Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh và hành trình lan tỏa di sản

18 giờ trướcBài gốc

Giáo viên và các em học sinh trên địa bàn thành phố Biên Hòa dâng hương Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh năm 2024. Ảnh: L.Na

Không chỉ là dịp tưởng nhớ công đức người mở cõi phương Nam, lễ giỗ còn hướng tới giáo dục cho các thế hệ về truyền thống lịch sử, tạo sự gắn kết trong cộng đồng, thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa Đồng Nai.

Tri ân công đức người mở cõi

Từ những ngày giữa tháng 6, con đường dẫn vào Di tích Đền thờ và mộ Nguyễn Hữu Cảnh trở nên đông đúc, rộn ràng. Nhiều người dân và du khách, trong đó có các em học sinh, tìm về di tích để tham quan, tìm hiểu lịch sử, dâng hương tưởng nhớ công đức của Đức Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh.

Cụ bà Nguyễn Thị Bảy (81 tuổi, ngụ phường Tân Phong, thành phố Biên Hòa) lặng lẽ chắp tay bên bức tượng Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh. Gương mặt cụ trầm tư giữa làn khói hương bảng lảng. Cụ Bảy chia sẻ, năm nào đến ngày giỗ Đức ông (15 và 16-5 âm lịch), cụ cũng cùng con cháu đến đền thờ để dâng hương.

“Tôi muốn con cháu biết về người mở cõi đất phương Nam, lập nên quê hương mình hôm nay. Mỗi lần đến đây, chúng tôi cùng nhau ôn lại chuyện xưa. Đó là cách chúng tôi gìn giữ ký ức về cội nguồn và gắn bó hơn với mảnh đất Biên Hòa - Đồng Nai” - cụ Bảy chia sẻ.

Ông Nguyễn Trung Cang, Ban Quý tế Di tích Đền thờ và mộ Nguyễn Hữu Cảnh, cho hay Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh đã mất cách nay 325 năm (1700-2025), nhưng dấu chân khai phá và công lao to lớn của ông vẫn in đậm trên vùng đất Nam Bộ, Đồng Nai. Người dân địa phương luôn khắc ghi và tri ân công đức ấy qua từng thế hệ. Mỗi một lần tổ chức lễ giỗ là một lần nhắc nhau sống tử tế, biết ơn và có trách nhiệm với lịch sử, với văn hóa.

Theo Phó chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa Nguyễn Xuân Thanh, Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh năm nay được tổ chức với phần lễ trang trọng, linh thiêng, thành kính và phần hội rộn ràng. Nổi bật là thành phố tổ chức giao lưu triển lãm không gian văn hóa, ẩm thực xưa với sự tham gia của các trường học, bắn pháo sáng nghệ thuật… Các hoạt động nhằm tỏ lòng biết ơn, ghi nhận công đức với Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh - người có công đầu trong thiết lập hệ thống chính quyền ở Nam Bộ, định danh vùng đất Đồng Nai trên bản đồ Việt Nam.

Ông Nguyễn Xuân Thanh nói: “Năm 2025 là năm Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh chính thức trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân Biên Hòa - Đồng Nai nói riêng, Nam Bộ nói chung, mà còn là việc làm có ý nghĩa to lớn trong công cuộc bảo vệ di sản văn hóa, là cách để thế hệ hôm nay giữ gìn và trao truyền những giá trị quý báu cho thế hệ mai sau”.

Trong 2 ngày 10 và 11-6 (nhằm ngày 15 và 16-5 âm lịch), tại Di tích Đền thờ và mộ Nguyễn Hữu Cảnh diễn ra Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh (1700-2025). Điểm đặc biệt là năm nay, lễ giỗ được Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội truyền thống.

Nâng tầm lễ giỗ thành lễ hội

Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh từ 2 năm nay đã được mở rộng quy mô thành một lễ hội văn hóa lịch sử với sự tham gia của hàng chục ngàn lượt người dân và du khách trong, ngoài tỉnh. Không gian quanh khuôn viên Di tích Đền thờ và mộ Nguyễn Hữu Cảnh được bố trí như một ngày hội với đa dạng khu vực trải nghiệm văn hóa, thể thao, trình diễn nghệ thuật dân gian… tạo nên bầu không khí sôi động, hấp dẫn. Nhờ vậy, di tích không chỉ là nơi thờ tự, mà còn là điểm đến giáo dục, trải nghiệm và lan tỏa giá trị di sản.

Theo Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Đồng Nai Trần Quang Toại, ý nghĩa của Lễ Giỗ Đức Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh quan trọng không riêng gì với người dân Biên Hòa - Đồng Nai, mà còn có tầm ảnh hưởng đối với cả vùng Nam Bộ. Ở nhiều tỉnh, thành phố hiện nay có thờ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh. Bởi vậy, việc tổ chức Lễ Giỗ Đức ông nên phát triển thành lễ giỗ của cả vùng, nhằm tạo sức lan tỏa trong nhân dân.

“Tôi cho rằng, Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Đồng Nai nên phối hợp với sở văn hóa, thể thao và du lịch các tỉnh, thành để tổ chức các hoạt động giao lưu, họp mặt ban quý tế các đình trong Lễ Giỗ Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh. Chính sự kết tinh của giá trị văn hóa, giá trị lịch sử, khoa học, giá trị đạo đức, nhân văn của lễ giỗ góp phần tạo nên sức mạnh của văn hóa, phản ánh tâm thức văn hóa của dân tộc” - ông Trần Quang Toại nói.

Nhằm góp phần hồi sinh và lan tỏa giá trị di sản, Bảo tàng Đồng Nai đã triển khai tour tham quan thực tế ảo 360 tại Di tích quốc gia Đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh. Tour này giúp người dân và du khách có thể trải nghiệm di tích cũng như không gian lễ giỗ dù không có mặt trực tiếp. Bên cạnh đó, thành phố Biên Hòa đã ứng dụng mã QR, cung cấp thông tin khái quát về di tích thông qua âm thanh và hình ảnh sinh động.

Lễ Giỗ Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh trở thành lễ hội được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trở thành dấu mốc quan trọng để Đồng Nai song hành 2 mục tiêu: tri ân công đức người mở cõi và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay. Đặc biệt, đây còn là động lực để phát triển du lịch văn hóa địa phương, góp phần xây dựng hình ảnh vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai giàu lịch sử, thân thiện và mến khách.

Ly Na

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/van-hoa/202506/le-gio-duc-ong-nguyen-huu-canh-va-hanh-trinh-lan-toa-di-san-9f20de2/