Truyền dạy: 240 học trò, tiêu biểu:
Lý A Tem (thị trấn Mường Tè, Lai Châu)
Lò Thị Chung (bản Che Căn, Mường Phăng, TP Điện Biên Phủ)
Cà Thụ Muôn (bản Khá, Mường Phăng, TP Điện Biên Phủ)
Thành tích:
Giải A, Liên hoan tiếng hát người cao tuổi tỉnh Lai Châu (2016, 2018, 2020)
Giải B, Liên hoan tiếng hát mãi xanh người cao tuổi tỉnh Lai Châu (2017)
Giải A, Hội thi tiếng hát cựu chiến binh TP Điện Biên Phủ (2024)
Tổng số hồ sơ: 31 (Huyện Điện Biên: 2, Điện Biên Đông: 7, Tuần Giáo: 1, Tủa Chùa: 7, Mường Chà: 1, Nậm Pồ: 3, Mường Nhé: 3, Thị xã Mường Lay: 4, TP. Điện Biên Phủ: 3).
Phạm Dương (b/s)