Theo thời gian và sự phát triển của xã hội hiện đại, nghi lễ này đã bị phai nhạt và ít được nhắc đến, vì thế nhiều người không biết lễ hoán thần hồng là gì.
Lễ hoán thần hồng là lễ gì?
Lễ hoán thần hồng còn được biết đến với các tên gọi khác như lễ cúng dâng lễ thần, lễ hóa mã trên ban thờ hay lễ tạ thần cuối năm. Nếu như trong gia đình có tranh ảnh hay bài vị của các vị thần theo niên vận năm cũ, chẳng hạn như Thái Tuế phù, các kim bài thái tuế, các chữ xin đầu năm, lệnh phù, bài vị, bùa chú bình an, tài lộc thì đó người ta gọi đó là “Thần hồng”.
Lễ hoán thần hồng là một nghi thức tâm linh nhằm tri ân các vị thần đã phù hộ cho gia đình trong suốt năm qua, giúp tấn tài tấn lộc, mọi việc suôn sẻ, gặp dữ hóa lành. Đây cũng là dịp để cầu mong cho năm mới gia đạo an yên, sức khỏe dồi dào và mọi sự thịnh vượng.
Ngày xưa, gia chủ thường làm lễ thiêu hóa thần hồng vào một ngày nhất định trong tháng Chạp. Nhưng lâu dần, lễ này có thể bắt đầu từ ngày 10 hoặc ngày 13, 19, 21 tháng Chạp.
Lễ hoán thần hồng thường diễn ra trang nghiêm tại ban thờ của mỗi gia đình. Gia chủ sẽ chuẩn bị mâm lễ với hoa, quả, trầu cau, rượu và các loại bánh truyền thống. Những đồ thờ cúng không sử dụng, những thứ liên quan tới niên hiệu năm cũ đều được đem hóa hết hoặc thay mới trong dịp lễ này. Những thứ không hóa được thì thả ra sông, hồ.
Nếu sau đó gia chủ kiểm tra vẫn thấy còn sót lại những thứ mang niên hiệu năm cũ thì chờ tới lễ cúng ông Công ông Táo đem ra hóa nốt.
Lễ hoán thần hồng còn được biết đến với các tên gọi khác như lễ cúng dâng lễ Thần, lễ hóa mã trên ban thờ hay lễ Tạ thần. (Ảnh minh họa: Đắc Huy)
Lễ hoán thần hồng ngày nay dần bị lãng quên do nhịp sống hiện đại và sự bận rộn của con người. Nhiều gia đình để giản tiện thường làm lễ tạ Thần hồng kết hợp với lễ cúng Táo quân vào ngày 23 tháng Chạp.
Các loại thần hồng
Thần hồng giữ vị trí quan trọng, đặc biệt là trong các nghi lễ tín ngưỡng liên quan đến vận mệnh và sự bình an.
Lệnh bài và Thái Tuế phù
Lệnh bài và Thái Tuế phù là những vật phẩm mang tính biểu tượng, thường được sử dụng trong nghi thức thờ cúng để cầu trời đất phù hộ, xua đuổi tà ma. Thái Tuế là một vị thần trong đạo giáo, biểu tượng cho vòng xoay của thời gian và vận mệnh, có ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người trong một chu kỳ 60 năm.
Bùa và phù chú bình an, tài lộc
Các loại bùa và phù chú thường được khắc hoặc viết trên giấy vàng hoặc vải đỏ và mang theo bên người hoặc treo trong nhà. Chúng là phương tiện để tạo sự chắc chắn, an tâm và niềm tin rằng mình đang được bảo vệ khỏi những điều không may mắn. Bùa bình an được cho là giúp xua đuổi tà khí, trong khi bùa tài lộc mang hy vọng về sự giàu có và thịnh vượng.
Chữ xin đầu năm
Một truyền thống phổ biến vào dịp Tết là xin chữ đầu năm, mong muốn có một năm mới cát tường, an khang, thịnh vượng. Những chữ này thường ghi niên vận của năm cũ giúp kết nối con người với quá khứ, nhắc nhở họ về việc học hỏi và cải thiện trong năm tới.
Nhật Thùy