Liên Hợp Quốc chính thức xác nhận: Thế giới sẽ vượt ngưỡng 1,5°C về biến đổi khí hậu trong thập kỷ tới

3 giờ trướcBài gốc

Trái Đất được dự báo sẽ vượt ngưỡng nóng lên toàn cầu 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp trong vòng 10 năm tới, theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), công bố ngày 4/11.

Để không vượt quá ngưỡng này, thế giới cần phải cắt giảm 55% lượng khí thải nhà kính hằng năm so với mức năm 2019, trước năm 2035. Tuy nhiên, theo báo cáo Emissions Gap 2025, với những hành động còn quá chậm và thiếu quyết liệt của các quốc gia hiện nay, khả năng đạt được mục tiêu này gần như bằng không.

Trong báo cáo, đại diện UNEP viết: “Xét đến quy mô cắt giảm cần thiết, quỹ thời gian quá ngắn để thực hiện, cùng với bối cảnh chính trị đầy thách thức, việc vượt quá ngưỡng 1,5°C là điều gần như chắc chắn sẽ xảy ra, rất có thể ngay trong thập kỷ tới”.

Cách đây một thập kỷ, trong Hiệp định Paris, các quốc gia đã thống nhất nỗ lực giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5°C (tương đương 2,7°F) và hạn chế sự nóng lên “thấp hơn đáng kể” 2°C (3,6°F). Những mục tiêu này được đặt ra dựa trên các đánh giá khoa học về cách nhiệt độ tăng dần có thể làm trầm trọng thêm các hiện tượng khí hậu cực đoan như cháy rừng, hạn hán và sóng nhiệt.

Theo GS Kirsten Zickfeld, chuyên gia khí hậu học tại ĐH Simon Fraser (Canada), con người vẫn có thể đối phó với hậu quả của mức nóng lên 1,5°C, nhưng mọi kịch bản vượt quá ngưỡng này đều cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt là đối với các quốc gia đang phát triển và những đảo quốc nhỏ.

So với kịch bản nóng lên 1,5°C, nếu nhiệt độ toàn cầu tăng lên 2°C, tỷ lệ dân số phải đối mặt với nắng nóng cực đoan có thể tăng hơn gấp đôi. Ở mức 1,5°C, hiện tượng Bắc Cực gần như không còn băng vào mùa Hè chỉ xảy ra một lần mỗi thế kỷ, nhưng nếu đạt 2°C, hiện tượng này sẽ xảy ra trung bình mỗi thập kỷ. Các rạn san hô cũng sẽ bị tàn phá nghiêm trọng hơn tới 29%, trong khi lượng băng vĩnh cửu tan chảy sẽ tăng thêm khoảng 38% so với mức nóng lên 1,5°C.

Để giữ nhiệt độ dưới ngưỡng 2°C, các quốc gia cần cắt giảm 35% lượng khí thải so với năm 2019 vào năm 2035, theo báo cáo mới của UNEP. Tuy nhiên, những cam kết khí thải hiện tại của các nước sẽ khiến Trái Đất nóng lên từ 2,3°C đến 2,5°C (tức 4,1°F đến 4,5°F), vượt xa mục tiêu đã đặt ra. UNEP cảnh báo: Nếu các hoạt động kinh tế và sản xuất tiếp tục diễn ra như hiện nay, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng tới 2,8°C (5°F) vào năm 2100.

Tuy vậy, bức tranh tổng thể có phần tích cực hơn một chút so với báo cáo Emissions Gap năm ngoái, vốn dự đoán Trái Đất có thể ấm lên tới 3,1°C (5,6°F) nếu các quốc gia không đưa ra những cam kết mạnh mẽ hơn. Dù vậy, mức giảm 0,3°C (0,5°F) trong báo cáo năm 2025 vẫn chưa thể coi là tín hiệu lạc quan, bởi 0,1°C (0,2°F) trong số đó chỉ đến từ việc cải thiện phương pháp tính toán, và việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris có thể xóa bỏ hoàn toàn phần tiến triển nhỏ nhoi này, báo cáo cho biết. Báo cáo nhấn mạnh những cam kết mới từ các quốc gia lớn như Trung Quốc trong năm nay “hầu như không tạo ra khác biệt đáng kể. Các quốc gia vẫn còn rất xa so với mục tiêu của Hiệp định Paris.”

Báo cáo của UNEP được công bố chỉ vài ngày trước khi Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu COP30 của Liên Hợp Quốc khai mạc tại Brazil. Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva (Lula) phát biểu với Reuters: “Tôi muốn hội nghị lần này thật sự nghiêm túc và những gì chúng ta quyết định phải được thực hiện”. Theo Reuters, Brazil sẽ đề xuất thành lập một hội đồng môi trường toàn cầu mới, có thẩm quyền đến tận các quốc gia để giám sát việc thực hiện các cam kết khí hậu.

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/lien-hop-quoc-chinh-thuc-xac-nhan-the-gioi-se-vuot-nguong-15c-ve-bien-doi-khi-hau-trong-thap-ky-toi-post1794858.tpo