Lệnh trừng phạt mới của Mỹ ảnh hưởng ra sao với những nước mua dầu Nga?

14 giờ trướcBài gốc

(Ảnh minh họa)

Sau khi các nỗ lực đàm phán hòa bình của Tổng thống Vladimir Putin về cuộc chiến ở Ukraine rơi vào bế tắc, chính quyền Trump tuyên bố sẽ “gia tăng sức ép lên ngành năng lượng Nga”, nhằm “làm suy yếu khả năng huy động tài chính và nền kinh tế vốn đang gặp khó khăn của Điện Kremlin”.

Vậy các biện pháp trừng phạt này sẽ ảnh hưởng như thế nào, và những quốc gia phụ thuộc vào dầu Nga sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Ai đang mua dầu của Nga?

Hiện nay, Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ là ba khách hàng lớn nhất của dầu Nga - phần lớn trong số đó từng được xuất sang Liên minh châu Âu (EU) trước đây.

Kể từ khi EU cấm nhập khẩu phần lớn dầu Nga vận chuyển bằng đường biển vào tháng 1/2023, dòng chảy dầu thô đã chuyển hướng mạnh mẽ từ châu Âu sang châu Á.

Trung Quốc hiện là khách hàng số một của năng lượng Nga, với tổng giá trị nhập khẩu khoảng 219,5 tỷ USD (164 tỷ bảng Anh), tiếp theo là Ấn Độ (133,4 tỷ USD/100 tỷ bảng Anh) và Thổ Nhĩ Kỳ (90,3 tỷ USD/67,7 tỷ bảng Anh).

Theo Bloomberg, khoảng 20% lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc đến từ Nga, trong đó Rosneft và Lukoil cung cấp khoảng 1/4.

Năm ngoái, Trung Quốc đã mua khoảng 100 triệu tấn dầu thô từ Nga, riêng tháng trước trung bình nhập 2 triệu thùng/ngày.

Ấn Độ cũng nhanh chóng trở thành khách hàng lớn, dù trước xung đột ở Ukraine nước này hầu như không nhập dầu Nga. Hiện nay, Ấn Độ mua khoảng 1,6 triệu thùng mỗi ngày.

Thổ Nhĩ Kỳ là người mua đáng kể khác, trong khi một số khách hàng nhỏ hơn gồm EU, Myanmar và Azerbaijan. Tuy nhiên, Trung Quốc và Ấn Độ vẫn là hai thị trường mang lại nguồn thu chủ yếu cho Moscow.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA), EU hiện tăng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và khí qua đường ống từ Nga, còn Thổ Nhĩ Kỳ lại mua nhiều sản phẩm dầu tinh chế hơn.

Phân tích của CREA cho thấy riêng trong tháng 9, Trung Quốc và Ấn Độ chiếm tới 85% tổng lượng dầu thô xuất khẩu của Nga.

Liệu Anh có bị ảnh hưởng?

Anh đã cấm nhập khẩu, mua bán và phân phối dầu Nga từ tháng 12/2022. Tuy nhiên, theo Ủy ban Tài chính Anh, một lượng dầu Nga vẫn lọt vào thị trường do kẽ hở trong quy định.

Nếu dầu Nga được tinh chế tại một quốc gia khác, chẳng hạn như Ấn Độ, thì vẫn có thể được xuất khẩu hợp pháp sang Anh vì được coi là sản phẩm mới.

Ông Richard Bronze, Trưởng bộ phận địa chính trị tại Energy Aspects, cho biết trước Quốc hội rằng ông ước tính lượng dầu tinh chế có nguồn gốc từ Nga hiện chiếm “dưới 5%” tổng lượng dầu nhập khẩu của Anh.

Anh đã cùng Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Rosneft và Lukoil - hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga - vào đầu tuần này.

Lệnh trừng phạt sẽ ảnh hưởng tài chính ra sao?

Về ảnh hưởng cụ thể, thiệt hại tài chính đối với Nga có thể chưa thấy ngay trong ngắn hạn.

Theo quy định mới, mọi giao dịch và quan hệ thương mại với hai công ty này phải chấm dứt trước ngày 21/11, nhằm cho phép Ấn Độ và Trung Quốc có thời gian tìm nguồn cung thay thế. Trong thời gian đó, Nga vẫn có thể tận dụng cơ hội để đàm phán, hoặc vận động nới lỏng trừng phạt.

Tuy nhiên, theo phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA), doanh thu từ nhiên liệu hóa thạch của Nga trong tháng 9 đạt khoảng 546 triệu euro (474 triệu bảng) mỗi ngày.

Báo cáo cho biết thêm, nếu mức trần giá dầu 47,60 USD/thùng được thực thi nghiêm ngặt, riêng trong tháng 9/2025, doanh thu của Nga có thể giảm tới 1,53 tỷ euro (1,15 tỷ bảng).

Ảnh hưởng rõ rệt nhất hiện nay là sự biến động của giá dầu. Thị trường vốn rất nhạy cảm với bất ổn, nên việc giá dầu tăng mạnh sau khi lệnh trừng phạt được công bố là điều dễ hiểu.

Ông Steve Clayton, Trưởng bộ phận quỹ cổ phiếu tại Hargreaves Lansdown, nhận định: “Thị trường dầu đã bật tăng ngay sau khi có thông tin Mỹ trừng phạt các nhà khai thác dầu lớn nhất của Nga, do Điện Kremlin không có tiến triển nào hướng tới hòa bình ở Ukraine”.

Ông cho biết thêm: “Giá dầu Brent đã tăng 4%, lên gần 65 USD/thùng, đánh dấu sự phục hồi mạnh sau giai đoạn yếu trước đó. Động thái mới của Mỹ đi ngược lại thông điệp gần đây từ Nhà Trắng và khiến thị trường bất ngờ”.

Hiệu quả của lệnh trừng phạt vẫn cần thời gian để đánh giá, nhưng Tổng thống Trump cho biết Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã cam kết ngừng mua dầu từ Nga.

Để so sánh, vào mùa hè năm nay, giá dầu Brent từng lên khoảng 77 USD/thùng khi dấy lên lo ngại Iran có thể đóng hoàn toàn eo biển Hormuz.

Quy mô của Rosneft và Lukoil

Hai tập đoàn này có tổng giá trị vốn hóa thị trường khoảng 105 tỷ USD (80 tỷ bảng), gần như chia đều, trong đó Rosneft nhỉnh hơn một chút.

Để dễ hình dung, BP của Anh hiện có giá trị khoảng 66 tỷ bảng.

Nga xuất khẩu khoảng 4 triệu thùng dầu mỗi ngày, trong đó Rosneft và Lukoil chiếm khoảng một nửa. Riêng Rosneft nắm tới 6% sản lượng dầu toàn cầu.

Nh.Thạch

AFP

Nguồn PetroTimes : https://nangluongquocte.petrotimes.vn/lenh-trung-phat-moi-cua-my-anh-huong-ra-sao-voi-nhung-nuoc-mua-dau-nga-733856.html