Lê Tai Nung mang giá trị kinh tế cao cho HTX, người dân Sơn La

3 giờ trướcBài gốc

Là người đi đầu trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, ông Tráng A Cao đã mạnh dạn chuyển sang sản xuất hàng hóa và đưa giống cây có chất lượng vào trồng. Hiện ông đang trồng 2ha quýt đường, 1ha cà chua, 1ha hồng giòn và ông cũng đã dày công trồng được 1ha lê Tai Nung.

Mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng

Theo chia sẻ của ông Cao, trước đây ông đã từng trồng bưởi, trồng cam trên đất cao nguyên, nhưng không mang lại hiệu quả. Cách đây 5 năm, ông đã mạnh dạn cắt đi vườn chanh, vườn bưởi sai trĩu quả để đưa cây lê vào trồng tại Hua Tạt.

"Sau nhiều lần trồng rồi chặt khiến tôi chịu quá nhiều thiệt hại. Việc đưa cây lê Tai Nung vào trồng cũng là một lần nữa đánh bạc với giời", ông Cao nói.

Ông Tráng A Cao đã mạnh dạn cắt đi vườn chanh, vườn bưởi sai trĩu quả để đưa cây lê vào trồng tại Hua Tạt.

Năm thứ 3, vườn lê Tai Nung đã bắt đầu cho quả bói. Sang năm sau đó, cây lê đã cho thu hoạch. Cây nào, cây nấy sai trĩu quả. Để cây lê phát triển tốt, ông thường xuyên cắt tỉa và tạo tán, bón phân hữu cơ. Ông Cao còn lắp đường tưới nước tự động. Xung quanh gốc ông trồng bí, khoai sọ nhằm giữ độ ẩm cho cây lê.

Theo ông Cao, năm qua đã có 120/400 cây lê Tai Nung cho thu hoạch. Mỗi cây ước chừng được 20kg quả. Với giá bán 60.000đồng/1kg, toàn bộ sản lượng lê trong vườn đều do khách du lịch mua sạch.

Cây lê dễ trồng, dễ chăm sóc và hợp với thổ dưỡng của cao nguyên Mộc Châu. Ông Cao còn kiên trì canh tác lê theo hướng hữu cơ. Nhờ vậy mà vườn lê của ông luôn bán được giá và dễ bán.

Do cây lê Tai Nung được chăm sóc theo hướng hữu cơ, chất lượng quả thơm ngon hơn hẳn. Ông Cao còn đang ấp ủ kế hoạch bắc giàn cho cây lê Tai Nung. Ông sẽ tạo hình, tạo thế cây lê để khách du lịch đến thăm vườn có những góc chụp hình đẹp nhất.

Vườn lê của ông Cao được ban lãnh đạo xã đánh giá cao. Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn mở ra hướng phát triển mới cho người dân địa phương.

Được biết, ông Cao đã tập hợp anh em, bà con trong bản thành lập HTX nông nghiệp A Cao do ông làm Giám đốc với 07 thành viên, nhằm hỗ trợ thành viên cũng như bà con trong bản nhân rộng mô hình nông nghiệp hiệu quả.

Hiện tại, HTX Nông nghiệp A Cao đã có sản phẩm cho thu hoạch hàng năm ổn định, có chất lượng tốt, giá thành cao như cam đường có giá bán trung bình từ 50.000 đồng, hồng giòn có giá 40.000 đồng, dâu tây 100.000 đồng, lê Tai Nung 40.000 đồng. Nhờ đó, các thành viên có thu nhập ổn định.

Thành lập HTX phát triển mô hình

Lê Tai Nung không chỉ “bén rễ” tại đất Vân Hồ, mà còn phát triển ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Sơn La. Phiêng Khoài là xã có lợi thế về khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ, phù hợp cho cây lê phát triển. Từ 1.000 gốc lê Tai Nung trồng thử nghiệm thành công tại bản Cồn Huốt 1, đến nay, nhân dân trong xã nhân rộng và phát triển lên trên 70ha.

Quả lê Tai Nung trồng ở Phiêng Khoài có mẫu mã đẹp, tròn đều, vỏ mỏng, giòn, vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng. Cây lê thường ra hoa vào khoảng tháng 2, thu hoạch từ cuối tháng 5 đến giữa tháng 7, được người tiêu dùng ưa chuộng bởi vị ngọt, ít xơ, ăn mát và được chăm sóc theo hướng hữu cơ.

Là hộ đầu tiên của xã Phiêng Khoài đưa cây lê vào trồng, bà Đinh Thị Mây, bản Cồn Huốt 1, chia sẻ: Năm 2014, được tham quan mô hình trồng lê ở Lào Cai, bà đã quyết định trồng 1.000 gốc lê Tai Nung. Đến giữa năm 2018, vườn lê thu đợt quả đầu, cây nào cũng sai trĩu, quả to tròn, mọng nước, đạt sản lượng trên 7 tạ quả, giá bán 40.000 đồng/kg, thu gần 30 triệu đồng. Gia đình bà đã phát triển lên 6ha, mỗi năm thu hoạch hơn 30 tấn quả, giá bán 40.000-60.000 đồng/kg tùy loại quả, thu về khoảng 600 triệu đồng.

Nhận thấy hiệu quả kinh tế cao, thị trường tiêu thụ tốt, từ năm 2021, bà Đinh Thị Mây đã liên kết với các hộ trong vùng mở rộng diện tích lê và thành lập HTX Kiên Cường. Hiện nay, HTX có 10 thành viên, liên kết sản xuất trên diện tích hơn 60 ha lê theo quy trình VietGAP.

Theo anh Nguyễn Trung Kiên, thành viên HTX, tham gia HTX, gia đình anh được hướng dẫn lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm, sử dụng phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học, chăm bón và bao quả. Nhờ vậy, sản phẩm lê của gia đình có mẫu mã đẹp, vị ngọt đậm, giòn; thu hoạch đến đâu, thương lái đến tận vườn mua đến đó. Với 2ha lê, dự kiến năm nay gia đình sẽ thu khoảng 17 tấn quả.

Để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, HTX còn đảm nhiệm khâu sơ chế, phân loại, dán tem truy xuất nguồn gốc và hỗ trợ bà con đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, như Tiktok, Buudien.vn… không chỉ giúp người trồng lê mở rộng đầu ra mà còn tăng giá trị sản phẩm. Năm 2024, HTX đã xuất bán hơn 100 tấn lê đi khắp cả nước, tổng thu nhập gần 4 tỷ đồng.

“Khách hàng bây giờ rất quan tâm đến nguồn gốc nông sản. Mỗi đơn hàng đều có mã QR truy xuất nguồn gốc, cam kết quy trình canh tác đảm bảo an toàn, nhờ đó ngày càng được khách hàng tin dùng”, bà Đinh Thị Mây cho biết.

Anh Lê Văn Đức, một thương nhân từ Hà Nội, đã có hơn 3 năm liên kết tiêu thụ lê Phiêng Khoài, cho biết: Tôi biết đến lê Tai Nung qua một người bạn giới thiệu. Khi ăn thử, tôi rất ấn tượng bởi vị ngọt thanh và độ giòn. Sau đó tôi lên tận xã khảo sát, ký hợp đồng tiêu thụ nông sản với HTX Kiên Cường, trung bình một vụ tôi thu mua 20 tấn quả.

Quả lê Tai Nung của HTX Kiên Cường được gắn tem QR truy xuất nguồn gốc.

Theo đại diện UBND xã, toàn xã hiện có hơn 70 ha lê, sản lượng năm nay ước đạt trên 150 tấn. Hiện nay, đã có khoảng 70% sản lượng đã có đơn vị, cá nhân ký hợp đồng bao tiêu và đưa lên sàn thương mại điện tử tiêu thụ.

Không chỉ vậy, hướng đến phát triển bền vững, bà con đã biết liên kết theo nhóm hộ, áp dụng kỹ thuật chăm bón hữu cơ, nhờ đó quả lê luôn đảm bảo an toàn.

Cây trồng chủ lực

Ban lãnh đạo tỉnh cho biết, mặc dù cây lê Tai Nung được đưa vào trồng trên các địa bàn xã chưa lâu, quy mô diện tích chưa nhiều, song những năm gần đây cây lê đang dần khẳng định vị thế. Nhờ chất lượng đảm bảo, sản phẩm lê tiêu thụ dễ dàng, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Qua đó mở thêm hướng phát triển kinh tế cho nông dân, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều gia đình.

Thống kê cho thấy, tỉnh Sơn La đã kéo tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh xuống còn 10%, với mức giảm trung bình hơn 3% mỗi năm trong giai đoạn 2021–2025.

Xác định cây lê Tai Nung là cây trồng chủ lực phù hợp điều kiện đất đai, khí hậu, góp phần xóa đói giảm nghèo, tỉnh cho biết sẽ triển khai xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp gắn với mùa hoa và mùa thu hoạch lê; tham gia các phiên chợ nông sản để thu hút các nhà đầu tư tham gia chế biến, thu mua để nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Bên cạnh đó, phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ thành lập thêm nhiều HTX để giúp người dân ổn định đầu ra. Đồng thời tổ chức các lớp tập huấn để hướng dẫn bà con phương pháp trồng lê hiệu quả, mang lại năng suất cao.

Được biết, tại xã Yên Sơn, trước đây, có một số hộ đưa cây lê vào trồng, nhưng để cây phát triển tự nhiên, nên dù sai quả nhưng quả bé, giá bán chỉ từ 7.000-10.000 đồng/kg. Khi cây lê được đưa vào trồng rộng rãi, bà con được tham gia lớp tập huấn của xã phối hợp với Liên minh HTX tỉnh giúp bà con áp dụng đúng các biện pháp chăm sóc, bọc quả, giờ đây, mẫu mã quả to, đẹp, bán giá cao hơn.

Gia đình ông Nguyễn Văn Thái, bản Kim Sơn 1 có 0,5ha lê đang thu hoạch. Ông Thái chia sẻ: Từ năm 2018, gia đình đã chiết ghép, áp dụng biện pháp tạo tán, vin cành để cây phát triển tốt. Nhờ thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật, phòng chống sâu bệnh, nhất là việc bọc quả, nên lê không còn bị rám vỏ, sâu đục, sản lượng đạt 6 tấn. Từ đầu vụ, nhiều thương lái đến tận vườn thu mua 25.000-40.000 đồng/kg, trừ chi phí, vụ lê năm qua thu gần 100 triệu đồng.

Linh Đan

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//kinh-doanh-xanh/le-tai-nung-mang-gia-tri-kinh-te-cao-cho-htx-nguoi-dan-son-la-1108684.html