Lễ cưới truyền thống của người Pa Cô

5 giờ trướcBài gốc

Đôi vợ chồng Pa Cô trong ngày cưới

Đặc sắc

Tình cờ, tôi có dịp chứng kiến một lễ cưới truyền thống của một đôi bạn trẻ tại thôn A Niêng Lê Triêng, xã Trung Sơn, huyện A Lưới. Mặt trời vừa lên, cả bản làng đã rộn ràng. Trước nhà gái, hai tấm zèng được treo trang trọng báo hiệu gia đình có hỷ sự. Hương rượu cần nồng nàn lan tỏa trong gió sớm, những người phụ nữ tất bật chuẩn bị các món ăn truyền thống, trong khi đàn ông sửa soạn các nghi lễ.

Già làng Hồ Văn Hạnh, một người có uy tín trong vùng, đứng trước ngôi nhà sàn của gia đình cô dâu, chậm rãi cất tiếng: “Hôm nay, trời đất chứng giám, hai con trẻ chính thức nên duyên vợ chồng. Đây không chỉ là niềm vui của hai gia đình mà còn là phúc lớn của cả buôn làng. Mong tổ tiên phù hộ cho hai con trọn đời bên nhau”.

Theo phong tục của người Pa Cô, khi con trai, con gái đến tuổi dựng vợ gả chồng, hai bên gia đình sẽ chuẩn bị lễ vật chu đáo. Đối với con trai, lễ vật có thể là tiền, vàng, bạc, bò, heo… Trong khi đó, con gái phải chuẩn bị tấm zèng, một loại vải dệt truyền thống, cùng với gạo, đặc sản địa phương, gà, vịt, cá suối…

Trước khi diễn ra lễ cưới, nghi lễ báo cáo với bố mẹ được thực hiện để thể hiện sự kính trọng của con cái đối với bậc sinh thành. Sau đó là lễ hỏi, một nghi thức quan trọng để hai gia đình kết tình thông gia, bàn bạc về ngày cưới chính thức và các lễ vật cần thiết.

Khi đưa con gái về nhà chồng, trước tiên, gia đình nhà gái phải thực hiện nghi lễ xuất gia, cẩn cáo với tổ tiên để cầu chúc cho cô dâu được mạnh khỏe, hạnh phúc, gặp nhiều may mắn.

Đến nhà trai, cô dâu choàng thêm một tấm zèng gọi là "Pâr lang" để tránh điều xui xẻo trên đường. Mẹ chồng sẽ đứng chờ sẵn ở cổng, đón con dâu bằng nghi thức cởi tấm zèng và đeo cho cô chuỗi cườm - một biểu tượng đón nhận con dâu vào gia đình.

Già làng Hồ Văn Hạnh tiếp tục cất lời: “Hôm nay là ngày lành tháng tốt, là ngày hân hoan của đôi bạn trẻ. Cả cộng đồng hãy cùng nhau chung vui, cầu chúc cho đôi uyên ương trăm năm hạnh phúc”.

Sau đó, nhà trai tổ chức lễ nhận thông gia. Lễ vật mà nhà gái mang theo sẽ được trao cho nhà trai ngay trong nghi thức này. Đặc biệt, trong suốt lễ cưới, người Pa Cô còn hát Câr lợi, những giai điệu thắm thiết yêu thương, gửi gắm lời nhắn nhủ cho đôi vợ chồng trẻ.

Sau khi hoàn tất các nghi lễ tại nhà trai, hai bên gia đình thống nhất thời gian để tiếp tục lễ cưới tại nhà gái. Tại đây, nhà gái chuẩn bị nhiều món ăn ngon, thức uống đặc biệt để tiếp đón thông gia. Cả hai gia đình cùng nhau hát Cha chấp, những bài ca mang đậm tình người, gắn kết thông gia, cầu mong hạnh phúc lứa đôi.

Trong nghi thức trao hồi môn, nhà gái sẽ lần lượt trao quà cho ông bà thông gia, con rể và anh chị em bên chồng. Những món quà giản dị nhưng chứa đựng tình cảm, những lời dặn dò yêu thương dành cho cô dâu và chú rể.

“Dù cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi, nhưng tôi vẫn muốn giữ những nghi thức cưới truyền thống vì đó là bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Ngày cưới, được mặc bộ váy đẹp nhất, hòa cùng điệu múa, điệu nhảy, tôi cảm thấy tự hào và hạnh phúc”, cô dâu của buổi lễ chia sẻ.

Gìn giữ

Lễ cưới truyền thống của người Pa Cô mang giá trị nhân văn sâu sắc, là nét đẹp văn hóa cần được bảo tồn. Hiện nay, để gìn giữ phong tục này, chính quyền địa phương đã có nhiều chính sách hỗ trợ. Bà Ta Dưr Tư, Phó Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện A Lưới cho biết: "Chúng tôi đang phối hợp với các già làng, nghệ nhân để khuyến khích các cặp đôi tổ chức lễ cưới theo phong tục của người Pa Cô. Đồng thời, việc tổ chức tái hiện lễ cưới truyền thống lồng ghép vào các chương trình du lịch cũng được chú trọng nhằm quảng bá nét đẹp văn hóa dân tộc”.

Ngày nay, lễ cưới của người Pa Cô có nhiều thay đổi để phù hợp với xã hội hiện đại, nhưng những giá trị cốt lõi vẫn được gìn giữ. Vào ngày vui, nam thanh nữ tú trong làng diện trang phục đẹp nhất, hòa mình vào điệu múa, lời ca, tạo nên không khí rộn ràng. Tiếng trống, tiếng khèn vang lên như lời chúc phúc, chứng kiến sự trưởng thành của đôi trẻ khi bước vào hành trình mới.

Lễ cưới còn là dịp đánh dấu sự gắn kết của hai con người, thể hiện tình đoàn kết giữa hai gia đình và cộng đồng. Với những giá trị văn hóa sâu sắc, lễ cưới của người Pa Cô đã và đang tiếp tục được bảo tồn và phát huy, trở thành điểm nhấn văn hóa, góp phần phát triển du lịch, thúc đẩy kinh tế địa phương.

Bài, ảnh: BẠCH CHÂU

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/doi-song/le-cuoi-truyen-thong-cua-nguoi-pa-co-151653.html