Theo thỏa thuận, sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, Hamas sẽ trả tự do cho 20 con tin Israel còn sống trong vòng 72 giờ, đổi lại Israel sẽ phóng thích khoảng 2.000 tù nhân Palestine, trong đó có 250 người đang thụ án dài hạn. Các cửa khẩu biên giới, bao gồm Rafah và Kerem Shalom, sẽ được mở lại từ ngày mai để viện trợ nhân đạo khẩn cấp có thể vào Gaza.
Người dân Palestine trở về nhà sau khi lệnh ngừng bắn tại Gaza có hiệu lực. Ảnh: Reuters
Hàng chục nghìn người Palestine, phần lớn phải đi bộ, đã bắt đầu hành trình trở về phía Bắc Gaza, nơi từng là nhà của họ nhưng giờ chỉ còn là đống đổ nát, hoang tàn. Nhiều người chất hành lý lên xe lừa, xe kéo hoặc đơn giản là gồng gánh trên tay, băng qua những con phố đổ nát để tìm lại hy vọng. Chị Niveen Saleh, 45 tuổi, không khỏi xúc động khi đứng giữa tàn tích của căn nhà cũ:
“Việc di dời thật sự rất khó khăn. Chúng tôi rời đi với một khoản nợ và giờ trở về cũng với khoản nợ ấy. Nhưng dù phải đánh đổi tất cả, điều quan trọng nhất là được trở về quê hương, trở về thành phố Gaza”.
Cô đã sống nhiều tháng trong lều tạm và mất gần như toàn bộ gia đình, chồng, cha mẹ, anh chị em trong các đợt không kích.
“Chúng tôi đã vượt qua nạn đói chưa từng tưởng tượng nổi. Hai năm qua dài như cả trăm ngàn năm. Tôi chỉ mong điều đó sẽ không bao giờ lặp lại”.
Tại Khan Younis, phía nam Gaza, ông Fwael Debabesh cũng trở về từ khu vực bị tàn phá nặng nề. Giữa đống gạch vụn, ông chỉ tìm thấy vài mảnh quần áo và xoong nồi.
“Tôi ngủ ngoài đường. Không lều, không chăn, sống nhờ lòng tốt của hàng xóm. Xin Chúa phù hộ, lệnh ngừng bắn sẽ giữ vững và chiến tranh sẽ không bao giờ tái diễn. Chúng tôi chỉ muốn hòa bình. Chúng tôi chỉ muốn trở về nhà”.
Liên Hợp Quốc đã được phép tăng cường viện trợ trong 60 ngày đầu của lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, tình hình nhân đạo tại Gaza đang ở mức báo động. Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), hơn 50.000 trẻ em đối mặt với nguy cơ suy dinh dưỡng cấp tính, trong khi hệ miễn dịch đã bị suy yếu nghiêm trọng sau nhiều tháng thiếu lương thực, nước sạch và điều kiện sống cơ bản. Người phát ngôn UNICEF Ricardo Pires cảnh báo.
“Tình hình rất nguy cấp. Nếu không hành động ngay lập tức, chúng ta có thể chứng kiến làn sóng tử vong ở trẻ em. Mùa đông đang đến, các em không có chỗ ở, không đủ áo ấm. Hàng hóa thương mại đã không được phép đi qua cửa khẩu Kerem Shalom hoặc các cửa khẩu khác một cách thường xuyên”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, một trong những nhà trung gian hòa giải chính cùng với Ai Cập và Qatar hôm 10/10 cho biết ông kỳ vọng toàn bộ con tin sẽ được thả trong vòng vài ngày. Ông cũng dự kiến đến Ai Cập vào tuần tới, sau đó phát biểu trước Quốc hội Israel để thúc đẩy giai đoạn tiếp theo của kế hoạch hòa bình, bao gồm việc triển khai một lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế tại Gaza.
Tuy nhiên, tương lai của lệnh ngừng bắn vẫn đầy bất trắc. Một trong những điều kiện khó khăn nhất là yêu cầu Hamas giải giáp vũ khí - một điều kiện tiên quyết đối với Israel. Cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza đã khiến hơn 67.000 người Palestine thiệt mạng và đẩy 90% dân số Gaza, tương đương khoảng 2,2 triệu người vào cảnh di dời, mất nhà cửa, sống lay lắt giữa chiến tranh, đói nghèo và tuyệt vọng. Lệnh ngừng bắn lần này có thể chưa phải là hòa bình lâu dài, nhưng ít nhất, nó đã tạm thời chấm dứt được sự chết chóc.
Thu Hoài/VOV1